3 Eylül Tarihte Bugün Neler Oldu?
3 Eylül tarihinin detaylarını sizler için derledik. Peki 3 Eylül'de kim doğdu, kim öldü, neler oldu? 3 Eylül dünyada ne günü? İşte tarihe kazınan ve merak uyandıran 3 Eylül Tarihte Bugün...
3 Eylül'de Meydana Gelen Olaylar
1260 - Memlûklüler, Moğolları Filistin'de
Ayn Calut Savaşında yendi.
Ayn Calut Muharebesi, Memluklu ordusu
ile İlhanlılar arasında, Filistin'de, Ayn Calut denilen mevkide yapılan
muharebedir.
Savaştan hemen önce Mısır'da Sultan
ilan edilen Seyfeddin Kutuz kumandasındaki 20.000 kişilik bir orduyla,
Hulagu'nun en seçkin kumandanlarından Ketboğa kumandasında bir Moğol ordusunu
Filistin'de karşıladı. İki ordu 3 Ekim 1260 tarihinde, Ayn Calut denilen
mevkide karşılaştı. Kutuz bu muharebede Moğollar'ı yendi.
Moğollar bu savaştan sonra Mısır'a
asla giremedikleri gibi, bu yenilgi tarihin dönüm noktalarından biri ve
Moğollar'ın sonunun başlangıcı olmuştur. Moğolların batıya doğru ilerleyişi
durdu. Anadolu'daki Moğol boyları hızla İslamiyet'e tabi oldu.
1638 - Osmanlı Ordu’su Bağdat Seferi
için Veziriazam Tayyar Mehmed Paşa kumandasında Diyarbakır’dan hareket etti.
1683 - 2. Viyana Kuşatması,
başarısızlıkla sonuçlandı.
1783 - İngiltere, Paris'de imzalanan
anlaşmayla ABD'nin bağımsızlığını tanıdı.
1855 - Nebraska'da 700 ABD askeri
Sioux köyüne saldırdı 100 kızıl deriliyi öldürdü.
Siular, Kuzey Amerika'da önceleri
Superior Gölü çevresinde yaşayan, Kızılderili kabilesi. Avrupalı sömürgecilerle
yaptıkları savaşlar sonucunda yenildiler ve Minnesota ile Dakota'ya sürüldüler.
19. yüzyıl ortalarında toplama kamplarına yerleştirildiler. 1876 yılında
ayaklanarak bağımsızlık ve özgürlük savaşını yeniden başlattılar. Liderleri
Oturan Boğa öldürüldü. 1890 yılında da ABD güçlerinin düzenlediği büyük bir
katliamla direnişleri kırıldı.
1869 - İstanbul'da Atlı Tramvay,
Konstantin Karopana tarafından çalıştırıldı.
1878 - Thames Nehri'nde bir başka
gemiyle çarpışan yolcu gemisi battı 640 kişi öldü.
1895 - İlk profesyonel futbol maçı
yapıldı. Latrobe, Jeanette'i 12-0 yendi
1908 - Türkiye'deki ilk haftalık mizah
dergisi Kalem yayımlanmaya başlandı.
1912 - Deniz kuvvetlerine yiyecek
sağlamak için, dünyanın ilk konserve fabrikası İngiltere'de açıldı.
1922 - Türk Kurtuluş Savaşı: Türk
Ordusu, Yunan işgali altındaki Emet, Ödemiş, ve Eşme'ye girdi
1929 - Dow Jones Industrial Average en
yüksek değerine ulaştı (381.17).
1933 - Kayseri-Ulukışla hattının
tamamlanmasıyla, Karadeniz ile Akdeniz'i birbirine bağlayan demiryolu
tamamlandı.
1933 - Yevgeniy Abalakov, SSCB'nin en
yüksek zirvesine çıktı: (7495 m).
1935 - Utah'da Malcolm Campbell, bir
araba ile erişilebilen en yüksek hıza ulaştı: saatte 304.331 mil.
1939 - Ankara Radyo Gazetesi'nin ilk
sayısı çıktı.
1939 - II. Dünya Savaşı başladı:
Fransa, Birleşik Krallık, Yeni Zelanda, ve Avustralya, Almanya'ya savaş ilan
etti. Almanya'nın Polonya'yı işgalinden iki gün sonra, İngiltere ve Fransa,
Almanya'ya savaş ilan etti.
1943 - II. Dünya Savaşı sırasında
müttefiklerin istilası üzerine İtalya, koşulsuz teslim oldu. Böylece faşist
ittifak Mihver Devletleri önemli bir müttefikini kaybederek ağır bir
mağlubiyete doğru adım adım gitmekteydi.
