Bername bi tîlaweta Qur'ana Kerîm dest pê kir û bi axaftina vekirinê ya Serokê Karên Perwerdehiyê ya HUDA PARê Yahya Oğraş dewam kir.
Di panelê de Serokê Giştî yê HUDA PARê Zekeriya Yapicioglu destnîşan kir ku azadiya ziman dê welatekî paşve neavêje, berovajî wê bi xurtkirina hesta aîdiyetê dê piştgiriyê bide aştiya civakî. Yapicioglu, diyar kir ku divê mafê perwerdeya bi zimanê zikmakî bi destûra bingehîn bê misogerkirin û xwest di vê mijarê de rêgezên qanûnî bên çêkirin.
Di panela ku moderatoriya wê Parêzer Muhammed Ata Yuksel kir de Wekîlê Batmanê yê HUDA PARê Av. Serkan Ramanli, Nivîskarê Lêkolîner Vahdettîn Înce û Serokê Damezrîner ê HezKurd Av. Suphi Özgen pêşkêşiyek kir. Qisekeran diyar kirin ku mafê zimanê zikmakî mafekî bingehîn ê mirovan e û divê ev maf bê parastin.
Wekîlê Batmanê û Berdevkê Partiyê yê HUDA PARê Serkan Ramanli diyar kir ku li Tirkiyeyê bi salan e ku zimanên cuda tên paşguhkirin û wiha got: “Ku her netewe bibe dewletek kete rojeva alema Îslamê ji ha hingî wexta ku dewleta Tirkî hate damezrandin mixabin hingî ew kesê ku hikimrani li ser vî milletî dikirin ji bilî Tirkî pêvê çi ziman qebûl nedikirin. Ne tene Kurmanc ne tene Zaza laz û çerkez û abaza ji hatin binpêkirin.ne tene zimanê kurdî qedehe bu zimanê wan qewme din ji hatin qedehe kirin. Ji ber ku bi deh sala ev asîmîlasyon, ev înkar ev zilm dewam kir gelek ji wana dest ji zimanê xwe berdan.”
Ramanli anî ziman ku Kurdan ji ber nifûsa xwe ya zêde û dilsoziya xwe ya ji orf û adetên xwe re ziman û çanda xwe parastine û wiha got: “Îro niha gele Kurd ji ber ku pirjimarin, jimara wan zedeye û bi deh sala jî dest ji orf û adetê xwe bernedanê dest ji zimanê xwe bernedane heta niha ev micadele jî dewam dike.”
Ramanli, got ku dayik çi bibêjin we zarok jî wî tiştî bikin û wiha berdewam kir: "Îro ev îmkanên ku dewletê dane me û îmkanên ku Wezareta Perwerdehiyê daye me em jê îstîfade nakin. Di rojên pêş de. Di nava 2 hefteyan de fersend heye ku ji bo dibistana navîn dersên bijarte hilbijêrin. Li malê çend sal berê min dest bi xwendina zimanê kurdî kir, min xwest ku ez fêrî zimanê xwe bibim, hevalekî min ê parêzer hat serdana min ji min pirsî got tu çi dikî?" Min got, "Ez dixwazim ku zarokên min niha hînî zimanê xwe bibin." wî got ma diya wan bi kurdî zane Min got: erê. Got: M abi Kurdî diştexile? Min got "Na”, Wî j imin pirsî Ma te tiştekî bi navê "zimanê bav" bihîstiye? Ev ziman zimanê dayikê ye. dayik bi çi awayî diaxivin zarok jî bi vî zimanî diaxivin "Eger dê biaxivin zarokên me jî ê biaxivin. Barê giran li ser we ye xanim. Ger hûn neaxivin, nezanin, bawer nekin. zarokên me nikarin hîn bibin."
Ramanli, anî ziman ku mamosteyekî wî di zarokatiya xwe de dema diçû dibistanê "Kurdî paşguh kiriye" û wiha got: "Ew jî şaş bû. Paşê em hîn bûn ku zimanê me jî zimanekî dewlemend û kevnar e. Şopeke me heye. Dîrokeke me heye lê heta me xwe naskir me emre xwe xelas kir. Em xwe nas nekin û neyên ser hişê xwe ê jiyana me bi dawî bibe. Îcar çima em ê vê fersendê ji dest bidin, em ê zarokên xwe arasteyî van dersan bikin, bila ew fêrî zimanê me bibin, bixwînin û binivîsin, bi zimanê xwe kêfxweş bibin û zarokên xwe ji vê kêfê mehrûm nekin.”
Di panela ku bi awayekî beşdarbûneke mezin hat lidar xistin de, girîngiya perwerdeya bi zimanê zikmakî û rêgezên qanûnî yên li ser vê mijarê hatin nîqaşkirin û hate destnîşankirin ku avahiyeke pirzimanî dê bibe sedema aştiya civakî. Panelîstan diyar kirin ku ji bo parastina mafê zimanê zikmakî rêgezên makeqanûnî neçar in û divê ev mijar di rojevê de bimîne.
Kürtler Örf Adetlerine Bağlı Oldukları İçin Dillerini Korudular
Hür Dava Partisi (HÜDA PAR), İstanbul Zeytinburnu’nda “Anadilimi Seçiyorum” temasıyla geniş katılımlı bir panel düzenledi.
