Adını Avusturyalı çocuk doktoru Hans Asperger’den alan
Asperger Sendromu, Asperger tarafından muayeneye gelen belirli özelliklere
sahip çocukları tanımlamak için kullanılan bir tıbbi terimdir. Doktor Asperger,
1944 yılında muayenehanesine gelen çocukları gözlemleyerek sözel iletişimi
kısıtlı veya eksik, yaşıtlar ile akran teması kurmakta güçlük çeken ya da hiç
kuramayan aynı zamanda fiziksel anlamda sakar olan çocukları Asperger
Sendromuna sahip olarak tanımlamıştır. Doktor Asperger’in bu
değerlendirmelerinden ve tanılarından yaklaşık 50 yıl sonra ise Asperger
Sendromu Hastalıkların ve İlgili Sağlık Sorunlarının Uluslararası İstatiksel
Sınıflamasında ve Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal
Sınıflandırılması’nda Asperger Sendromu olarak tanınmış ve yer almıştır.
Asperger sendromu, otizm spektrum bozukluğu (OSB) olarak
sınıflandırılan nörogelişimsel bir durumdur. Asperger sendromu, sosyal
etkileşim ve iletişim becerilerinde zorluklarla birlikte sınırlı ve
tekrarlayıcı davranış kalıplarıyla karakterize edilir. Asperger sendromu
hakkında merak ettiğiniz her şeye haberimizden ulaşabilirsiniz.
Asperger Sendromu Nedir?
Asperger sendromu, bir çeşit otizm spektrum bozukluğudur. Bu
bozukluk, kişinin sosyal ilişkiler, dil ve konuşma becerileri, davranışlar ve
ilgi alanlarında belirgin farklılıklar göstermesine yol açar. Asperger
sendromu, otizm spektrum bozukluklarının en hafif formlarından biri olarak
kabul edilir ve bu nedenle bu kişilerin çoğu normalden farklı olmayan dil ve
konuşma becerilerine sahiptir. Ancak, sosyal ilişkilerde zorluklar yaşamaları,
beden dilini doğru okuyamamaları ve empati kuramamaları gibi sorunlar olabilir.
Asperger sendromu olan kişiler, genellikle tek yönlü ilgi
alanlarına sahiptir ve bu ilgi alanları hakkında çok fazla bilgi toplamaya
çalışırlar. Bu bozukluk, doğuştan gelir ve genellikle çocukluk döneminde tanı
konur. Asperger Sendromu olan kişiler, özel eğitim ve destekler sayesinde
yaşamlarında başarılı olabilirler. Ayrıca entelektüel alanlara duydukları ilgi
sayesinde günümüzde alanında çok başarılı Asperger sendromu ünlüler de
mevcuttur.
Asperger Sendromu Neden Olur?
Asperger sendromunun nedenleri tam olarak bilinmemektedir.
Otizm spektrum bozuklukları, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu
sonucu oluşur. Özellikle, ailelerde bu bozukluk görülme sıklığının yüksek
olması, genetik faktörlerin rol oynadığını düşündürmektedir. Ancak, otizm
spektrum bozukluklarının kaynağı tam olarak neden olduğu bilinmemektedir.
Çeşitli araştırmalar, annenin hamilelik sırasında bazı
ilaçların (örneğin, valproik asit) kullanımı, bebeğin Asperger gibi otizm
spektrum bozukluğu risklerini artırabileceğini göstermiştir. Bununla birlikte,
bu ilaçların hamilelik sırasında kullanımının otizm spektrum bozukluklarının
nedeni olduğu konusunda kesin bir kanıt yoktur.
Asperger sendromu belirtileri neler?
Asperger sendromunun belirtileri bireyden bireye farklılık gösterebilir,
ancak genellikle şu özellikleri içerir:
Sosyal etkileşim zorlukları: Asperger sendromu olan kişiler,
başkalarıyla doğal ve sosyal etkileşimlerde zorluklar yaşarlar. Göz teması
kurmakta zorlanabilir, beden dili ve jestleri anlamada güçlük çekebilir ve
duygusal ifadeleri doğru yorumlamakta zorlanabilirler.
Sınırlı ilgi alanları: Asperger sendromu olan bireyler,
belirli konulara aşırı ilgi gösterebilirler. Örneğin, belirli bir konuda
derinlemesine bilgi sahibi olabilirler ve bu konuda uzmanlaşabilirler. Bu ilgi
alanları genellikle belirli bir konuyla sınırlı olabilir ve diğer ilgi
alanlarını göz ardı edebilir.
