Evde Gaitada Gizli Kan Testi (GGK) Nasıl Yapılır?

Evde GGK testini genellikle eczanelerden veya sağlık kuruluşlarından temin edebileceğiniz özel test kitleri ile yapabilirsiniz. Bu kitler, genellikle dışkıda gözle görülemeyen (gizli) kKolon kanseri taraması, erken teşhis için hayati önem taşır çünkü erken evrede yakalandığında tedavi şansı oldukça yüksektir. Evde yapabileceğiniz bir test olan Gaitada Gizli Kan Testi (GGK), kolon kanseri taramasında kullanılan yaygın ve basit bir yöntemdir. Ancak unutulmamalıdır ki, bu test bir tanı testi değil, bir tarama testidir ve pozitif çıkması durumunda kesin tanı için ileri tetkikler (kolonoskopi gibi) gereklidir.anı tespit etmeye yarar. İşte genel adımlar:

  1. Test Kiti Hazırlığı: Test kitinin içinde genellikle bir örnek alma çubuğu veya spatül, bir dışkı toplama kartı veya tüpü ve test sonuçlarını okumak için bir gösterge bulunur. Kutuyu açmadan önce son kullanma tarihini kontrol edin ve kullanım kılavuzunu dikkatlice okuyun.

  2. Örnek Toplama Zamanı: Genellikle en iyi sonuçlar için art arda 3 gün boyunca dışkı örneği alınması önerilir. Bu, aralıklı olabilecek kanamaları yakalama şansını artırır.

  3. Diyet ve İlaç Kısıtlamaları (Bazı GGK Türleri İçin):

    Ağrı kanserden ölümlerde neden ilk sırada?
    Ağrı kanserden ölümlerde neden ilk sırada?
    İçeriği Görüntüle
    • Guaiac tabanlı testler (gFOBT) için: Testten 3 gün önce kırmızı et (sığır, kuzu, dana), brokoli, turp, şalgam, at kestanesi gibi bazı gıdalardan ve C vitamini takviyelerinden kaçınmak gerekebilir. Bu gıdalar ve takviyeler, yanlış pozitif veya yanlış negatif sonuçlara neden olabilir.
    • İmmünokimyasal testler (FIT) için: FIT testleri genellikle diyet kısıtlaması gerektirmez çünkü insan hemoglobinini spesifik olarak tespit ederler. Ancak yine de test kitinin talimatlarını dikkatlice okumak önemlidir.
    • Aspirin, ibuprofen, naproksen gibi bazı ağrı kesiciler ve kan sulandırıcılar da test sonuçlarını etkileyebilir. Bu ilaçları kullanıyorsanız, test öncesinde doktorunuzla konuşmalısınız.
  4. Dışkı Örneği Alma:

    • Tuvalete gitmeden önce tuvalet kâğıdı veya kit içinde verilen özel bir toplayıcıyı tuvalet kabına yerleştirerek dışkınızın suya veya idrara karışmasını engelleyin.
    • Dışkınızı bu kâğıt veya toplayıcı üzerine yapın.
    • Kit ile birlikte gelen örnek alma çubuğunu veya spatülü kullanarak dışkının farklı dört yerinden küçük bir miktar (genellikle bir pirinç tanesi büyüklüğünde) alın. Çok fazla dışkı almaktan kaçının.
    • Alınan dışkı örneğini test kitinde belirtilen yere (kart üzerindeki pencereye veya tüpün içine) dikkatlice yerleştirin.
    • Çubuğu veya spatülü tekrar kullanmamak için atın.
    • Örnek alma kabını veya tüpü sıkıca kapatın.
  5. Numunenin Saklanması ve Gönderilmesi:

    • Eğer hemen laboratuvara gönderemiyorsanız, numuneyi kitin talimatlarına uygun şekilde, genellikle buzdolabında saklayın.
    • En kısa sürede (genellikle 24 saat içinde) numuneyi test kitiyle birlikte verilen zarfın içine koyarak ilgili laboratuvara veya sağlık kuruluşuna gönderin. Posta pulu gereksinimi olup olmadığını kontrol edin.
  6. Sonuçların Değerlendirilmesi:

    • Test sonuçları, gönderdiğiniz laboratuvar tarafından değerlendirilir ve size bildirilir.
    • Bazı evde test kitlerinde, testi yaptıktan 10-15 dakika içinde sonuçları gösteren bir indikatör bulunabilir. Ancak bu testlerin güvenilirliği laboratuvar testlerine göre daha düşük olabilir.

Evde Yapılan Gaitada Gizli Kan Testlerinin Güvenilirliği

Evde yapılan GGK testleri, tarama amaçlı olarak faydalıdır ve kolon kanserinin erken evrelerinde veya kansere dönüşebilecek poliplerden kaynaklanan kanamaları tespit etmeye yardımcı olabilir. Ancak bu testlerin bazı sınırlılıkları vardır:

  • Yanlış Pozitif/Negatif Sonuçlar: Bazı yiyecekler, ilaçlar veya hemoroid gibi başka durumlar testin yanlış pozitif çıkmasına neden olabilir. Tersine, kanama her zaman mevcut olmayabileceği için (polipler veya erken evre kanserler sürekli kanama yapmayabilir) test yanlış negatif de çıkabilir.
  • Tanı Koyucu Değildir: GGK testi sadece dışkıda kan olup olmadığını gösterir. Kanamanın nedenini (kanser, polip, hemoroid, enfeksiyon vb.) kesin olarak belirlemez. Bu nedenle, test pozitif çıktığında mutlaka bir doktora başvurarak ileri tetkikler (kolonoskopi) yaptırmanız gereklidir.
  • Standart Tarama Programının Bir Parçasıdır: Kolon kanseri taramasında GGK testi tek başına yeterli değildir. Genellikle 45-50 yaşından itibaren düzenli aralıklarla yapılması önerilen kolonoskopi, en etkili tarama ve tanı yöntemidir. GGK testi, kolonoskopinin yapılamadığı veya tercih edilmediği durumlarda bir alternatif veya ek tarama aracı olarak kullanılır.

Önemli Not: Eğer dışkınızda gözle görünür kan, dışkılama alışkanlıklarınızda değişiklik, karın ağrısı, açıklanamayan kilo kaybı gibi kolon kanseri belirtileri yaşıyorsanız, doğrudan bir doktora başvurmanız ve detaylı bir muayene ve tetkik yaptırmanız gerekmektedir. Evde yapılan testler, belirti gösteren durumlarda tanı koymak için uygun değildir. Herhangi bir sağlık endişenizde daima bir sağlık profesyoneline danışmanız en doğrusudur.

Kaynak: HABER MERKEZİ