Komşuluk ilişkilerinin iyi olması için İslami açıdan dikkat edilmesi gereken başlıca hususlar şunlardır:
1. İhsan (İyilik ve Güzellik Yapma):
- Yardımlaşma ve Dayanışma: Komşunun ihtiyacını gözetmek, darda kaldığında yardımına koşmak, sevinçli anlarını paylaşmak ve hüzünlerine ortak olmak esastır. Hz. Peygamber (s.a.v.) "Komşusu açken tok yatan bizden değildir" buyurarak yardımlaşmanın önemini vurgulamıştır.
- Hediyeleşme: Küçük de olsa hediyeleşmek, kalpleri ısıtır ve muhabbeti artırır. Hz. Peygamber, "Komşunuza ikram edin, hediyeleşin" buyurmuştur.
- Misafirperverlik: Komşuya karşı güler yüzlü olmak, selam vermek, halini hatırını sormak ve ikramda bulunmak.
2. Zarar Vermekten Kaçınma (Eziyet Etmeme):
- Söz ve Fiille Rahatsız Etmeme: Komşuya kötü söz söylemekten, gıybetini yapmaktan, dedikodusunu yaymaktan kaçınmak gerekir. Evden gelebilecek yüksek ses, koku, gürültü gibi rahatsız edici unsurlara dikkat etmek önemlidir. Hz. Peygamber, "Allah'a ve ahiret gününe iman eden, komşusuna eziyet etmesin" buyurmuştur.
- Hakkına Tecavüz Etmeme: Komşunun sınırlarına, özel alanına ve mülkiyetine saygı duymak.
- Hoşgörü ve Sabır: Komşudan gelebilecek küçük kusurlara veya istenmeyen durumlara karşı hoşgörülü ve sabırlı olmak, hemen tepki göstermemek.
3. Saygı ve Güven:
- Özel Hayatına Saygı: Komşunun özel hayatına karışmamak, merak etmemek, gizlice gözetlememek ve mahremiyetine riayet etmek.
- Emanete Riayet: Komşunun sırrını saklamak, emanetini korumak.
- Güvenilir Olmak: Komşuların size güvenebileceği, sırlarını paylaşabileceği, yardım isteyebileceği bir insan olmak.
4. Ortak Alanların Kullanımı:
- Apartman veya site gibi ortak yaşam alanlarında, ortak kurallara uymak, temizliğe dikkat etmek, komşuların haklarını gözeterek ortak alanları kullanmak.
5. Tebessüm ve Selamlaşma:
- Karşılaşıldığında selam vermek, hal hatır sormak, güler yüzlü olmak, komşuluk bağlarını güçlendirir.
6. Dua Etme:
- Komşular için iyilik ve güzellik dileklerinde bulunmak, dua etmek, manevi bağı güçlendirir.
İslami Açıdan Komşuluğun Dereceleri:
İslam, komşuluğu sadece hemen yanı başımızdaki evlerle sınırlamaz, daha geniş bir çerçevede değerlendirir. Bazı rivayetlere göre:
- Yakın Komşu: Hemen evine bitişik olan komşu.
- Orta Komşu: Mahallesi veya sokağı içindeki komşular.
- Uzak Komşu: Aynı köyde, kasabada veya şehirde yaşayan, ancak daha uzakta bulunan kişiler.
İslam, genel olarak tüm bu komşuluk halkalarına karşı iyi muameleyi emreder.
Sonuç:
İslam'a göre iyi komşuluk, bireyin hem Allah'a hem de insanlara karşı sorumluluklarını yerine getirmesinin bir parçasıdır. Toplumsal huzurun, sevgi ve saygının yaygınlaşması için komşuluk ilişkilerinin sağlam temeller üzerine kurulması büyük önem taşır. Komşuluk haklarına riayet etmek, kul hakkına girmemek ve toplumsal barışa katkıda bulunmaktır.