Rutin ve tekrarlayıcı davranışlar: Asperger sendromu olan
kişiler, günlük yaşamlarında aşırı derecede rutinlere ve tekrarlara bağlı kalabilirler.
Planlama ve takvim düzenlemesi gibi yapılandırılmış aktivitelerde rahat
hissederler ve değişikliklere karşı direnç gösterebilirler.
Dil ve iletişim becerilerinde farklılıklar: Asperger
sendromu olan bireyler, dil ve iletişim becerilerinde bazı özellikler
gösterebilirler. Konuşma dili genellikle normal düzeydedir, ancak bazı
kişilerde konuşma hızı ve tonlama farklılıkları olabilir. Ayrıca, mecazi dil,
ironi veya sözlü olmayan ipuçlarını anlamakta zorluk çekebilirler.
Motor becerilerinde zayıflık: Bazı Asperger sendromu olan
kişiler, motor becerilerinde (koordinasyon, el becerileri vb.) bazı zorluklar
yaşayabilirler. Bu, spor veya fiziksel aktivitelerde sınırlamalar getirebilir.
Asperger Sendromlu Kişilerin Özellikleri Nelerdir?
Asperger sendromu olan kişilerin sergilediği davranışlar
kişiden kişiye değişebilir. En tipik özellik ise sosyal becerilerde olan
zorluklar ve bunun hayata yansımasıdır. Ayrıca Asperger sendromu takıntı
davranışları ile de kendini belli edebilir. Erken yaşlardan itibaren çocuğun
gelişimi ile beraber belirtileri bu tipik davranışlar sonucu tespit etmek
mümkündür.
Asperger sendromuna sahip olan kişilerin sıklıkla gösterdiği
bazı davranışlar şöyledir:
● Sosyal yaşamda yeterli iletişimi sağlayamamak
● Göz teması kuramamak
● Rutinleri değiştirmekten hoşlanmamak
● Espri ima ve mecazi konuşmaları anlamakta zorlanmak
● Konuşma vurgu ve tonlamasında sorun yaşamak
● Takıntılı davranışlara sahip olmak
● Planlama ve organizasyon konularında zayıf kalmak
● Empati kurmakta zorlanmak
● Görsel, işitsel, tat alma ve dokunma duyularında aşırı
hassasiyet içermek
● Abartılı mimik ya da mimiksiz konuşma durumları
● Tekrarlayan davranışlar sergilemek
● Yalnız vakit geçirmekten hoşlanmak
Bu davranışlar aktif bir günlük yaşamı etkilememekle
birlikte erken tedbir alındığında sosyal yaşama adaptasyon sağlamak
kolaylaşabilir.
Asperger Sendromu Tedavisi Nasıl Yapılır?
Asperger sendromu, kişinin başkalarıyla iletişim ve
etkileşim kurma becerisini etkileyen bir otizm türüdür. Asperger sendromu için
tek bir tedavi yoktur ve tedavi planları genellikle bireyin özel ihtiyaçlarına
göre uyarlanır. Bununla birlikte, bazı yaygın tedavi türleri şunları içerir:
Davranışsal Terapi
Bu, Asperger sendromlu bireylerin sosyal becerilerini,
iletişim yeteneklerini ve genel uyarlanabilir işlevlerini geliştirmelerine
yardımcı olabilir.
Konuşma ve Dil Terapisi
Asperger sendromlu bireylerin konuşmaları başlatma ve
sürdürme becerileri de dahil olmak üzere dil becerilerini geliştirmelerine
yardımcı olabilir.
İlaç Tedavisi
Asperger sendromunu tedavi edebilecek bir ilaç olmamasına
rağmen, yaygın anksiyete, DEHB ve depresyon gibi semptomları yönetmek için bazı
ilaçlar kullanılabilir.
Ebeveyn Eğitimi ve Desteği
Asperger sendromlu bireylerin ebeveynlerinin, bakıcılarının
ve öğretmenlerinin sendrom hakkında eğitim almaları, çocuğu nasıl
destekleyeceklerini ve davranışlarını nasıl yöneteceklerini öğrenmeleri
önemlidir.
Asperger sendromlu her bireyin kendine özgü güçlü yönleri ve
zorlukları olduğunu ve bu nedenle her tedavi planının bireysel ihtiyaçlarına
göre uyarlanacağını belirtmek gerekir. Bir doktor, psikolog, konuşma terapisti
ve mesleki terapisti içeren multidisipliner bir ekiple çalışmak kapsamlı bir
tedavi planı oluşturmaya yardımcı olabilir. HABER MERKEZİ
0 yorum