"Çocuğa yaşına uygun olmayan dizilerin izletilmesi doğru değil"

Televizyonun en çok çocukları olumsuz yönden etkilediğini ifade eden Çocuk ve Ergen Terapisti Psikolog Hatice Köroğlu, 0-3 yaşlarındaki çocuklara ekran kullanımını önermediklerini aktardı.

Çocukların soru sordukları zaman televizyon izleyerek karşılık bulamadıklarını söyleyen Köroğlu, buna bağlı olarak çocukların iletişim ve gelişim sağlayamadıklarını dile getirdi.

Çocukların televizyonda gördükleri her şeyi somut olarak algıladıklarını ifade eden Köroğlu, çocuğun dizideki kahramanın yaptığı şeyi doğru zannedebildiğini vurguladı.

Dizilerin içeriklerinin reyting kazanmak için şiddet içerikli sahneler ya da cinsel içerikli sahneler olduğunu söyleyen Köroğlu, bu tür uygunsuz içeriklerin çocuklara uygun olmadığını belirtti.

Televizyonun çocuklar için pasif bir iletişim aracı olduğunu ifade eden Köroğlu, "Televizyon çok uzun yıllardır hayatımızdadır. İcadından bu yana insanları, yetişkinleri ve en çok da çocukları etkilemektedir. Çocuklar için olumlu yanları olsa da olumsuz yanlarının daha fazla olduğunu görüyoruz. Çocuklar yaşlarına göre televizyondan çok farklı etkilenebiliyorlar. Örneğin; 0-3 yaşlarındaki çocuklara hiçbir şekilde ekran kullanımını önermiyoruz. Televizyon da buna dâhildir. 0-3 yaş döneminde çocuklar tam güven ve sevgi ihtiyaçlarının doruklarda olduğu bir dönemdir. Bu gereksinimlerin karşılanması gereken bir dönemdir. Televizyon ise çocukların karşısında pasif bir iletişim aracıdır. Çocuklar soru sordukları zaman televizyon izleyerek karşılığını bulamaz ya da karşılıklı iletişim ve gelişim sağlayamazlar. Bu da onların karakter, kişilik ve sosyal gelişimini büyük ölçüde etkiler." dedi.

Çocukların dizilerde gördüğü kahramanların sergilediği davranışları uygulamak istediğini belirten Köroğlu, "Televizyon açısından bakarsak; çocuklar gördüklerini uygulama eğilimindeler. Çocuklarda soyut düşünce henüz gelişmediği için televizyonda gördükleri her şeyi somut olarak algılar. Örneğin dizideki kahramanın yaptığı şeyi doğru zannederler. Çizgi filmde gördüğü kahramanın yaptığı davranışı aynen tekrarlamak isterler. Bu yüzden de 4-7 yaş döneminde çocuğa fazla derecede TV, dizi izletmek, çocuğun sağlıksız rol model geliştirmesine sebep olabilir. Spider Man gibi uçmaya çalışan çocuklar ya da mafya dizilerini izledikten sonra akran zorbalığına girişen çocuklar örnek gösterilebilir." ifadelerini kullandı.

Çocuğun uygunsuz sahnelere maruz kalmasının kişilik gelişimi açısından olumsuzluklar getirdiğini dile getiren Köroğlu, "Bu dönemde yine dizilerin, TV'nin çocuklar açısından çok olumsuz etkileri var. İncelediğimiz zaman diziler yetişkinler için yapılmış içeriklerdir. Her ne kadar amblemlerinde ya da tanıtımlarında '7 yaş üzeri, 6 yaş üzeri' gibi ibareler bulunsa da diziler kesinlikle çocuklara uygun ibareler değil. Genellikle dizilerin içeriklerine baktığımız zaman bol reyting toplamak için ya şiddet içerikli sahneler ya da cinsel içerikli sahneler bulunmaktadır. Bir çocuğun da bu sahnelere maruz kalması onun kişilik gelişimi için büyük bir olumsuzluk oluşturmaktadır. Bu içeriklere maruz kalan çocuklarda kaygı, korku ve endişe gibi duyguların yoğun olarak arttığını, yalnız kalmak istememe ya da uyku bozuklukları gibi problemlerin karşımıza çıktığını biliyoruz." şeklinde konuştu.

Ebeveynlere çağrıda bulunan Köroğlu, "Öncelikle anne baba kendi dizilerini sorgulamalı. O noktadan sonra çocuğa bir sınırlandırma getirebilirler. Çünkü çocuklarıyla her akşam bu dizileri izlemektedirler. Anne baba rol model olmalı. Örneğin hep beraber dizi, çizgi film veya bir program izliyorlar. İçeriğin çok da bir önemi yok. Önemli olan ne izledikleridir. Çocuğa 'sence bu şiddet sahnesi doğru mu, bunu gerçekleştiren kişi doğru mu yaptı, şiddet yerine ne yapabilirdi, ne yapsa daha doğru olurdu?' gibi empati yeteneklerini geliştirecek sorular sorarak çocuğun ekran karşısında pasif olmasından ziyade aktif olmasını sağlayarak da sınırlandırmayı gerçekleştirebilirler." diye konuştu.

Çocuğun yaşına uygun olmayan sahneleri izlemesinin yanlış olduğuna dikkat çeken Köroğlu, "Genellikle kendi yaşlarına uygun olmayan dizilerde şiddet ve cinsel içerikli sahneler olduğunu gördüğümüz zaman muhtemelen ilerleyen yaşlarında da bu şiddet içeriklerini rol model olarak alacakları için olumsuz yetişkin özellikleri gösterebilirler. Genellikle dizilerde mafya tarzı, zorba çocuklar, haklarını aramak için şiddete başvuran çocuklar ve şiddet sonrasında da ceza almayan çocukların yer aldığını görüyoruz. Bu da özendirici bir tipleme olarak karşımıza çıkarıyor. Çocuklar, ekrandaki figürleri izledikleri zaman şiddet sonucunda ceza almadıklarını görünce belki kafalarında 'adaletsiz bir dünya' inancı gelişiyor ya da şiddet sonrasında ceza alınmaması gerektiğine dair yanlış bir izlenimleri oluyor. Kesinlikle şiddet ve cinsel içerikli sahnelerin, yani çocuğun yaşına uygun olmayan sahnelerin izletilmesini doğru bulmuyorum." dedi.