Erken Yaşam ve Askeri Kariyer
6 Ocak 1896'da İstanbul'un Arnavutköy semtinde doğan Vecihi Hürkuş, ilkokulu Bebek'te okuduktan sonra Üsküdar Paşakapısı İdadisi'ne devam etti. Sanata olan ilgisi nedeniyle Tophane Sanat Okulu'na geçerek buradan mezun oldu. 1912'de gönüllü olarak Balkan Savaşı'na katıldı. I. Dünya Savaşı sırasında ise uçak makinisti olarak Bağdat Cephesi'ne gönderildi. 1916'da Kafkas Cephesi'nde görev alırken, düşman uçağını düşüren ilk Türk pilotu oldu. Savaş sırasında Ruslara esir düşse de Azeri Türklerinin yardımıyla kaçarak yurda döndü ve Kurtuluş Savaşı'na katıldı.
Türkiye'nin İlk Yerli Uçağı: Vecihi K-VI
Savaşın ardından uçak tasarımı üzerine çalışmalarına yoğunlaşan Hürkuş, Yunanlılardan kalan uçak malzemelerini kullanarak ilk Türk uçağı "Vecihi K-VI"'yı 1924'te imal etti. Uçağı için uçuş sertifikası istediğinde ise teknik heyette uçağı denetleyecek yeterlilikte personel bulunamadığı için süreç uzadı. Sonunda bir yetkilinin, "Vecihi, biz sana bu lisansı veremeyiz. Uçağına güveniyorsan atla, uç, bizi de kurtar," demesi üzerine Hürkuş, 28 Ocak 1925'te uçağıyla ilk uçuşunu gerçekleştirdi. Ancak bu uçuş izinsiz yapıldığı gerekçesiyle cezalandırılmasına neden oldu.
Sivil Havacılığa Katkıları
Vecihi Hürkuş, engellere rağmen sivil havacılığı geliştirme arzusundan vazgeçmedi. 1930'da Türkiye'nin ilk sivil uçağı olan "Vecihi XIV"ü üretti ve bu uçağın uçuş yeterliliğini Çekoslovakya'da onaylattı. 1932'de Türkiye'nin ilk sivil uçuş okulunu kurarak, havacılık alanında eğitim vermeye başladı. Ancak okul, 1934'te kapatıldı.
Hürkuş Hava Yolları ve Sonraki Yıllar
1954'te Hürkuş Hava Yolları'nı kurarak sivil havacılık alanında yeni bir adım attı. Ancak şirket, çeşitli zorluklar ve sabotajlar nedeniyle uzun süre faaliyet gösteremedi. Hürkuş, 52 yıllık uçuş kariyerinde 102 farklı uçak tipiyle 30.000 saatten fazla uçuş gerçekleştirdi.
Ödüller ve Anı
Vecihi Hürkuş, Kurtuluş Savaşı'ndaki üstün başarıları nedeniyle kırmızı şeritli İstiklal Madalyası ile onurlandırıldı ve TBMM'den üç kez takdirname alan tek kişi oldu.
Mirası
Vecihi Hürkuş'un havacılığa olan katkıları, Türk havacılık tarihinde önemli bir yer tutmaktadır. Onun azmi ve girişimciliği, günümüzde de havacılık alanında ilham kaynağı olmaya devam etmektedir.