1944 - 2 Eylül'de Belçika'ya giren İngiliz
ordusu başkent Brüksel'i Almanlardan geri aldı.
1950 - Gerçek anlamda ilk kez yapılan
çok partili Belediye seçimlerinde 600'ü aşkın Cumhuriyet Halk Partili
belediyeden 560'ı Demokrat Partiye geçti.
Türkiye halkı, yıllardır tek başına
hesap vermeden baskılarla iktidarda olan CHP’ye ders vermiş oluyordu.
1952 - Türk dağcıları Ağrı Dağı'nın
zirvesine ilk kez tırmandılar.
1961 - 27 Mayıs darbesinin ardından Devlet Başkanlığına getirtilen Cemal Gürsel'in Başkanlığında toplanan parti başkanları, yapılacak Milletvekili seçimlerinde, 27 Mayıs'ı zedelememek, 'Eminsular' konusunu deşmemek, Demokrat Parti'yi methetmemek konusunda bir antlaşma imzaladılar. Cunta rejimi seçim için partilere şartlı demokrasi emrediyordu. Bu demokraside özgür partiler, cunta gibi olmalı, cunta gibi düşünüp cuntanın yaptıklarını yapmalıydılar. Darbenin ardından, Genelkurmay Başkanı dâhil çok kısa sürede 7 bin 200 asker emekliye sevk edilmiş ve bu olay, tarihe EMİNSULAR (Emekli İnkılap Subayları) Olayı olarak geçmiştir. Bu sayı ordudaki generallerin yüzde 90'ı, albayların yüzde 75'i, yarbayların yüzde 50'si, binbaşıların yüzde 30'una tekabül ediyordu. Yani, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin dörtte üçünü teşkil etmesi gereken muharip subay mevcudu yüzde 50'den fazla azaltılmış ve TSK'nın savaş gücü düşürülmüştü.
1962 - İran'da deprem: İran’ın Buyin
Zehra bölgesinde 7.1 şiddetindeki depremde 12.225 kişi öldü; 2776 kişi de
yaralanırken, 21.310 ev hasar gördü. İran dünyada sismik olarak çok aktif
ülkelerden biridir, pek büyük fay hattı boydan boya geçer ki bu ülkenin en az
%90ını kapsar. Bu yüzden, İran'da sıklıkla yıkıcı depremler yaşanır. İran
platosu, aktif katlanma, kırılma ve volkanik püskürmeleri içeren çok tipteki
tektonik aktivitelere konudur. İran pek çok fay hattına sahiptir ki bu da
özellikle ülkenin başşehrinde yaşamayı tehlikeli yapar. Bu ayrıca onun uzun
tarihinde felaket getiren deprem aktiviteleri ile bilinir. Bu depremler yalnız
binlerce kişiyi öldürmedi aynı zamanda tabii kaynakların da israfına yol açtı.
1900 dan beri İran depremleri nedeniyle en az 126.000 kişi öldü
1971 - Katar bağımsızlığını ilan etti.
Katar ya da resmî adıyla Katar
Emirliği, Arap Yarımadası'nın doğusunda bulunan Basra Körfezi'ne uzanan ülke.
Kuzeybatıda Bahreyn, batı ve güneyde Suudi Arabistan ve doğuda Birleşik Arap
Emirlikleri'yle çevrilidir. Tek sınır komşusu Suudi Arabistan olup diğer
tarafları Basra Körfezi ile çevrilidir. Katar, uzun yıllar bölge aşiret
beylerinin emri altında yönetilmiştir.
Bölge genellikle göçebe kabilelerin
yaşadığı yer olduğu için idaresinde de sık sık değişmeler meydana gelmiştir.
19. yüzyılda bölgenin idaresi bu günkü emirin büyük dedesi olan Muhammed al
Sani'ye geçmiştir.
Ülkede fiilî Osmanlı egemenliği ilk
olarak 1852'de, daha sonra ve kesin olarak 1871'de Muhammed al Sani'nin daveti
üzerine başlamıştır. Katar'ın bugünkü başkenti Doha (Kal'atü't-Türk adı verilen
kale) ve yine bugün ABD üssünün bulunduğu El-Obeid'e yerleşen Osmanlı
birlikleri 1913'e kadar kaldılar. Katar da Basra Vilayeti'nin Lahsa sancağına bağlı
bir kaza oldu. El-Sani ailesi de Osmanlı kaymakamları olarak görev yapmaya
başlamışlardı. Osmanlı Devleti Katar üzerindeki haklarından 29 Temmuz 1913'te
vazgeçti. Son Türk askeri Katar'dan Ağustos 1915'te çekildi. I. Dünya
Savaşı'nın çıkmasının akabinde 3 Kasım 1916'da Katar İngiliz işgaline girdi. Şu
anda büyük oranda ABD ve İngiltere’nin hegemonyası altında olan Katar, bireysel
özgürlükler açısından komşuları Arap devletlerinden daha iyi bir konumda.
