Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın adında "Cumhuriyeti" yerine "Cumhuriyet" ifadesinin kullanılmasının temelinde hukuki ve dilbilgisel nedenler yatmaktadır. Bu durum, kurumun kuruluşuyla ilgili yasal düzenlemeler ve Türkçedeki isim verme gelenekleriyle ilişkilidir.
1. Hukuki Gerekçe ve Resmi Adlandırma
Merkez Bankası'nın bugünkü resmi adı, 14 Ocak 1970 tarihinde kabul edilen 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu ile belirlenmiştir. Kanunun 1. maddesinde kurumun adı açıkça "Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Anonim Şirketi" olarak tanımlanmıştır.
Bu ad, kanunla belirlenmiş ve o tarihten bu yana resmi olarak bu şekilde kullanılmaktadır. Kuruluş aşamasında, bankanın isminin devletin kurumsal kimliğini yansıtacak şekilde bir tamlama yerine, doğrudan "Türkiye Cumhuriyet" nitelemesiyle oluşturulması tercih edilmiştir. Bu, bankanın kanuni statüsünün ve yetki alanının bir parçasıdır.
2. Dilbilgisel ve İsimlendirme Gelenekleri
Türkçede kurum isimleri verilirken, tamlamalar yerine doğrudan niteleyici bir isim kullanma geleneği yaygındır. "Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası" ifadesi, dilbilgisel olarak, "Türkiye" ve "Cumhuriyet" kelimelerinin birleşik bir sıfat gibi "Merkez Bankası"nı nitelemesi şeklinde kurulmuştur.
Bu durumun benzer örnekleri, başka devlet kurumlarının adlarında da görülmektedir:
· Türk Hava Yolları: "Türkiye'nin Hava Yolları" değil.
· Türk Silahlı Kuvvetleri: "Türkiye'nin Silahlı Kuvvetleri" değil.
· Türk Tarih Kurumu: "Türkiye'nin Tarih Kurumu" değil.
Bu örneklerde olduğu gibi, "Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası" adı da bir sahiplik veya aitlik tamlaması ("Türkiye Cumhuriyeti'nin Merkez Bankası") yerine, daha kurumsal ve resmi bir adlandırma biçimi olan niteleyici bir yapıya sahiptir.
Özetle, Merkez Bankası'nın adındaki "Cumhuriyet" kelimesi, bir tamlamanın parçası olmaktan ziyade, bankanın resmi kimliğini ve devletle olan doğrudan bağını vurgulayan, kanunla sabitlenmiş özel bir adlandırmadır.
