İmam Elbânî ya da tam adıyla Muhammed Nâsıruddîn el-Elbânî (1914–1999), hadis alanında 20. yüzyılın en etkili âlimlerinden biri olarak kabul edilen, özellikle hadis tahkiki ve sahih–zayıf hadis tasnifi konularındaki çalışmalarıyla tanınan bir İslam âlimidir.
Kısa Biyografi
-
Doğum: 1914, İşkodra (Arnavutluk)
-
Ölüm: 1999, Amman (Ürdün)
-
Alanı: Hadis, hadis tenkidi, fıkıh
-
Unvanı: Muhaddis, hadis münekkidi
Ailesi Arnavutluk’ta dini baskıların artması üzerine Suriye’nin Şam şehrine göç etti. Elbânî eğitimini burada sürdürdü ve kendi kendini yetiştirerek hadis alanında uzmanlaştı.
İlmî Çalışmaları ve Görüşleri
1. Hadis Tahkiki ve Tenkidi
Elbânî, klasik hadis kitaplarında yer alan rivayetleri yeniden inceleyerek sahih, zayıf ve uydurma olarak sınıflandırdı.
Bu yönüyle modern dönemde hadis literatürünü yeniden değerlendiren en önemli isimlerden biri oldu.
2. Selefî Düşünce ile İlişkisi
Elbânî, selefî ekolün en önemli çağdaş temsilcilerinden biri sayılır.
-
Bid’atlara karşı çıkması,
-
Dinî uygulamalarda sıkı bir şekilde Kur’an ve sahih sünnete dönüş çağrısı yapması,
-
Tasavvufî pratiklere eleştirel yaklaşmasıyla bilinir.
3. Fıkhi Görüşleri
Fıkıhta mezheplerden bağımsız bir yaklaşımı tercih etmiş, “delile dayalı görüş” ilkesini öne çıkarmıştır.
Öne Çıkan Eserleri
Elbânî’nin 200’den fazla çalışması vardır. En bilinenleri:
-
Silsiletü’l-Ehadîs es-Sahîha
-
Silsiletü’l-Ehadîs ed-Daîfa
-
İrvaü’l-Ğalîl
-
Sahih ve Zayıf Sünen-i Tirmizî tahkikleri
-
Sahih ve Zayıf Sünen-i Ebî Dâvûd tahkikleri
-
Sahih ve Zayıf Câmiu’s-Sağîr çalışmaları
Bu çalışmalar, hadis metinlerini yeniden sınıflandırması sebebiyle İslam dünyasında geniş yankı uyandırmıştır.
Eleştiriler
Elbânî’nin hadis sınıflandırmalarına bazı geleneksel âlimler tarafından eleştiriler yapılmıştır. Özellikle klasik hadis otoritelerinin görüşleriyle çelişebilen bazı tasnifleri tartışma konusu olmuştur.
Mirası
-
Hadis tahkikine sistematik yaklaşımıyla 20. yüzyılda çok etkili bir isim oldu.
-
Görüşleri bugün birçok selefî ekolde referans kabul edilmektedir.
-
Modern hadis çalışmalarına yön veren öncü bir muhaddis olarak kabul edilir.




