Yaklaşık 12 bin yıllık tarihiyle birçok medeniyetin eserini barındıran, Osmanlı'daki ismi "Hısn-ı Keyfa" olan Hasankeyf'te tarihi türbeler de taşınıyor.
Antik kent olan Hasankeyf
yaklaşık 12 bin yıllık tarihiyle birçok medeniyetin eserini barındırıyor.
Osmanlı'daki ismi "Hısn-ı Keyfa" olan Hasankeyf, yapılacak Ilısu
Barajla bir kısmı eserler yerinde korunurken bir kısım eser ise taşınıyor.
Hasankeyf ilçesinde 12 yıl önce
Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü tarafından başlatılan Ilısu Barajı ve
hidroelektrik santrali (HES) sebebiyle sular altında kalacak olan tarihi ilçede
çalışmalar aralıksız sürüyor.
Zeynel Bey Türbesi, Artuklu
Hamamı, İmam Abdullah Zaviyesi, Hasankeyf Kale Orta Kapısı ve Sultan
Süleyman Külliye Minaresi taşındı. Er-Rızk Camii Minaresi ile Eyyubi (Kızlar)
Camii ise taşınma çalışmaları devam ederken Sultan Süleyman Külliyesi giriş
kapısı ile tarihi çeşmesi de yıl içinde taşınması hedefleniyor.
Ayrıca tarihi ilçede bulunan ilim
ve bilim insanlarından olan Şeyh Ali, Abdullah Yukanna (Vêrkanne), Baba Haydar
ve Şeyh Sevenç gibi zatların türbeleri Kültürel Park Alanı'na taşacak.
Mardinike Külliyesi, Yamaç Külliyesi, Sultan Süleyman Külliyesinin bazı eserler
gibi tarihe ışık tutan ve taşınamayan eserler de yerinde korunacak.
Taşınacak türbeler hakkında bilgi
veren Hasankeyf Kültür Derneği Başkanı Ahmet Akdeniz, Hasankeyf ilçesinde
türbeleri bulunan ve baraj suyu altında kalacak ermişlerin türbeleri
taşınacağını belirtti.
"ZAMANINDA İLİM VE BİLİM
YAYMIŞ İNSANLARIMIZIN YERİ HAZIRLANIYOR"
Akdeniz "Şu anda Salihiye
bölgesindeki Haydar Baba Mezarlığındayız. Bizim Yeni Kültürel Park Alanı'ndaki
Hasankeyf'te ermişlerimizin, yatırlarımızın zamanında ilim ve bilim yaymış
insanlarımızın yeri hazırlanıyor. Türbeleri taşınacak ermişlerimiz 2 tane Şeyh
Ali, Abdullah Yukanna (Vêrkanne), Haydar Baba (2 adet mezar) ve Şeyh
Sevinç'tir. Bu ermişlerimizin yerleri hazırlanmıştır. Bu büyük zatların
türbelerinin taşınması bu insanlara büyük bir saygı olarak görüyoruz. İnşallah
en iyi şekilde bu ermişlerimiz Kültürel Park Alanı'na taşınacak." dedi.
Şimdiye kadar taşınan eserler
hakkında bilgi veren Akdeniz, "Şu anda Zeynel Bey Türbesi, Artuklu Hamamı,
İmam Abdullah Zaviyesi, Hasankeyf Kale Kapısı ve Sultan Süleyman Han Külliye
Minaresi taşındı. Er-Rızk Cami Minaresi de taşınıyor. İsteğimiz minarelerimizin
tek taş halinde taşınmasıydı ama yine de eserlerimizin oraya taşınmış olması
bizim için çok önemlidir. Hasankeyf Salehiye bölgesinde Kültürel Park Alanı'na
taşıyacağımız her taş bizim için çok kıymetlidir." ifadelerini kullandı.
ABDULLAH YUKANNA TÜRBESİ
Hasankeyf ilçe merkezindeki
tarihi Hasankeyf Köprüsü'nün kuzey yakasında bulunan türbenin, yöre halkı
tarafından Abdullah Yukanna (Vêrkanne) Hazretleri'ne ait olduğuna
inanılmaktadır. Günümüzdeki mevcut türbe yenilenmiş, eski yapıya dair herhangi
bir kalıntı günümüze gelememiştir. Küçük bir avluya açılan türbe, dikdörtgen
planlı olup, içten beşik tonoz (bir çatı örtüsü sistemi), dıştan düz damla
örtülüdür. Türbenin güney duvarında bir mihrap nişi, doğu cephesinde de küçük
bir havalandırma penceresi ve ahşap bir sanduka yer almaktadır.
ŞEYH ALİ MEZARLIĞI
Mezarlık alanı ve türbenin yer
aldığı, halk arasında Şeyh Ali Tekkesi (anonim zaviye ve mezarlık) olarak
adlandırılan alan, Hasankeyf ilçe merkezinde, Dicle Nehri'nin doğusunda
bulunmaktadır. Türbede yatan kişinin tasavvuf ehli bir veli, derviş ya da bir
şeyh olduğu, ölümü üzerine türbenin yaptırıldığı, daha sonra ziyaretçilerin
ihtiyaçlarını karşılamak üzere ek yapılar inşa edildiği, duyulan saygı ve
hürmetin ifadesi ile türbenin çevresinin mezarlık alana dönüştüğü
düşünülmektedir. Alanda yer alan yapıların tamamı günümüze yıkılmış bir
vaziyette ulaşmış olup mezarların çoğunun ise ayak ve baş şahideleri (mezar
taşı) kırık ve okunamaz durumdadır. Mezarlık yakın zamana kadar kullanılmıştır.
HAYDAR BABA ZAVİYESİ
Hasankeyf'in doğusundaki,
Salahiye Bahçeleri olarak adlandırılan alanda bulunmaktadır. Zaviye, ismini,
Haydar Baba olarak adlandırılan türbeden almaktadır. Zaviye ve çevresindeki
yapılar, bu türbe çevresinde şekillenmiş ve zamanla türbenin etrafı da küçük
bir mezarlığa dönüştürülmüştür.
ŞEYH SEVİNÇ TÜRBESİ
Hasankeyf
Dere Vadisi bölgesi kale arkasında bulunuyor. Büyük bir ermiş olduğu belirtilen
Şeyh Sevinç iki büyük kayalık arasında mütevazı bir türbesi var. Türbenin
yanında günümüzde de su ile dolu bir kuyu bulunmaktadır. İnsanların manevi bir
huzur bulduğu türbe Allah dostu bir evliya ait olduğuna inanılır. AHMET KÖLGE
0 yorum