Tahmin edileceği üzere, kısmi emeklilikte alınan maaş, normal emekliliğe göre genellikle daha düşük olur. Bu farkın temel nedeni, emeklilik maaşı hesaplamasında en önemli rolü oynayan prim gün sayısındaki farklılıktır.
Kısmi ve Normal Emeklilik Şartları
Öncelikle her iki emeklilik türünün temel şartlarını anlamak gerekir:
-
Normal Emeklilik: Hem yaş hem de prim gün sayısı şartlarının yüksek seviyede tamamlanmasını gerektirir. Örneğin, 4A (SSK) kapsamında 1999 sonrası sigortalı olan bir erkek için 60 yaş ve 7000 prim günü gibi şartlar aranabilir. Bu şartlar, kişinin işe giriş tarihine göre değişiklik gösterir.
-
Kısmi Emeklilik: Yaş şartı normal emeklilikten daha ileri bir yaşta olabilirken, prim gün sayısı şartı daha düşüktür. Genellikle 4A (SSK) kapsamında 3600 prim günü ve 15 yıl sigortalılık süresi gibi asgari şartları tamamlamış kişiler bu haktan faydalanabilir.
Bu iki emeklilik türü arasındaki en belirgin fark, normal emeklilikte daha fazla prim günü ödenirken, kısmi emeklilikte asgari prim gün sayısıyla yetinilmesidir.
Maaş Farkının Temel Nedenleri
Emeklilik maaşı hesaplaması, birçok faktöre bağlı karmaşık bir süreçtir, ancak kısmi emeklilik maaşının normal emeklilik maaşından düşük olmasının temel sebepleri şunlardır:
-
Prim Gün Sayısı: Emekli maaşı hesaplamasında en önemli faktör, ödenen prim gün sayısının toplamıdır. Daha az prim günü ile emekli olan kısmi emekliler, daha az prim ödemesinden dolayı daha düşük bir maaşa hak kazanır.
-
Aylık Bağlama Oranı: Emekli maaşı, ortalama kazanç ve aylık bağlama oranının çarpımıyla hesaplanır. Aylık bağlama oranı, prim gün sayınızla doğrudan ilişkilidir. Prim gün sayısı arttıkça bu oran da artar. Kısmi emeklilikte prim gün sayısı düşük olduğu için, aylık bağlama oranı da daha düşük seviyede kalır. Bu da maaşı doğrudan aşağı çeker.
-
Prime Esas Kazanç: Emeklilik maaşı hesaplanırken, sigortalının tüm çalışma hayatı boyunca yatırılan prime esas kazançlarının ortalaması dikkate alınır. Eğer kısmi emeklilik, düşük ücretle ve az prim günü ile sağlanmışsa, ortalama kazanç da düşük olacağından maaş daha düşük olacaktır.
Maaş Farkı Ne Kadar Olur?
Maaş farkı, kişinin sigorta geçmişine, ödediği primlerin miktarına ve işe giriş tarihine göre büyük farklılıklar gösterir. Bu yüzden net bir rakam vermek mümkün değildir. Ancak genel bir kural olarak, asgari prim gün sayısı (örneğin 3600 gün) ile kısmi emekli olan bir kişi, normal emeklilik için gerekli olan 7000 gün veya daha fazla prim günü ile emekli olan bir kişiye göre daha düşük bir maaş alır.
Eğer emeklilik yaşı ve prim gün sayısını tamamladıysanız ve kısmi emeklilik hakkına sahipseniz, maaşınızın ne kadar olacağını öğrenmek için en kesin yol, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile iletişime geçmek veya e-Devlet üzerinden emekli maaşı hesaplama araçlarını kullanmaktır. Bu araçlar, sigorta geçmişinize göre size özel bir tahmini maaş miktarı sunabilir.
