İmam Gazali, tam adıyla Ebu Hamid Muhammed el-Gazali, 1058 yılında İran’ın Tus şehrinde doğmuş ve 1111 yılında vefat etmiş ünlü bir İslam filozofu, kelamcı, tasavvuf âlimi ve hukukçusudur. Gazali, özellikle İslam felsefesi, tefsir, fıkıh ve tasavvuf alanlarındaki eserleriyle tanınır.
Eğitim hayatına erken yaşta başlayan Gazali, dönemin önemli medreselerinde fıkıh ve kelam eğitimi almış, Nizamiye Medresesi’nde uzun yıllar ders vermiştir. Bir süre dönemin entelektüel tartışmalarına katılmış, özellikle filozofların akıl ve mantıkla ilgili görüşlerini değerlendirmiştir.
Gazali’nin en ünlü eserlerinden biri “İhya-u Ulum al-Din” (Din İlimlerini Canlandırma) adlı kitabıdır. Bu eser, İslam ahlakı, ibadetler ve tasavvufî yaşam üzerine detaylı bilgiler içerir ve yüzyıllardır hem doğu hem batıda büyük etki yaratmıştır. Diğer önemli eseri “Tehafüt el-Felasife” (Filozofların Tutarsızlığı), felsefi akımlara eleştirel bir bakış sunar ve özellikle Aristotelesçi felsefeye İslami perspektiften değerlendirme getirir.
Gazali, akıl ve nakil (vahiy) dengesini gözetmiş, dini yaşam ile günlük yaşam arasındaki uyumu ortaya koymaya çalışmıştır. Tasavvufa verdiği önem ve halkla ilişkiyi gözeten anlayışı onu hem bir filozof hem de bir manevi rehber olarak öne çıkarmıştır.
Özetle, İmam Gazali İslam düşüncesinin en etkili isimlerinden biri olarak kabul edilir ve hem felsefe, hem tasavvuf hem de hukuk alanındaki çalışmalarıyla tanınır.
