Bu paket, özellikle infaz düzenlemeleri ve bazı suçlara ilişkin ceza miktarlarında yapılan değişikliklerle dikkat çekmektedir. Kamuoyunda geniş yankı uyandıran ve zaman zaman "örtülü af" tartışmalarına yol açan bu paket, aslında af niteliği taşımamakta, infaz sistemindeki bazı koşulları ve ceza sürelerini yeniden düzenlemektedir.
10. Yargı Paketi'nin Kapsamı ve İçeriği (Öne Çıkanlar):
Paket, birden fazla kanunda değişiklikler öngörmektedir. Başlıca değişiklikler ve dikkat çeken maddeler şunlardır:
-
İnfaz Düzenlemeleri ve Koşullu Salıverilme:
- Hasta ve Engelli Mahkumlar: Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum olanlar hariç, ağır hasta veya engelli mahkumlara, Adli Tıp Kurumu raporuna göre ve toplum için tehlike oluşturmayacağı değerlendirilmesi halinde konutta infaz (evde hapis) yolu açılmıştır. Bu düzenleme, mahkumların cezaevinden tahliyesini veya kalan cezalarını evde tamamlamasını sağlayabilir.
- Konutta İnfazın Kapsamı ve Süresi:
- Kadın, çocuk ve 65 yaşını bitirmiş kişiler için konutta infaz süresi bir yıldan üç yıla çıkarıldı.
- 70 yaşını bitirmiş kişiler için iki yıldan dört yıla,
- 75 yaşını bitirmiş kişiler için dört yıldan beş yıla çıkarıldı.
- Doğum yapmış kadın hükümlülerden 3 yıl yerine 5 yıl veya daha az süreli hapis cezası alanların cezalarının konutta infaz edilmesine imkan tanınıyor. Yani küçük çocuğu olan kadın mahkumlar, ceza süresi 5 yıla kadar ise cezalarını evde çekebilecekler.
- Denetimli Serbestlik: Denetimli serbestlikten yararlanma koşullarında değişiklik yapıldı. Hükümlülerin denetimli serbestlikten yararlanmak için cezanın onda birini ceza infaz kurumunda geçirme zorunluluğu getirildi (bu süre 5 günden az olamayacak).
- İkinci Kez Mükerrirlere Koşullu Salıverilme: Hakkında ikinci defa tekerrür hükümleri uygulananların koşullu salıverilme yasağı kaldırıldı. Bu hükümlüler, iyi halli olarak cezasının dörtte üçünü infaz etmeleri durumunda koşullu salıverilmeden yararlanabileceklerdir. Bu düzenleme ile yaklaşık 19.800 hükümlünün tahliyesinin gündeme geldiği belirtilmiştir. Ayrıca, ikinci kez mükerrirlerin de açık cezaevine ayrılabileceği ve denetimli serbestlikten faydalanabileceği imkan sağlandı.
- Haftalık İnfaz Sistemi: Hafta sonu infaz usulünün hafta içi günlerde de uygulanabilmesi kabul edildi.
- Elektronik İzleme: Toplam cezası 10 yıldan fazla olan hükümlülerin elektronik cihazların kullanılması suretiyle takibi zorunlu hale getirildi.
-
Suçlara İlişkin Ceza Artırımları ve Değişiklikler:
- Alkol ve Uyuşturucu Madde Etkisinde Araç Kullanma: Bu suçun hapis cezası alt sınırı 3 aydan 6 aya çıkarıldı. Yeni ceza aralığı 6 ay ile 2 yıl arası hapis cezası olarak belirlendi. Hayati tehlike oluşturan sürüşlerde ceza artırımı öngörüldü.
- Kasten Yaralama Suçu: Bu suçun cezalarında %50 oranında artış yapıldı.
- Tehdit Suçu: Basit tehdit suçunda cezanın alt sınırı iki aya çıkarıldı. Tehdit suçu silahla, kişinin kendisini gizleyerek, imzasız bir kağıtla veya özel işaretlerle, birden fazla kişiyle birlikte ya da suç örgütlerine bağlı güçlerle işlenmişse, yargılamada üst hapis cezası sınırı 5 yıldan 7 yıla çıkarıldı.
- Mesken Mahaline Ateş Etme: Meskun mahale ateş etmenin cezası beş yıla çıkarıldı. Kuru sıkı tabanca ile ateş etme de bu suçun kapsamına alındı. Düğün, nişan ve asker uğurlama kutlaması gibi meskun alanlarda silah kullanımın cezası artırıldı.
- Trafik Güvenliğini Tehlikeye Atma: Trafikte yol kesme ayrı bir suç olarak tanımlandı ve cezası artırıldı.
-
Diğer Değişiklikler:
- Suça Teşebbüs: Suça teşebbüs edenlere daha az indirim yapılması sağlandı. Kasten işlenen suçlarda uygulanabilen ceza sınırı 1 yıl 6 aydan 3 yıla, taksirle işlenen suçlarda (taksirle öldürme suçu hariç) uygulanabilen ceza sınırı 3 yıldan 5 yıla çıkarıldı.
- Noterlik Kanunu ve İcra ve İflas Kanunu: Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararları doğrultusunda bu kanunlarda da düzenlemeler yapıldı. Elektronik ortamda açık artırma suretiyle satışta teklifler arasındaki fark, satışa çıkarılan malın muhammen kıymetinin binde beşinden ve her halde 1000 Türk lirasından az olamayacak.
- İdari Yargılama Usulü Kanunu: İstinaf ve temyiz yoluna başvuru ve incelemede, davanın açıldığı veya şikayet başvurusunun yapıldığı parasal sınırlar esas alınacak.
Paketin Çıkarılan Maddeleri:
- Kamuoyunda tartışmalara neden olan, internet ortamında yapılan paylaşımlara ilişkin düzenlemeler ve mahkeme kararı olmaksızın Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'na (BTK) içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi yetkisini öngören 23, 24 ve 25. maddeleri verilen önergelerle teklif metninden çıkarılmıştır.
- Yargı Paketi, ceza adaleti sisteminin etkinliğini artırmayı ve infaz sisteminde bazı yeni yaklaşımlar getirmeyi hedeflemektedir. Ancak özellikle infaz düzenlemeleri ve tahliyelerle ilgili kısım, kamuoyunda farklı yorumlara neden olmaya devam etmektedir.
Muhabir: Batman Rehber
