Gelir düzeyi belirlenen eşik rakamın altında kalan ailelere doğrudan aylık destek sağlamayı amaçlayan sistem için Cumhurbaşkanlığı ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı çalışmaları hızlandırdı. Yeni model, sosyal yardımları daha kapsayıcı ve sürdürülebilir hâle getirmeyi hedefliyor.
Maddi Durumu Düşük Ailelere Destek Verilecek
Programın çerçevesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ilgili kurumlara verdiği talimat sonrası netleşmeye başladı. Buna göre, ailelerin aylık kazançlarının temel geçim seviyesinin altında olup olmadığı tespit edilecek ve eksik kalan tutar doğrudan hane hesaplarına yatırılacak. Böylece hiçbir aile, belirlenen asgari yaşam standardının altında kalmayacak. İlk değerlendirmelere göre sistem, mevcut sosyal destek programlarıyla entegre biçimde çalışacak.
Pilot İllerde Uygulama Başlayacak
Yeni uygulamanın en dikkat çeken yönü, önce belirli illerde pilot uygulamaya geçilecek olması. Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından yürütülen planlamada, düşük gelir seviyesine sahip bölgeler, depremden etkilenen iller ve büyük şehirlerde kent yoksulluğunun yoğun olduğu ilçeler öncelikli olacak. Pilot iller, yapılacak sosyoekonomik ölçümler sonrasında 2026’nın ilk çeyreğinde açıklanacak.
Gelir İçin Eşik Sınır Belirlenecek
Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi’nin temelini, haneler için yıllık bir gelir eşiğinin belirlenmesi oluşturacak. Bu eşik, yoksulluk sınırı ya da asgari ücret düzeyine göre şekillendirilecek. Ailenin geliri bu sınırın altındaysa devlet aradaki farkı her ay düzenli olarak ödeyecek. Örneğin yıllık hesaplamada aylık sınır 20 bin TL olarak belirlenirse ve ailenin geliri 16 bin TL’de kalıyorsa, hane her ay 4 bin TL destek alacak. Geliri hiç olmayan ailelere ise iş bulana kadar tam tutar maaş bağlanacak.
Amaç Sosyal Adaleti Güçlendirmek
Yetkililere göre bu model, hem sosyal adaleti güçlendirecek hem de gelir dağılımındaki uçurumları azaltacak. Ayrıca sistemin iş gücüne katılımı engellemeyecek şekilde tasarlandığı vurgulanıyor. Gelir desteği, çalışmayı bırakmayı özendirmeyecek, aksine kayıtlı çalışmayı teşvik edecek mekanizmalarla desteklenecek. Uygulama, Orta Vadeli Plan’da yer alan “aile odaklı, kapsayıcı ve asgari geliri garanti eden bütünleşik sosyal destek” hedefinin de bir parçası.
Sistem Tüm Türkiye’de Uygulanacak
Pilot uygulamanın ardından kapsamlı bir değerlendirme yapılacak ve sistem Türkiye genelinde yaygınlaştırılacak. Ekonomistler, doğru uygulanması hâlinde vatandaşlık maaşının özellikle dar gelirli kesimde ciddi bir rahatlama yaratacağını ve sosyal devlet uygulamalarında yeni bir dönemin kapısını aralayacağını belirtiyor. 2026’ya doğru geri sayım sürerken, kamuoyunun gözü açıklanacak pilot illerde ve destek modelinin detaylarında olacak.
