Türkiye'de özellikle Güneydoğu
bölgesinde yöre halkının harman sonunda buğdayları kaynatarak hedik (danûk)
elde etme geleneğini fabrikasyon bulgura rağmen sürdürülüyor.
Buğdayın pişme sonucu şişen ve
yumuşayan taneye "hedik" Kürtçe de ise "danûk" denir. Elde
edilene hedikten; bulgur, düğür (bulgurun incesine verilen isim), yarma
(kaynatılmış ve kurutulmuş buğdayın dibeklerde dövülerek kabuğunun ayırt
edilmesi sonucunda ortaya çıkan ürün) gibi yiyecekler elde edilir.
Kentte geleneksel yöntemlerle
hazırlanarak tüketilen bulgurun tadı fabrikasyon ürünü olan bulguru katlıyor.
Hazırlanan büyük kazanlarda haşlanan buğdaydan elde edilen hedik serim
alanlarına getirilerek, güneş altında kurumaya bırakılıyor. Elde edilen bulgur,
tamamen geleneksel yöntemlerle hazırlanıyor.
"BU GELENEĞİ BABAMLARDAN
GÖRDÜM DEVAMI İÇİN UĞRAŞIYORUZ"
Hedik geleneğini sürdürdüklerini
söyleyen Mehmet Emin Çelik, "Bulgur yapıyoruz. Eski zamanlarda babamız ve
dedelerimiz hepsi kendi bulgurlarını yapıyorlardı. Eskiden normal değirmenler
ve fabrikalar olmadığından elde edilen hedikler el değirmenleriyle
öğütülüyordu. Zorluğundan dolayı bu gelenek unutulmaya doğru gidiyor. Buğdayı
kaynatıp hedik elde etmeyi bırakmışız. Hazır bulgura yönlenmişiz. Daha önceleri
bir kere daha geleneksel yöntemlerle bulgur elde etti. Bu sene gene bu
yöntemlereler bulgurumuzu üreteceğiz. Zorlukları çok ama tadı da yapılıştaki
emeği de çok güzeldir. Bu geleneği babamlardan gördüğüm için geleneğin devamı
için çocuklarımla bulgurumuzu üretiyoruz. Torunlarımda çocuklarımdan öğrenip
inşallah bu gelenek unutulmaz." dedi.
BULGUR NASIL YAPILIR?
Bulgurun yapılışını anlatan
Çelik, "Bulgur sert buğdayla yapılıyor. Ekmek buğdayı farklı bulgur
buğdayı farklıdır. Buğdayı önce temizlenip kazanın büyüklüğüne göre buğday
koyulur. Kazana soğuk su ile buğdayı beraber koyulur. Kazanın dibinden ateşi
eksiltilmez. Kazanlar kaynadıktan sonrada bir saat daha kaynatılır. Kaynama
işinden sonrada elde edilen hedik süzgeçlerle süzülür. Süzgeçten sonra
hazırlanan serilecek alana götürülür ve bir süre dinlendikten alanına serilir.
3-4 gün boyunca serilen hedik sık sık karıştırılması gerekir. Kuruduktan sonra
bir daha temizlendikten sonra değirmene götürülür. Hedik değirmende öğütülüp
bulgur, düğür ve yarma gibi ürünler elde edilir. Elde edilen çeşitlerden
çiğköfte ve içliköfte gibi yiyeceklerin üretiminde kullanılır." şeklinde
konuştu.
İlk defa hedik yapılışına şahit
olan çocuklar ise hediği tabaklarda tuzlayarak yemenin sevincini yaşadıklarını
söylediler. İLKHA
0 yorum