Program, Kur'an-ı Kerim tilavetiyle başladı ve ardından HÜDA PAR Eğitim İşleri Başkanı Yahya Oğraş’ın açılış konuşmasıyla devam etti.
Panelde HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu, dil özgürlüğünün bir ülkeyi geri götürmeyeceğini, aksine aidiyet duygusunu güçlendirerek toplumsal barışı destekleyeceğini vurguladı. Anadilde eğitim hakkının anayasal güvence altına alınması gerektiğini belirten Yapıcıoğlu, bu konuda yasal düzenlemeler yapılması çağrısında bulundu.
Avukat Muhammed Ata Yüksel’in moderatörlüğünde gerçekleştirilen panelde, HÜDA PAR Batman Milletvekili Av. Serkan Ramanlı, Araştırmacı Yazar Vahdettin İnce ve HezKurd Kurucu Başkanı Av. Suphi Özgen birer sunum yaptı. Konuşmacılar, anadil hakkının temel bir insan hakkı olduğunu ve bu hakkın korunması gerektiğini dile getirdiler.
HÜDA PAR Batman Milletvekili ve Parti Sözcüsü Serkan Ramanlı, Türkiye’de uzun yıllar boyunca farklı dillerin yok sayıldığını belirterek, “Her milletin bir devlet olması fikri, İslam dünyasının gündemine girince, Türk devleti kurulduğu zaman maalesef bu milleti yönetenler Türkçeden başka hiçbir dili kabul etmemişlerdir. Sadece Kurmanc değil, sadece Zaza değil, Laz, Çerkez ve Abazaların da hakları ihlal edildi. Sadece Kürtçe yasaklanmadı, diğer milletlerin de dilleri yasaklandı. Zira bu asimilasyon, bu inkar, bu zulüm on yıllar boyunca devam etti, çoğu dilinden vazgeçti.” dedi.
Kürtlerin yoğun nüfusları ve örf adetlerine bağlılıkları nedeniyle ana dillerini ve kültürlerini koruduklarını belirten Ramanlı “Bugün Kürtlerin nüfusu fazla olduğu için, Kürtler kalabalık olduğu için onlarca yıldır örf adetlerinden vazgeçmemişler, dillerinden vazgeçmemişler ve bu mücadele bugüne kadar devam etmektedir.” Dedi.
Anneleri ne konuşursa çocukları da onu konuşur diyen Ramanlı, şöyle devam etti: "Bugün devletin bize verdiği imkanları, Milli Eğitim Bakanlığı'nın önümüze koyduğu imkânı değerlendirmiyoruz. Önümüzdeki günlerde, 2 hafta içerisinde ortaokul için ders seçme imkânı var. Ortaokula giden çocukları olanlar seçmeli dersleri tercih etsinler. Çünkü hepimiz biliyoruz bu, hepimizin derdi. Evlerimizde kendi dilimizle konuşmuyoruz. Birkaç yıl önceydi ki Kürtçe dilinin tadını almaya, okuyup yazmaya başlayınca istedim ki çocuklarıma da kendi dilimi öğreteyim. Avukat bir arkadaşım bana misafir oldu. Bana ne yapıyorsun, dedi. Ben de çocuklarım şimdiden dillerini öğrensinler istiyorum, dedim. Bana, 'Efendim, hanımınız Kürtçe biliyor mu?' dedi. Ben de evet dedim. 'Peki konuşuyor mu?' dedi. Yok, dedim. Bana 'Sen hiç 'babadil' diye bir şey duydun mu? Bu dil anadildir. Anneleri ne konuşursa çocukları da onu konuşur. Senin çaban boşuna' dedi. O zamandan beri biz de anneleri bu dile alıştırmaya çalışıyoruz. Anneler Kürtçe konuşurlarsa o zaman çocuklarımız da konuşur. Bütün ağır yük siz hanımların sırtındadır. Eğer siz konuşmazsanız, eğer siz bilmezseniz çocuklarımızın öğrenebileceğine de inanmayın."
Çocukluk yıllarında okula gittiği dönemde bir öğretmeninin "Kürtçeyi yok saydığını" anlatan Ramanlı, "O da yanlış biliyordu. Sonradan öğrendik ki bizim dilimiz de zengin ve eski bir dil. İzimiz, tarihimiz varmış. Ancak aklımızı tanıyana, aklımız başımıza gelene kadar ömrümüz bitti. Bizim başımıza gelenler çocuklarımızın başına gelmesin. Bugün maden bu imkanı bize devlet veriyor ve resmi bir yolla veriyor o zaman neden bu fırsatı kaçıralım? Çocuklarımızı bu derslere yönlendireceğiz. Dilimizi öğrensinler ve okuyup yazsınlar, dillerinin tadını alsınlar ve onlar da çocuklarını bu lezzetten mahrum bırakmasınlar." ifadelerini kullandı.
Yoğun katılımla gerçekleşen panelde, anadilde eğitimin önemi ve bu konudaki hukuki düzenlemeler ele alınırken, çok dilli yapının toplumsal barışa katkı sağlayacağı vurgulandı. Panelistler, anadil hakkının korunması için anayasal düzenlemelerin kaçınılmaz olduğunu ifade ederek, bu konunun gündemde tutulması gerektiğini belirttiler.
