Rekabet Kurumu tarafından
hazırlanan "Türkiye Hızlı Tüketim Malları Perakendeciliği Sektör
İncelemesi Nihai Raporu"nda, sektörde alıcı gücünün kötüye kullanılmasının
engellenmesi amacıyla bazı düzenlemelerin hayata geçirilmesi gerektiği
belirtildi.
Bu çerçevede "Perakende
Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Teklifi Taslağı"nda yer alması gereken hükümlere ilişkin bazı öneriler
şöyle sıralandı:
"Kanun taslağında haksız
ticari uygulamalara ilişkin olarak, bozulabilir tarımsal ürünler ve gıda
ürünleri bakımından 30 günü aşan ödeme vadelerinin, diğer tarımsal ürünler ve
gıda ürünleri bakımından 60 günü aşan ödeme vadelerinin, bozulabilir gıdalarda
kısa sürede yapılan iptal bildirimlerinin, alıcının tek taraflı sözleşme
değişikliklerinin, kayıp ve bozuk mal riskinin tedarikçiye transferinin
yasaklanması gerektiği düşünülmektedir. Aynı düzenleme kapsamında, satılmayan
ürünlerin iadesinin, listeleme, raf ve stok bedellerini tedarikçinin ödemesinin,
promosyon, pazarlama ve reklam için tedarikçinin ödeme yapmasının
yasaklanmasına veya bu hususlarda perakendecilerce ücret talep edilebilmesinin
ancak taraflar arasında bu yönde bir sözleşme bulunması durumunda söz konusu
olabileceğine yönelik düzenleme yapılmasına ihtiyaç vardır."
Perakende sektörü için bağımsız
birim talebi
Bu düzenlemelerin takibi ve denetimi için bağımsız bir birimin tesis edilmesi
talep edilen raporda, şu ifadeler kullanıldı:
"Söz konusu birimin göreve
özgü yapılandırılması, şikayet veya resen inceleme yapma yetkilerini haiz
olması, habersiz inceleme yapma yetkisinin olması, bilgi isteme, para cezası
tesis etme, ihlali doğrudan sonlandırma gibi yetkilerle donanması
gerekmektedir. Haksız ticari uygulamaların önlenmesine yönelik tesis edilecek
para cezalarının caydırıcı nitelikte olması, caydırıcılığın sağlanması için
idari para cezasının teşebbüs cirosu üzerinden tesis edilmesi ve tekerrür
halinde cezada artırım olanağının bulunması gerektiği düşünülmektedir."
Zincir marketlerin yeni mağaza
açılış izinlerinin nüfus kriterine bağlanmasının rekabet karşıtı bazı
etkilerinin olabileceğine işaret edilen raporda, bu nedenle söz konusu
düzenlemenin hayata geçmemesinin yerinde olacağı bildirildi.
Raporda, zincir mağazaların
mesafe şartına ilişkin ise şunlar kaydedildi:
"Mağaza açılışlarına yönelik
olarak, belirlenecek bir mesafe çapında aynı ekonomik bütünlük içerisinde yer
alan perakendecilerin ikinci bir şube açmalarının yasaklanabileceği ve yine bu
teşebbüslerin aynı çap içerisinde bir devralma işlemi yapmasının engellenebileceği
değerlendirilmektedir. Nitekim belli bölgelerde birbirlerine çok yakın
mesafelerde aynı gruba ait zincir mağazalar görülebilmekte, bu durum o bölgeye
yeni bir perakendecinin girişini önleyici sonuçlar doğurabilmektedir. Bu
nedenle konuya ilişkin düzenlemenin pazarda rekabetçi anlamda olumlu etkiler
doğuracağı görüşü taşınmaktadır."
İndirimli olacağı duyurulan ürün
mağazada olmalı
Raporda, hızlı tüketim malları perakendeciliğinde sektörün rekabetçi yapısına
olumsuz etki edebilecek veya tüketicilerin yanıltılmasına neden olabilecek kimi
uygulamalara yönelik olarak bazı düzenlemelerin yapılabileceğine işaret edildi.
İndirimli olacağının duyurulduğu
(geleneksel medya, sosyal medya veya sair duyuru ve reklamlarla) süre boyunca
ürünün, mağazada bulunmasının ve bu süre boyunca ürünün duyurulan indirimli
fiyattan satılmasının sağlanmasının gerektiği vurgulanan raporda, "Tüketiciler
şikayetlerinde çoğu zaman benzer hususları gündeme getirmişler, indirimli
olacağı duyurulan ürünlerin perakendecilerde bulunamadığını belirtmişlerdir. Bu
düzenlemenin hem tüketicinin, hem de rekabetin korunması adına fayda
sağlayacağı değerlendirilmektedir." ifadesi kullanıldı.
Özel ambalajlı ürün uyarısı
Raporda, tedarikçilerin tek bir zincir market için özel gramajlı ürün üretmesine
yönelik yapılan anlaşmaların engellenmesi gerektiğinin değerlendirildiği
bildirilerek, şunlar kaydedildi:
"Bu bağlamda, ürünlerin
bilinen veya standart ambalajlarından farklı olarak belli bir boyutunun
münhasıran sadece bir perakendeci için üretilebildiği görülebilmektedir. Bu
uygulamalar sektörde yaygınlaşmaktadır. Bu anlaşmaların, rekabeti olumsuz yönde
etkileme ihtimali olduğu gibi bu anlaşmalar tüketicilerde de çeşitli
yanılsamalara yol açabilmektedir. Söz konusu gramaj-ambalaj-boyut farklılıklarının
tüketici tarafından kolaylıkla algılanıp algılanamayacağına bakılmaksızın,
sadece bir perakendeciye özel belli bir ambalaj üretilmesinin yapılacak bir
düzenleme ile yasaklanabileceği düşünülmektedir." HABER MERKEZİ
0 yorum