Dikkat 15 Temmuz’dan sonra Bağ-Kur sigortalılık kaydı otomatik olarak başlatılacak. Bu durum, ilgili vatandaşların her ay 9 bin TL’yi aşan prim borcuyla karşı karşıya kalması anlamına geliyor. Uzmanlar, özellikle yaşlı çiftçileri ve düşük gelirli esnafı uyararak, bazı şartlarda bu uygulamadan muaf olunabileceğini belirtiyor.
Her Ay 9 Bin TL Borçla Başlayacak
SGK uzmanlarının aktardığına göre Bağ-Kur tescili olmayan ve ÇKS’ye kayıtlı vatandaşlar otomatik olarak Bağ-Kur’lu sayılacak. Bu durum, çiftçilerin her ay prim borcuyla karşılaşmasına neden olacak. Mevcut durumda prim borcu aylık 9 bin TL’yi aşıyor. Ayrıca bu primler geriye dönük de yazılabileceği için borç yükü ciddi anlamda artabilir.
Sosyal Yardımlarda Kesinti Riski
Yeni uygulamanın başka bir önemli sonucu daha var: SGK sistemine otomatik geçişle birlikte yaşlılık aylığı, engelli maaşı, yetim ve dul aylığı gibi sosyal yardımlarda da kesintiler yaşanabilir. Bu yardımları alan vatandaşlar, Bağ-Kur kaydı nedeniyle gelir sahibi olarak değerlendirileceği için bu destekleri kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilir. Uzmanlar, bu durumun sosyal yardım alan binlerce çiftçiyi mağdur edebileceğini vurguluyor.
65 Yaş Üstü Muafiyet İçin Başvurabilir
Ancak her çiftçi için tablo bu kadar karanlık değil. 65 yaşını dolduran ve tarımsal faaliyette bulunan vatandaşlar, Bağ-Kur sigortalılığından muaf tutulabiliyor. Bunun için SGK’ya yazılı başvuruda bulunmaları gerekiyor. Eğer geçmişte sigortalılık süresinde sağlık hizmetlerinden faydalanmışlarsa, SGK bu masrafları kendilerinden talep edebiliyor. Yine de muafiyet hakkı geçerli ve oldukça önemli.
65 Yaş Altındakiler İçin Takip Önemli
Henüz 65 yaşını doldurmamış olan çiftçiler için sigortalılığın sona erdirilmesi mümkün değil. Ancak 65 yaş tamamlandığında yeniden dilekçe ile başvuru yaparak muafiyet talep edilebilir. SGK, bu süreci başlatmak isteyen vatandaşların ilk dilekçe tarihine göre işlem yapıyor. Bu nedenle özellikle yaşı 60'ın üzerindeki çiftçilerin süreci yakından takip etmeleri öneriliyor.
Esnaf ve Sanatkârlar da Tehlike Altında
Tarımla uğraşanlar kadar esnaf ve sanatkârlar da bu uygulamadan etkilenebilir. Küçük esnaf ve sanatkârlar, yüksek enflasyon ve ekonomik durgunluk nedeniyle gelirlerini Bağ-Kur primine bile yetiremiyor. Ödeme gücü olan esnafa %5 prim indirimi uygulansa da bu indirimin yeterli olmadığı belirtiliyor. Birçok esnaf, primlerini ödeyemediği için borç batağına sürüklenme tehlikesi yaşıyor.
Ödeme Gücü Olmayanlara Muafiyet Şansı
SGK, ödeme gücü olmayan bazı esnaf ve çiftçileri Bağ-Kur prim yükümlülüğünden muaf tutabiliyor. Ancak bunun için belirli belgeler ve şartlar gerekiyor. Örneğin, yıllık tarımsal geliri belirli bir sınırın altında olan çiftçiler Ziraat Odası veya Tarım İlçe Müdürlükleri’nden "Sigortalılık Muafiyet Belgesi" alarak SGK’ya sunmak zorunda. Esnaflar için de benzer şekilde Esnaf ve Sanatkâr Odası’ndan belge onayı talep ediliyor.
“Sigortalılık Muafiyet Belgesi” Nasıl Alınır?
Muafiyet için başvuran kişilerin, gelirlerinin prime esas günlük kazanç alt sınırının 30 katından az olduğunu belgelemesi gerekiyor. Bu hesaplama sonrası ilgili oda tarafından hazırlanan “Sigortalılık Muafiyet Belgesi” SGK’ya sunuluyor. Belgede belirtilen gelir seviyesi yeterli görülürse, SGK kişi için Bağ-Kur kaydını durdurabiliyor veya hiç başlatmıyor.
Başvurular Gecikmeden Yapılmalı
Uzmanlar, bu yeni uygulama nedeniyle borç yükü altına girmemek isteyen vatandaşların gecikmeden başvurularını yapması gerektiğini vurguluyor. Hem çiftçilerin hem de düşük gelirli esnafın bağlı oldukları meslek kuruluşları aracılığıyla SGK’ya belgelerini ulaştırmaları gerekiyor. Aksi takdirde her ay otomatik olarak borç yazılmaya başlanacak.
Muafiyet İçin Son Şans Olabilir
SGK’nın bu uygulaması önümüzdeki yıllarda daha da yaygınlaştırılabilir. Bu nedenle 65 yaş üstü olanlar başta olmak üzere, düşük gelirli esnaf ve çiftçilerin bu “muafiyet hakkını” doğru kullanmaları hayati önem taşıyor. Aksi durumda birikmiş prim borçları, sosyal yardımların kesilmesi ve sağlık hizmetlerinden faydalanamama gibi ciddi sorunlarla karşı karşıya kalabilirler.
