Osmanlı İmparatorluğu’nun en büyük denizcilerinden biri olarak tarihe adını altın harflerle yazdıran Barbaros Hayreddin Paşa, hem kazandığı büyük zaferlerle hem de Osmanlı donanmasına kazandırdığı vizyonla denizcilik tarihinin unutulmaz isimleri arasında yer alıyor.
KORSANLIKTAN KAPTAN-I DERYÂLIĞA UZANAN YOL
1478 yılında Midilli Adası’nda Hızır Reis adıyla dünyaya gelen Barbaros Hayreddin Paşa, genç yaşta denizlere açılarak korsanlık ve deniz gaziliğiyle ün kazandı. Ağabeyi Oruç Reis ile birlikte Akdeniz’de İspanyol ve Venedik gemilerine karşı başarılı seferler düzenledi. “Barbaros” adı, kızıla çalan sakalları nedeniyle önce ağabeyine, ardından ona verildi.
1518 yılında Cezayir’i İspanyollara karşı savunarak Osmanlı himayesine aldı ve böylece Kuzey Afrika’daki Osmanlı egemenliğinin temellerini attı. Bu başarı, Osmanlı sultanlarının dikkatini çekti.
OSMANLI DONANMASININ BAŞINA GEÇTİ
Kanuni Sultan Süleyman’ın daveti üzerine 1534’te İstanbul’a gelen Barbaros, Osmanlı donanmasının en yüksek rütbesi olan Kaptan-ı Deryâ unvanına layık görüldü. Yavuz Sultan Selim tarafından kendisine verilen “Hayreddin” unvanı ise “dinin hayırlısı” anlamına geliyordu.
AKDENİZ’İ “TÜRK GÖLÜ”NE ÇEVİRDİ
Tarihe damga vuran en büyük başarısı, 1538’de gerçekleşen Preveze Deniz Savaşı oldu. Andrea Doria komutasındaki Haçlı Donanması’nı bozguna uğratarak Osmanlı’nın denizlerdeki üstünlüğünü pekiştirdi. Bu zafer, Akdeniz’i uzun yıllar Osmanlı hakimiyetine soktu.
1543 yılında Fransa Kralı I. François’in çağrısı üzerine Fransız donanmasıyla birleşerek Nice seferine katıldı ve büyük bir zafer daha elde etti.
TÜRBESİ BEŞİKTAŞ’TA
5 Temmuz 1546’da İstanbul’da hayata gözlerini yuman Barbaros Hayreddin Paşa, denizin sesini duyabileceği bir yer istediği rivayet edilen türbesine, Mimar Sinan tarafından Beşiktaş’ta yaptırılan anıt mezarına defnedildi. Bugün bile denizciler, “Pruvanız neta, rüzgarınız kolayına olsun” diyerek onun ruhuna selam gönderiyor.
MİRASINI YAŞATAN DENİZCİ RUHU
Barbaros Hayreddin Paşa yalnızca bir deniz komutanı değil, aynı zamanda Osmanlı donanmasının kurumsallaşmasında öncü bir devlet adamıydı. Stratejik hamleleriyle Akdeniz’de Osmanlı’nın gücünü pekiştirdi ve denizcilik tarihine yön verdi.
“Denizlere hâkim olan cihana hâkim olur.”
— Barbaros Hayreddin Paşa’nın mirasını özetleyen bu söz, bugün hâlâ Türk denizciliğinde yankılanıyor.
