Enerji, Batman’da Konuşuldu

Serinin son ayağı 18 Ekim 2023 tarihinde, saat 10.30’da Batman Valiliği desteğiyle Batman Üniversitesi Merkez Konferans Salonu’nda yapıldı. Sunuma Batman Merkez olmak üzere il ve ilçelere bağlı mahalle muhtarları ve müftülüklere bağlı diyanet personeli katıldı. Yaklaşık 500 davetlinin katılımı ile yoğun ilgi gören sunum, enerji verimliliği ve tasarrufu içeriği ile Batman Üniversitesi Enerji Koordinasyon Merkezi Yöneticileri Prof. Dr. Ömer Faruk Ertuğrul ve Doç. Dr. Mehmet Rıda Tür tarafından gerçekleştirildi.

Sunumda elektrik kurulu gücünün kaynak bazında 2023 yılı dağılımı aktarılırken plansız enerji tüketimi ve kayıpların azaltılması hakkında önemli açıklamalar yapıldı. Enerji verimliliğinde en önemli faktörün enerji tasarrufu olduğu vurgulandı.  Ayrıca konferansta, doğal kaynakların bilinçsizce ve büyük bir hızla tüketilmesinin ve küresel ısınmanın artık ciddi bir tehdit olarak hayatımızı etkilemeye başlamış olmasının olumsuz etkileri aktarıldı. Bununla birlikte ev içi kullanımdan ulaşıma, elektrikli cihazlardan aydınlatmaya kadar enerji tasarrufu önlemleri örnek hesaplamalarla değerlendirildi. Enerji tüketim alışkanlığı değişiklikleri ile kayıt dışı elektrik kullanımı engellenerek büyük kazançlar elde edileceği belirtildi.

Gerçekleştirilen konferansta, “Dicle Elektrik’in elektrik dağıtım hizmeti sunduğu Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Şırnak, Siirt ve Batman illeri olmak üzere özellikle tüm bölgede yaz aylarında sulama yüklerinin artışı bir söz konusu. Bölgede yapılan incelemeler sonucu sulama yüklerinin büyük oranda dalgıç su pompalarından kaynaklandığı tespit edildi.” ifadelerine yer verilirken söz konusu pompaların çoğunun kayıt dışı elektrik kullandığı ve bu nedenle dağıtım yüklerinin plansız bir şekilde arttığı belirtildi.

Araştırmacıların sunduğu bilgilere göre, yer altı su seviyesinin 30 metreden 300 metreye düşmesiyle dağıtım yüklerinde ciddi artışlar gözlemleniyor. Aşırı sulama sonucunda buharlaşan su, toprakta yüksek miktarda tuz birikimine neden oluyor. Bu durum, bitkilerin su alımını zorlaştırıp, beslenme ve metabolizmalarına zarar vererek gelişimlerini yavaşlatıyor. Bunu yanı sıra araştırmacılar, Harran ovasının 10-15 yıl içerisinde vahşi sulama sonucu işlevsiz hale gelebileceğine dair örnekler de sundu. Kuraklık riskine dikkat çeken uzmanlar, tarım arazilerinin kuraklaşmasını önlemenin tek yolunun modern sulama tekniklerini benimsemek olduğunu vurguladı.

Konferansta sunulan bilgilere göre, global tarımsal su kullanımı sektörel toplamın %70'ini oluşturuyor. Ayrıca uzmanlar tarafından 2021 yılında ülkemizde tarımsal sulama amaçlı su kullanımının 45,05 milyar metreküp ile toplam su kullanımının yüzde 77'sini oluşturduğu vurgulandı. Kayıt dışı elektrik kullanımının tüm kullanıcılara olumsuz etkisinin yanı sıra, tarımsal alanda modern sulama teknikleriyle enerjinin daha verimli kullanılabileceği belirtildi. Konferansın son bölümünde katılımcıların soruları yanıtlandı ve durum analiz raporu sunuldu. Konferansın bir sonraki aşamasının Batman'da yapılacağı duyuruldu.

Bölgede tarımsal alanların etkin kullanımının öneminin vurgulandığı konferanslarda vahşi sulama olarak da ifade edilen salma sulama yönteminin tercih edildiğine dikkat çeken konuşmacılar, gerçekleştirilen faaliyetlerin kuraklık riskini de tetiklediğini aktardı. Ayrıca, çiftçilerin sulama yapabilmek için 700-800 metrelerden su çıkarmak durumunda kaldığı ve bu durumda yüksek elektrik tüketimi gerçekleştirdikleri vurgulandı. Tarımsal sulama abonelerinin %90’ının borçlu olduğu bilgisinin de verildiği konferanslarda, bu durumun temelinde sulama alanlarının yeterli düzeyde olmamasından kaynaklandığının da altı çizildi. Ekilen tarım alanlarının yaklaşık yüzde 65’inin elektrik enerjisi kullanılarak sulandığı paylaşıldı. Sulama kanalları özelinde ilgili bakanlıkların çalışmalarını tamamlaması ile bölgede yaşanan aşırı elektrik tüketiminin de son bulacağı belirtildi.