Kulak Burun
Boğaz ve Baş Boyun Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Bahadır Baykal konu ile ilgili
bilgiler verdi.
Kalp
Hastalığından reflüye, cinsel fonksiyon bozukluğundan beyin kanamasına pek çok
hastalığa neden olan uyku apnesine bağlı gelişen ölüm oranı tüm dünyada olduğu
gibi ülkemizde de hızla artmaktadır. Tedavisi yapılmış uyku apneli hastalarının
sosyal hayatlarında ve yaşam kalitelerindeki düzelme bizleri bu hastalığı,
nedenlerini, sonuçlarını ve tedavisini daha fazla araştırmaya itiyor.
Bazı
hastalıklar son yıllarda bir anda hayatımıza girdi, Uyku Apnesi’ de bunlardan
biri, nedir tam olarak uyku apnesi?
Uykuda nefes
kesilmesi olarak tarif edilebilir, solunum ani olarak durur ve bir süre öyle
kalır. Sonra büyük bir eforla tekrar nefes alma çabasına girer kişi. Bu durum
uykuda o kadar sık tekrarlanır ki; kişinin uykusu sürekli bölündüğünden ertesi
gün yorgun kalkar.
YANİ SIKINTILI BİR UYKU DURUMU VAR
ÖYLE Mİ?
Öncelikle
şunun altını çizelim; iyi bir gece uykusu bir lüks değil, zorunluluktur. Keşke
uyku apnesi sadece sıkıntılı bir uyku durumu olsa, ama yapılan araştırmalar, bu
hastalığın hayatı tehdit eden bir duruma geldiğini göstermektedir.
UYKU APNESİ HASTALARI NE GİBİ BİR
RİSK ALTINDA?
Gece nefes
alamayan hastada oksijen düzeyi düşerken karbondioksid düzeyi yükselir, beyin
adrenalin salgılar ve zamanla tansiyon yükselir, Kalp de bu durumdan etkilenir
ve ritm bozukluğu gelişebilir, bir müddet sonra kalp yetersizliği gelişir.
Akciğer genişlemesi sonrasında meydana gelen reflü de günlük hayatta sık
karşılaştığımız bir sorun. Dengesiz hormon salgılanması beyin kanamasına, damar
tıkanıklığına yol açabilir. Felç ve kalp krizi riski artar.
BAHSETTİĞİNİZ BU DURUMLAR ORTAYA
ÇIKMADAN EVVEL NASIL ANLARIZ UYKU APNESİNİ? BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bu kişiler
uyku bölünmesi yaşadığından yorgun uyanırlar. Gün içinde buldukları her an
uyumak isterler,özellikle iş yerinde ve direksiyon başında uyumamak için
mücadele veriyorsanız hemen uyku apnesi ile ilgilenen bir doktora başvurun.
Bunun dışında dikkat bozukluğu, unutkanlık ve konsantrasyon güçlüğü
başlamıştır. Özellikle orta ve şiddetli apne varlığında depresyon sık görülen
bir belirtidir.
DİREKSİYON BAŞINDA UYUMAKTAN
BAHSETTİNİZ, BU DURUM TRAFİK KAZASI YAPMA İHTİMALİNİ ARTIRMAZ MI?
Elbette. Bu
durum trafik kazaları riskini iki katına çıkarır. Yaklaşık 28 milyon uyku
apneli kişinin olduğu ABD’de bazı eyaletlerde tedavi edilmemiş şiddetli apnesi
olan şoförlerin trafiğe çıkmaları yasaklanmış ve bu konuda ağır müeyyideler
getirilmiştir.
DİYELİM Kİ TEDAVİ EDİLMEDİ UYKU
APNESİ, YAŞAM SÜRESİNİ NASIL ETKİLER?
Aslında
beklenen ömür süresini dörtte bir oranında kısaltan bir hastalık uyku apnesi.
Tedavi edilmeyen şiddetli uyku apnesi hastalarında ise beklenen yaşam süresi
10-15 senedir. Ölüm uyku apnesine bağlı ortaya çıkan komplikasyonlardan dolayı,
kalp krizi, beyin kanaması vb. olmaktadır.
UYKU APNESİNDE TEDAVİ NASIL OLMALI?
Kişinin uyku
testi sonrasında ortaya çıkan sonuçlarına göre tedaviyi yönlendirmek gerekir.
Çok ağır olgularda sadece cihaz (CPAP) verebiliyoruz ama bu cihaza uyum da
sandığımız kadar kolay olmuyor. Hasta her gittiği yere cihazı taşımak zorunda
kalıyor, özellikle genç çiftlerde cihazla uyuma alışkanlığı cinsel hayatıda
etkileyebiliyor. Bir süre sonra çiftler arasında soğukluğa sebep olabiliyor.
PEKİ AMELİYATA NE ZAMAN VE HANGİ
HASTALARDA KARAR VERİYORSUNUZ?
Ayrıntılı
muayene yaptığımız hastalarda burun kemiği eğriliği, burun et büyümesi ya da
bademciklerin iriliği gibi durumlar varsa cihaz verilecek olsa bile öncelikle
bu sorunların halledilmesi gerekir. Özellikle burun kemiği eğriliği cihaz
kullanımını zorlaştıran bir nedendir, mutlaka ameliyatla bu sorun
giderilmelidir. Bir kısım hastada ise yumuşak damak ve dil köküne yönelik
germe-açma cerrahileri ile pasajı genişletmeye çalışıyoruz.
Şöyle
diyelim, alkol ve sigara kullanımını uyku apnesinin şiddetini artırır
dolayısıyla kullanmamak gerekir, özellikle obez hastalarda kilo verme ciddi
fayda sağlar, son yıllarda fiziksel egzersizle ilgili kayda değer gelişmeler de
mevcut mesela uyku apnesi tedavisinde oldukça basit bir alternatif
boğazımızdaki kasları güçlendirmek için yapılan egzersizlerdir. Havayolu
etrafındaki kasları güçlendirmek horlama ve uyku apnesinin şiddetini
azaltabilir.