1974 - Başbakan Ecevit:
"Koalisyon ortağı Milli Selamet Partisi ile aramızda hükümet etme ve
siyaset anlayışı bakımından uzlaştırılması, bağdaştırılması oldukça güç
ayrılıklar bulunduğu kanısına her gün biraz daha üzülerek varıyorum."
dedi.
1976 - Viking 2 Mars'a indi.
1980 - İzmir Cumhuriyet Başsavcısı,
müstehcen pozlar veren Bülent Ersoy hakkında tutuklama kararı verdi.
1983 - Nail Çakırhan, Ağa Han Mimarlık
Ödülü'nü aldı.
1984 - Filipinler'de meydana gelen
tayfunda 1000 kişi öldü.
1986 - Avrupa ülkeleri radyasyon
taşıdığı gerekçesiyle Türkiye'den fındık alımını durdurdu.
1988 - Irak ordusundan kaçan binlerce
Iraklı Kürt Türkiye sınırlarına yığıldı. Türkiye’ye geçen sığınmacı sayısı 100
bini geçti.
1989 - Olağanüstü Hâl Bölge Valiliği,
'kamu düzenine aykırı davranışta bulundukları' gerekçesiyle, Siirt SHP eski İl
Başkanı Zübeyr Aydar ile Siirt SHP yönetim kurulu üyesi Mehmet Ali Sevilgen'in,
48 saat içinde, olağanüstü hâl uygulanan 8 İl ile Bitlis, Muş ve Adıyaman
İllerinin dışına çıkmalarını istedi.
1995 – eBay alışveriş sitesi kuruldu.
1997 - Vietnam havayollarına ait
Tupolev TU-134 tipi bir yolcu uçağı Phnom Penh havalimanına yaklaşmakta olduğu
sırada düştü: 64 kişi öldü.
1998 - CHP İçel Milletvekili Fikri
Sağlar, Başbakan Yılmaz’ın yanıtlaması istemiyle TBMM’ye verdiği yazılı soru
önergesinde; Yavuz Ataç (MİT görevlisi, Çin Büyükelçiliği’nde görevli), Mehmet
Eymür (MİT eski Daire Başkanı) ve Alaattin Çakıcı’nın bir CIA görevlisiyle
bağlantı içinde oldukları iddiasında bulundu.
2000 - Lübnan'da yapılan seçimi
muhalefetin adayı eski Başbakan Refik el-Hariri kazandı. 22 yıldır İsrail'in
işgali altında yaşayan Güney Lübnan halkı 30 yıldır ilk kez sandık başına
gitti.
2002 - Siyonist İsrail Terör Devleti
Yüksek Mahkemesi, Filistinli esirlerin yakınlarının, güvenlik için tehdit
olduklarına karar verilmesi durumunda, Batı Şeria ve Gazze Şeridi`nden
sürülebileceklerine karar verdi.
2003 - Danıştay, Milli Eğitim
Bakanlığı'nın özel okullarda yoksul öğrencilerin ücretsiz okutulması amacıyla 7
Eylül'de yapacağı sınavın yürütmesini durdu. Yoksul halkın yararına yapılan bu
uygulama sırf iktidarı yıpratmak amacıyla Danıştay tarafından durduruldu.
Atılacak olan benzeri adımlar da benzer amaçlarla durdurulmaya devam edecekti.
