Havaların soğumas, ev ve iş yerlerinin yeterince havalandırılamaması,
soğuk dönemlerde baca gazlarının tütmesi ile başta karbonmonoksit olmak üzere
bazı yanma ürünleri öldürücü etki gösterebiliyor.
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Şanlıurfa Mehmet Akif İnan
Eğitim Hastanesi Dr. Öğretim Üyesi Hüseyin Avni Demir, havalarının soğumasıyla
birlikte yanlış soba kullanımı kaynaklı karbonmonoksit gazı zehirlenmesinin
önüne geçilebilmesi için açıklamada bulundu.
Demir, "soba tüterse ben anlarım" düşüncesinin çok
yanlış bir düşünce olduğuna dikkat çekerek karbonmonoksit gazının renksiz ve
kokusuz olduğunu ifade etti.
Özellikle kış aylarında lodos ile birlikte bacada yüksek
basınç oluştuğundan dumanın tekrardan bacaya gittiğini belirten Demir,
karbonmonoksit gazı zehirlenmesinden korunma ve zehirlenme anında neler
yapılması gerektiğini dile getirdi.
"Bu zehirlenmenin çok yüzeysel belirtileri vardır"
Demir, yaptığı açıklamada, "Karbonmonoksit renksiz,
kokusuz, tatsız ve tahriş edici özelliği olmayan bir gazdır. Genellikle doğal
gaz kömür gibi yakıtların yanmasıyla ortaya çıkar. Isınma amacıyla kullanılan
bu yakıtların yanmasından sonra ortaya çıkan karbonmonoksit gazı solunum
yoluyla vücuda girer. Solunum yoluyla da girdiği zaman yaptığı etki,
dokulardaki oksijen düzeyini azaltmasıdır. Buna bağlı etkileri ortaya
çıkmaktadır. Hastalarda baş dönmesi, bulantı, baş ağrısı ve bayılma gibi basit
semptomlarda ölüme kadar geniş bir yelpazede görebiliyoruz. Bu zehirlenmenin
çok yüzeysel belirtileri vardır. O yüzden karbonmonoksit zehirlenmelerine
'sinsi katil' 'sessiz katil' gibi isimlendirmeler yapılır çünkü hasta
etkilendiği zaman bir uykuya meyil eder, hasta uykuya dalar ama daha sonra da
yaşamını yitirir. O yüzden sinsi ve sessiz bir katildir. İnsanları uykusunda
öldürür." dedi.
"Aspiratör, şofben, sobanın aynı bacaya bağlanmaması çok önemlidir"
Zehirlenmeye karşı dikkat edilmesi gerekenleri sıralayan
Demir, "Kış ayları geldi. Kış aylarında öncelikle sobalı ortamlarda,
sobayı çok kullanan yörede yaşıyoruz. Burada sobanın bacalarının
temizlenmesini, odaların sık sık havalandırılmasını, sık yaşam alanlarında
menfez kullanılması, menfezin kapatılmamasına özenle dikkat etmeliyiz. Şofben
özellikle zehirlenmenin bir sebebi olabilir. Aspiratör, şofben, sobanın aynı
bacaya bağlanmaması çok önemlidir. Özellikle kış aylarında hava durumlarında belirtilir;
lodos çok etkilidir. Lodos bacada yüksek basınç oluşturduğu için çıkan dumanı
tekrardan geri gönderir. Bu da ortamdaki insanların karbonmonoksit
zehirlenmelerine yol açar." şeklinde konuştu.
"Yatılan odanın havalandırılmaması yapılan en sık yanlışlardır"
Soba kullanırken yapılan hayati hatalara dikkat çeken Demir,
"Bu konuda yapılan bazı klasik hatalar vardır. Bu hataların en sık
rastlananı 'soba tüterse ben anlarım' demektir. Bu çok yanlış bir kanıdır çünkü
karbonmonoksit gazı renksizdir, kokusuzdur. Dumanı görebiliriz ama o gazın
çıktığını anlayamayız. Yatılan odada sobanın yakılması gece boyu yanık kalması
veya tam yatmadan bir torba kömür atıp öyle uykuya geçilmesi, yatılan odanın
havalandırılmaması yapılan en sık yanlışlardır. Karbonmonoksit zehirlenmesi
hastanın yaşına, altta yatan hastalığına, gebelik durumu var mı yok mu, çocuk
mu erişkin mi buna çok bağlı olarak farklı durumlar ortaya çıkartır."
ifadelerini kullandı.
"Tedavi zehirlenmenin düzeyine göre değişmektedir"
Karbonmonoksit zehirlenmesi anında ve teşhisinde yapılması
gerekenleri anlatan Demir, "Karbonmonoksit zehirlenmesinin teşhisinde acil
servislerde kan gazı kullanıyoruz. Kan gazı dediğimiz, çok kısa sürede çıkan
basit bir tetkimiz var. Hastaların yaşadığı ev, ortamını sormamız lazım. Tanısı
çok kolaydır. Tanıyı koymak 5 dakika sürmez. Tedavi de zehirlenmenin düzeyine
göre değişmektedir. Düşük maruziyetlerde sadece oksijen tedavisi yeterli
olmakta birlikte; yüksek maruziyetlerde, komaya giden durumlarda hiperbarik
oksijen tedavisi dediğimiz tedavilerimiz vardır. Hiperbarik oksijen tedavisi de
şehrimizde uygulanmaktadır. Zehirlenme anında eğer fark edilirse böyle
bir durum derhal kapı pencere açılıp içeriyi havalandırılmalı. Maruz kalan
kişinin temiz havaya ulaşımı sağlanmalı, dışarı çıkartılmalı ve hızlıca acil
sağlık ekiplerine haber verilmeli." dedi.
"Çok basitken insanlarımızın bundan dolayı ölmesine gerek yok"
(İLKHA)
0 yorum