Türkiye'de son yıllarda hızla yayılan hobi bahçesi uygulamaları, özellikle pandemi sonrası dönemde doğayla iç içe bir yaşam arayan vatandaşlar tarafından yoğun ilgi gördü. Ancak bu yapıların birçoğu tarım alanlarına yapılan izinsiz yerleşimler şeklinde ortaya çıkınca, hem imar hukukuna hem de tarım arazilerinin korunmasına ilişkin yasal düzenlemeler devreye girdi.

Nesiller Buluşuyor Projesiyle Gönül Köprüleri Kuruluyor
Nesiller Buluşuyor Projesiyle Gönül Köprüleri Kuruluyor
İçeriği Görüntüle

Peki, hobi bahçesi nedir? İçine bungalov ev yapmak serbest midir? Ne zaman yasak olur? İşte adım adım bu konuda bilinmesi gereken tüm detaylar.

Hobi Bahçesi Nedir İçine Bungalov Yapılır Mı

Hobi Bahçesi Nedir?

Hobi bahçesi, kişilerin kendi kullanımına yönelik olarak küçük ölçekte tarım, bahçecilik veya dinlenme amaçlı olarak kullandıkları arazilerdir. Genellikle şehir dışında, tarım arazisi niteliğinde olan bu alanlarda insanlar:

  • Sebze-meyve üretimi yapar,

  • Küçük çaplı sera kurar,

  • Hafta sonları dinlenmek amacıyla zaman geçirir,

  • Bazı durumlarda prefabrik ya da bungalov tarzı yapı inşa eder.

Ancak burada kritik nokta: Bu arazilerin büyük çoğunluğu tarım arazisi statüsünde olduğu için, yapılaşmaya kesin sınırlar getirilmiştir.

Bungalov Yapmak Yasal mı?

Kısa yanıt: Tarım arazisi üzerinde, ruhsatsız ve plansız yapı (bungalov, konteyner, prefabrik ev vb.) yapmak yasaktır.

Neden Yasak?

Çünkü bu tür yapılar:

  • İmar Kanunu’na,

  • Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’na,

  • Tarım Arazilerinin Korunması Hakkındaki Yönetmeliklere
    aykırı olarak değerlendirilmektedir.

Tarım arazilerinin amacı dışında kullanılması, özellikle küçük parsellerde yapılaşma (parselasyon) yapılması, kırsal alanların plansız şekilde kentleşmesine yol açmakta ve tarımsal üretimi tehdit etmektedir.

Hobi Bahçesi Nedir 3

Yasal Dayanaklar Nelerdir?

1. 3194 Sayılı İmar Kanunu

  • Madde 18 ve devamında, plansız yapılaşma ve ruhsatsız yapılar hakkında açık hükümler bulunmaktadır.

  • Ruhsatsız yapılara idari para cezası kesilir ve yıkım kararı uygulanır.

2. 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu

  • Tarım arazilerinin bölünerek yapılaşmaya açılması ve amacı dışında kullanımı yasaktır.

  • Tarım arazisinin üzerinde izinsiz yapı yapılırsa, ilgili idare yıkım ve cezai işlem uygulamak zorundadır.

3. Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği

  • Tarımsal niteliği korunacak alanlar üzerinde sadece tarım faaliyetleriyle ilgili yapılara sınırlı izin verilir (örneğin tarımsal depo, sera gibi).

  • Konut amaçlı yapılaşma kesin olarak yasaktır.

4. 775 Sayılı Gecekondu Kanunu

  • Devletin ya da başkalarının arazisine yapılan izinsiz yapılar için yıkım ve tahliye hükümleri devreye girer.

Hobi Bahçelerinde Neler Yapılabilir, Neler Yapılamaz?

Yapılabilecekler Yasak Olanlar
Küçük çaplı tarım ve bahçecilik Kalıcı ev inşa etmek
Sebze-meyve yetiştirmek Ruhsatsız bungalov, konteyner yerleştirmek
Gölgelik, çardak (geçici ve sökülebilir) Elektrik, su altyapısı kurmak (izin alınmadıkça)
Tarım aracı park etmek (kısa süreli) Kalıcı altyapı, beton dökmek

Ruhsatsız Hobi Bahçeleri Neden Yıkılıyor?

Son yıllarda belediyeler, valilikler ve Tarım İl Müdürlükleri tarafından yapılan denetimlerde, özellikle kırsal bölgelerdeki “hobi bahçesi” adı altında kanuna aykırı yapılaşmalar tespit edilmiştir. Bu nedenle:

  • Araziye yapılaşma izni olmadan yapılan tüm bungalovlar ve eklentiler,

  • İlgili mevzuata göre ruhsatsız sayılır,

  • Yapı sahiplerine para cezası kesilir,

  • Yıkım kararı alınır ve kolluk kuvveti eşliğinde uygulanır.

Hobi Bahçesi Nedir Bungalov 2

Vatandaş Ne Yapmalı?

Eğer bir kişi tarım arazisi satın aldıysa ya da kiraladıysa:

  1. İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’ne başvurarak arazinin kullanım durumunu öğrenmelidir.

  2. Eğer yapı yapılacaksa, bağlı olunan ilçe belediyesinden imar planı ve yapı ruhsatı alınmalıdır.

  3. Tarımsal yapı yapmak istiyorsa (sera, tarım ambarı gibi) Tarım Bakanlığı’ndan izin almalıdır.

  4. Bungalov, tiny house, prefabrik gibi yapılar için imar planı içinde konut alanı olması şarttır.

Cezai İşlem ve Yaptırımlar

  • Ruhsatsız yapı için idari para cezası (10.000 TL'den başlayıp artabilir),

  • Yıkım kararı alınması,

  • İmar kirliliğine sebebiyet verme suçundan Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusu (TCK 184),

  • Yapının bulunduğu alan tarım arazisiyse, tarım arazisini tahripten ek ceza alınabilir.

Uzmanlardan Uyarı: "Hobi Bahçesi Alırken Dikkat!"

Tapuda “tarla” olarak geçen bir alanı satın almak ya da kiralamak isteyen vatandaşların mutlaka:

  • İmar durumu belgesi alması,

  • Arazinin tarım dışı kullanım izni olup olmadığını öğrenmesi,

  • Yasal zemin olmadan yapılaşmaya girmemesi gerektiği vurgulanıyor.

Her Bungalov, Her Yere Yapılamaz

Hobi bahçesi, doğayla iç içe bir yaşam sunuyor gibi görünse de plansız yapılaşma, çevresel ve hukuki sorunlara yol açabiliyor. Bu yüzden:

  • İmar planına uygun,

  • Ruhsatlı ve yasal altyapıya sahip alanlarda,

  • Uzman danışmanlık alarak yatırım yapılmalı.

Aksi takdirde hem maddi kayıp, hem yasal cezalar hem de toplumsal huzursuzluk kaçınılmaz olabilir.

Kaynak: MUSTAFA KAYNAK