2004 - Kuzey Osetya'daki Beslan
kentinde bir okulda yüzlerce öğrenci ve öğretmen rehin alındı. Beslan'daki
Rehine Krizi (aynı zamanda Beslan okul kuşatması ve Beslan katliamı olarak da
anılır) üç gün sürmüş ve 1,100 rehine alınmış, bunların 300 'den fazlası
orantısız ve duyarsız bir şekilde müdahale eden Rus güçleri tarafından
katledilmiştir. Rehineleri alan grup, Çeçen savaş kumandanı Şamil Basayev
tarafından İkinci Çeçen Savaşını sonlandırmak istediğini duyurmak için eylemi
gerçekleştirdiğini bildirmiştir. Eylemin üçüncü gününde; Rus güvenlik güçleri
tanklar, yüksek tahrikli basınç bombaları ve diğer ağır silahları kullanarak binaya
girmişlerdir. Patlamaların ardından, etrafı çevrilen binada Rus güvenlikleri ve
eylemciler arasında silahlı çatışma meydana gelmiştir. Hiç bir sivil Çeçenlerin
silahlarından çıkan kurşunlara hedef olmamıştır. Ruslar kendi halkına ateş
açmıştır. Oradan kurtulan herkes bunu teyit etmiştir. Ama Rus Hükümeti
tarafından susturulmuştur. Çatışmaların sonunda, aralarında 186 çocuğun
bulunduğu, en az 334 rehinenin öldürüldüğü, yüzlerce rehinenin yaralandığı ve
birçok insanın kaybolduğu bildirilmiştir. Olaya tanıklık edenlerin birçoğu Müslüman
olmuş, birçoğu da Çeçenlerle birlikte Dağıstan’a geçip direnişe destek
vermişlerdir. Katliam Rusya 'da güvenlik krizine ve siyasi tepkilere sebep
olmuştur. Bugün itibariyle kaç militanın bu eyleme katıldığı, hazırlıkların nasıl
yapıldığı ve kaç eylemcinin kaçtığı hakkında birçok tartışma vardır. Medyadaki
yanlış bilgilendirme ve sansürler, Beslan'daki gazetecilerin tutuklanması,
eylemcilerle olan müzakerelerin içeriği, akan kanların sorumluluğu ve hükümetin
orantısız güç kullanması konularıyla ilgili hükümetin krizdeki yönetimi
hakkında gensorusu verilmiştir.
2005 - İmralı Adası'nda hapis yatan
Abdullah Öcalan'a destek amacıyla Güneydoğu'nun birçok il ve ilçesinden 1500
kişi otobüslerle Bursa Gemlik'e hareket etti. Polis otobüslerin Gemlik'e
girişlerinin engelleneceğini bildirdi.
2006 - İstanbul Fatih'te İsmailağa
Camisi'nin emekli imamı Bayram Ali Öztürk bıçaklanarak şehit edildi. Öztürk'ü
bıçaklayan Mustafa Erdal camide bulunanlar tarafından linç edildi. 6 dil bilen
ve 20.000 civarında kitaba sahip olan, 3 ciltlik Mektubat-ı Rabbani adlı eseri
ezbere bilen, lakabı yürüyen kütüphane olan Bayram Ali Öztürk Hoca, Müslümanlar
arasında sevilen bir alimdi.
2007 - İran İslam Cumhuriyeti Rehberi
Ayetullah Ali Hamaney, "Ülkemiz, nükleer programımıza baskı koyan
Batılıların sarhoşça ve küstah oyunlarına boyun eğmeyecek." dedi.
2008 - Kıbrıs'ın Kuzey ve Güney
ülkelerinin Türk ve Rum liderleri görüşmeleri başlatma kararı aldılar.
3 Eylül'de Doğan Ünlüler
1859 - Jean Jaures, Fransız sosyalist
politikacı (ö. 1914)
1869 - Fritz Pregl, Nobel Kimya Ödülü
sahibi Slovenyalı kimyacı (ö. 1930)
1875 - Ferdinand Porsche, Avusturyalı
otomotiv mühendisi (ö. 1951)
1900 - Urho Kekkonen, Fin politikacı
(ö. 1986)
1931 - Albert DeSalvo, Amerikalı seri
katil (ö. 1973)
1938 - Ryoji Noyori, Nobel Kimya Ödülü
sahibi Japon kimyacı
1940 - Eduardo Galeano, Uruguaylı
gazeteci (ö. 2015)
1941 - Sergei Dovlatov, Rus yazar (ö.
1990)
1949 - José Pekerman, Arjantinli
futbolcu ve teknik direktör
1953 - Jean-Pierre Jeunet, Fransız film
yönetmeni
1971 - Kiran Desai, Hint yazar
1984 - David Fiegen, Lüksemburglu
atlet
1984 - Garrett Hedlund, ABD'li aktör
ve şarkıcı
3 Eylül'de Ölen Ünlüler
1634 - Edward Coke, İngiliz hukukçu
(d. 1552)
1658 - Oliver Cromwell, İngiliz asker
ve siyaset adamı (d. 1599)
1729 - Jean Hardouin, Fransız
akademisyen (d. 1646)
1883 - İvan Sergeyeviç Turgenyev, Rus
romancı, oyun yazarı (d. 1818)
1962 - E. E. Cummings, ABD'li şair (d.
1894)
1987 - Morton Feldman, ABD'li besteci
(d. 1926)
1988 - Ferit Melen, Türk siyasetçi (d.
1906)
1991 - Frank Capra, ABD'li sinema
yönetmeni (d. 1897)
1999 - Tarık Gürcan, İstanbul
Radyosu'nun ilk spikerlerinden
2001 - Pauline Kael, ABD'li film
eleştirmeni (d. 1919)
2012 - Michael Clarke Duncan, ABD'li
aktör (d. 1957)





