Gercüş’te Kazanlar Pekmez İçin Kaynıyor

Mezrona üzümünün diyarı Gercüş’te devam eden bağbozumu döneminde, köylülerin en önemli işlerinin başında pekmez yapımı geliyor. Sabahın erken saatlerinde üzümleri bağlardan toplayan köylüler, evlere taşıdıkları üzümleri koydukları çuvallarda sıkıp geleneksel yöntemlerle suyunu çıkarıyor.

Üzümlerin sıkılmasıyla birlikte elde edilen üzüm suyu, ‘kurık’ adı verilen taş ve çamurla yapılan ocakların üzerine konulan büyük kazanlarda saatlerce odun ateşinde kaynatılarak pekmez haline getiriliyor.

Gercüş’e bağlı Ulaş (Zeliyê) köyünde asırlardır devam eden geleneksel yöntemlerle pekmez üretimi yaptıklarını belirten Halil Kardaş, pekmezi daha sonra cevizli sucuk, pestil, kesme gibi yöresel ürünlerin yapımında da kullandıklarını söyledi.

“En tatlı pekmez Mezrona üzümüyle yapılıyor”

‘Torê’ olarak bilinen ve Batman’ın Gercüş ilçesiyle Mardin’in Midyat ve Dargeçit ilçeleri arasındaki bölgeyi kapsayan köylerde her sene bu dönemlerde köylülerin pekmez yapımı ile uğraştığını söyleyen Kardaş, “Bölgemizde en tatlı ve aroması yüksek pekmezler, Mezrona üzümüyle yapılıyor. Ayrıca ‘Payizî’ diye bilinen ve geç dönemlerde olgunlaşmasıyla bilinen siyah üzüm pekmezi de bizim köyle beraber çevreye nazaran rakımı yüksek olan Koçak, Gökçepınar ve Becirman köylerinde yoğun olarak yapılıyor.” şeklinde konuştu.

Pekmezin özellikle kış aylarında vücut ısısını yüksek tuttuğunu ve bağışıklığa iyi geldiğini hatırlatan Kardaş, “Pekmez, özellikle çocuk ve yaşlılar için kış aylarında bir yün kazaktan daha iyi bir koruyucudur. Siyah üzüm pekmezimiz ise yoğun olarak kansızlık çekenler tarafından tercih ediliyor. İstanbul’dan Mersin’e kadar şehir dışında yaşayan köylülerimiz, hasat döneminde köylerine gelerek hem pekmez, cevizli sucuk, pestil, kesme üretimine yardım ediyor hem de yaşadıkları yere gidince yanlarında bol bol götürüyor.

“Köylülerin geçim kaynağı”

Köylülerinin hem bağlarında yetişen üzümü ve hem de üzümden elde ettikleri ürünlerin bir kısmını satarak geçimlerini sağladığını belirten Kardaş, “Bizim köyün en önemli geçim kaynağı üzüm üretimidir. Köyümüz sarp bir arazi yapısına sahip olduğu için diğer tarım ürünlerini yetiştirmek oldukça zordur. Birçok ailenin tek geçim kaynağı bu üzüm bağlarıdır. Buradan elde ettikleri üzüm olsun, pekmez, cevizli sucuk, pestil, kesme olsun; satarak geçimlerini sağlıyorlar.” dedi.

MURAT ORHAN