Rahman
olan Allah'ın selamı ile...
Yiğitler
(mêrxasan) diyarı
Batman ya da Abdulkadir Turan Hocanın tanımı ile İslam Şehri Batman.
Batman
üülkemizin
72.vilayetidir. Petrolün burada keşfedilmesiyle şehirleşme hızla artış görterir, artan şehirleşme ile birlikte
Batman 16 Mayıs 1990 tarih ve 3647 sayılı kanunla Türkiye'nin 72.
ili olma unvanına kavuşmuştur.
Toplumsal
olarak Batman halkı inançlarına sadık ve yaşamaya gayret eder. Ülkemiz bazında İslami kimliğin yoğun
yaşandığı şehirlerin başında gelmektedir. Nitekim Ramazan aylarında kepenk
kapatan esnafının hala var olması gibi. Ahlaki ve kültürel değerlerini ayakta tutan yerel
halk, bu ahlaklar ve kültürel değerler çercevesinde misafirperver, komşu
severdir. Saygının korunduğu bu diyarda toplum; değerlerine sahip çıkmaktadır.
Batman,
Güneydoğu Anadolu Bölgesi içerisinde bulunmasına rağmen siyasi ve
eylemsel olarak sakin bir il olarak öne çıkmaktadır.
Çevre illerinde
yaşanan gerginlik ve olumsuz olaylara karşın Batman daha güvenli bir liman gibi durmakta ve göç almaktadır. Bunun asıl sebebi ise
yerel halkın güven
ve huzur ortamını tercih etmesidir.
Evet,
Batmandayız. "Abi bize ne anlatacaksın şu küçücük, sonradan il olmuş, medeniyet
devşirmiş ilden?" der gibisiniz. :) Bakalım anlatacak neler varmış.
Batman,
yani Kürtçe ismi ile Êlîh'e. Tarihsel süreç içerisinde Batman isminin geniş bir
değişikliği yoktur. Yerel kaynaklarda geçen bilgilere göre Batman ismi:
"1515
yılında, 4. Murat'ın Bağdat seferi sırasında kendisine büyük
yararlıklar gösteren Turhan oğlu Mahmut Pasa'ya ELEKHANI içine alan Batman suyu
ile Botan suyu arasında kalan bölgenin tamamını vermiştir. Bu gelişmeden sonra
ELEKHAN telaffuz değişikliğine uğrayarak halk dilinde ELAH zamanla
"ILUH" ismini almıştır. İluh köy birimi olarak kayıtlara geçmiş ve
Siirt vilayeti, Elmedina
kazasına bağlı olarak benliğini sürdürmüştür.
El-medina
yerleşim birimi 1926-27 yılı ilkbaharında bugünkü Batman Çayının taşması
nedeniyle haritadan silinmiş ve İluh köyü Beşiri (Kobin) ilçesine bağlanmıstır.
Batman isminin nereden geldiği hakkında
görüşler olmayıp, bir görüşe göre bugünkü Batman Çayının adı 1950'li yılların
basında Iluh köyüne verilmiştir. Yaygın olan görüşe göre de Iluh köyünün aşağı
kısmında ilk deneme kulesi kurulduğunda TPAO'nun tesislerinin bulunduğu bölgeye
bakmaktan gelen Batman adı verilmiştir."
Batmanımızın
tarihçesi
hakkında da yine en iyi bilgileri bizlere yerel kaynaklar sunmaktadır.
Batman'ın şehir merkezinde tarihsel süreç
içerisinde yoğunluk
yaşanmamıştır. Asıl yoğunluk ve medeniyet başta Antik Kent olan Batman ilçesi Hasankeyf ve Kozluk, Sason
nisbeten Gerçüş
ilçelerinde
yaşanmıştır.
"Batman'ın
tarihi hakkında en eski bilgiler halk hikayeleri, mitler ve Heredot tarihinde
verilmektedir. Ortak verilere göre MED Kralı
Abtyagestin'in torunu Kyros karsıtı Erpagazso M.Ö. 550 yilinda yenilince MED
asilzadeleri arasındaki utancından dolayı MED'lerin yasadıgı Media bölgesinin
kuzey batı ucundaki topraklarına çekilmek zorunda kalmıs. Başka bir görüşe göre
de Kyros pres egemenliği altında kalmamak için bu bölgeye yerleşmiştir.
Karaçalı, sazlık ve bataklıktan oluşan bu bölgenin ortasında yapay bir adacık
oluşturup, adına han obası anlamında olan "ELEKHAN" denilmiştir. (
M.Ö. 546 ) ELEKHAN 194 yıl bağımsız ve mutlu bir dönem geçirerek 352 yılında
Büyük İskender'in istilasına uğramıştır. Daha sonra Lesepkoslar, Partlar,
Romalılar, Sasani ve Bizans’ın hakimiyetine girmiştir. Artuklular, Moğollar,
Ilhanlılar, Celaliler, Karakoyunlu (Pezrese) Akkoyunlular ve 1500 yılında
Savefilerin eline geçmistir." MUHAMMED ALTUN
0 yorum