Halk arasında “Güneş Çarpması” olarak da bilinen sıcak
çarpması durumlarında yapılması gerekenlerle ilgili önemli tavsiyelerde bulunan
Acil Servis Uzmanı Mehmet Tatlı, ani su ve tuz kayıplarının tehlikeli olduğunu
söyledi.
Ülkemizde özellikle batman ve diğer Doğu ve Güneydoğu
illerinde son yılların en sıcak günleri yaşanıyor. Yaşanan sıcaklıklara bağlı
olarak vücutta oluşan ani sıcaklık artışları ise sıcak çarpmalarına ve ölümlere
neden olabilmektedir.
Vücutta oluşan ani sıcaklık artışlarına bağlı olarak görülen
sıcak çarpmalarına karşı dikkatli ve bilinçli şekilde müdahale edilmesi
gerektiğine dikkat çeken Acil Servis Uzmanı Mehmet Tatlı, özellikle çocukların,
yaşlıların ve kronik rahatsızlığı olanların daha çok dikkat etmesi gerektiğini
belirtti.
Tıpta güneş çarpması diye bir terimin olmadığını belirten
Tatlı, sıcağa bağlı olarak gelişen durumların olduğunu, bunlardan bazılarının
basit tedbirler ve basit tıbbi müdahalelerle toparlanabilirken, bazılarının ise
yüzde 60-70 ölümcül olan, yoğun bakımda tedavi edilebilecek durumların da
olabileceğini ifade etti.
“SICAK ÇARPMALARI ÖLÜMLE SONUÇLANABİLİR”
Sıcak çarpması durumunda ter bezlerine giden kanın arttığını
ve hızlı bir şekilde terleme başladığına dikkat çeken Tatlı, “Solunum yoluyla
da sıvı kaybı olur. Vücudun dengesi tamamen bozulduğunda vücut dış sıcaklık 40
derecenin üstüne çıkar ve nöbetler, koma halleri, ölüme kadar sonuçlanacak
durumlar ortaya çıkar. Küçük çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar
riskli durumdadırlar. Bu grupta olanlarda su ve tuz dengesi sağlanamadığından
dolayı olumsuz sonuçlar yaşanabilir.” dedi.
“SAĞLIKLI BİR VÜCUT 2 HAFTADA İKLİME UYUM SAĞLAYABİLİR”
Sıcak bir iklime gidildiği zaman sıcaklık çarpma riskinin
ilk 2 haftada olduğunu dile getiren Tatlı, şu tavsiyelerde bulundu: “2 hafta
sonra sağlıklı bir insanda ter bezleri ortama uyum sağlayabiliyor. Sağlıklı
olmayan insanlara ise güneşin dik açıdan vurduğu saatlerde dışarı çıkmamalarını
öneriyoruz. Ailelere çocuklarını kapıları kapalı olan araçlarda bırakmamalarını
tavsiye ederiz ki bu şekilde ölümler oluyor. Özellikle yaşlı insanlarımızın elinde
su şişelerinin olması gerekiyor. Sıcak havalarda su dengesini sağlamamız
gerekiyor. Bunun dışında tuz kaybı yaşanıyor.” Dedi.
Tatlı, “Bazı hastalara tuzdan fakir diyetler öneriliyor. Bu
da bir dengesizliğe neden olabiliyor. Buna dikkat etmemiz lazım, her şeyin
aşırısı zararlı oluyor. Tamamen tuzdan fakir bir diyet ve sıcakta kalma
sonucunda tuz kaybına bağlı olarak da hasta kayıpları yaşayabiliyoruz. Bundan
dolayı da belli bir miktarda tuz almamış olması gerekiyor. Dışarıda dolaştıktan
sonra eve dönüldüğünde yorgunluk ve kaslarda ağrı varsa bir litre suyun içine
bir çay kaşığı karbonat ve tuz koyarak içilirse vücuttaki tuz ve su dengesi
hızlı bir şekilde sağlanabilir. Bunun dışında ayran çok güzel bir içecektir bu
anlamda. Bu tür besinler alınarak da korunabilir. Dışarı çıktığımızda şapka
takabiliriz. Onun dışında da hastalığı olanları da yakın takipte tutmak lazım.
Sıcaklığa bağlı baş dönmesi varsa sıvı takviyesinde bulunmak lazım.
Genel durumu bozulmuş olanların ise mutlaka acil servislere
başvurmaları gerekiyor çünkü damardan sıvı tedavisi de yapılabilir. Tedavilerin
mümkün mertebe doğal yollardan yapılması lazım ama eğer bu mümkün değilse
damardan serum verilerek de tedavi yapılabilir. Bunun dışında sıcak çarpması
sonucu kritik durumda olan hastaların da yoğun bakımda tedavi altına alınmaları
gerekmektedir. Onları hızlı şekilde soğutmamız gerekir. Bu soğutma işleminde
dikkatli olunması gerekiyor. Damardan soğuk serum verilerek veya yemek borusu
ve makattan da iç ısıyı düzenleyici işlemler yapılabilir. Özellikle küçük
çocuklarda sıcak çarpması gibi durumlarda dışarıdan soğuk suya tutmak titremeyi
arttırarak iç ısının artmasına sebep olabilmektedir. Onun için bilinçsiz
şekilde tedavi yapmamak lazım. Özellikle şuur bozukluğu oluşmuşsa mutlaka acil
servislere gidilmeli ve özel müdahaleler yapılmalıdır.” Dedi.
