Yemek ve içmek insani ihtiyaçlardan biridir. Bunları yerken
ve içerken bir adabı ve usulü vardır. Su içerken sünnet olduğu için 3 yudumda
ve besmeleyle başladığımız gibi, yemek yerken de yemek duasını okuruz.
Sünnet olan yemek duası, Rabbimizin bize bahşettiği
nimetlere şükretmek içindir. Müslümanlar arasında önemli bir yeri olan yemek
duası sürekli araştırılıyor ve anlamı da merak ediliyor. İşte yemek duası
elhamdülillah elhamdülillah elhamdülillahillezi et'amena ve segana uzun hali...
Yemek Duası
Ebû Saîd el-Hudrî (r.a.) anlatıyor: Hz. Peygamber (s.a.v.) bir şey yiyip içtikten sonra şu duâyı okurdu:
Yemek Duası Okunuşu
Elhamdü lillâhillezî et’amenâ ve sekânâ ve cealenâ müslimîn
Elhamdü lillâhi hamden kesîran mübâreken fîhi, ğayra mekfiyyin, ve lâ müveddein
ve lâ müsteğnen anhü Rabbenâ.
El-Hamdü lillâhillezî et‘amenî hâzat-taâme ve razakanîhi min
ğayri havlin velâ kuvvetin
Yemek Duası Anlamı
"Bize yedirip içiren ve bizi Müslümanlardan kılan
Allâh'a hamdolsun” (Tirmizî, Daavât 5 5; Ebû Dâvud, Et'ime 5 2; İbnu Mâce,
Et'ime 16)
“Ey Rabbimiz! Sana tertemiz duygularla, eksilmeyip artan,
huzurundan geri çevrilmeyip kabul edilen sayısız hamd ile hamd ederiz.”
(Buhârî, Et`ime 54; Ebû Dâvûd, Et`ime 52 (3849); İbni Mâce, Et`ime 16)
“Bu yiyeceği bana yediren ve tarafımdan hiçbir güç ve kuvvet
olmadan bunu bana rızık kılan Allâh'a hamdolsun” derse geçmiş günahları
affolunur" dedi.” (Ebû Dâvud, Libâs 1; Tirmizî, Da'avât 55; İbnu Mâce,
Et'ime 16)
Yemek Duasının Fazileti Nelerdir?
Yemek duası, kesinlikle zorlama olan bir uygulama değildir.
İslam içerisinde hiçbir dua ya da ibadet âlimlere göre zorlamayla yapılamaz.
Yemek duasının yapılma sebebi ilk olarak şükran sunmaktır. Daha sonra ise
sofranın bereketinin artması amacı ile okunmaktadır. Yemek duasının
okunmasından sonra âlimlere göre masadan daha sıhhatli bir biçimde
kalkılmaktadır.
Yemek Adabı
İslâm dini, Müslümanın günlük hayatının düzenli bir şekilde
olmasını istemiştir. Bu husus, Kur`ân-ı Kerim ve Hadis-i Şeriflerle açıklanmıştır.
Günlük yaşayış hakkında Peygamber Efendimiz’den (sav)
rivayet edilen Hadislerde yemek âdâbına dâir birçok hadis vardır.
Rasûlüllah (sav) her işine Allah Teâlâ`nın ismini zikrederek
başlamayı severdi. Bu mübarek âdetleri, yemeğe başlarken de aynıydı:
·
Yemekten evvel ellerini yıkamayı ihmal etmez,
sağ eliyle ve önünden yerdi.
·
Başlarken "Bismillâh" veya
"Bismillâhirrahmânirrahîm" derdi (Buhârî, Et`ime, 2).
·
Hz. Peygamber (sav), yemeğe başlarken besmele
çekmeyi unutan kimsenin "Bismillâhi evvelehü ve âhırehü" demesini
tavsiye buyurmuştur (Ebû Dâvud, III, 475).
Hz. Peygamber (sav) yemeğin önünden yenmesini isteyerek,
aynı tabaktan yemek yeniden bir sofrada, başkasının önüne uzanmanın çok çirkin
olduğunu belirtmiştir.
Sahabe,"Yâ Rasûlüllah! Yiyoruz da karnımız
doymuyor" diye sorduklarında Hz. Peygamber (a.s) "İhtimal ki ayrı
ayrı yiyorsunuz"buyurdu; "Evet" karşılığını verdiklerinde
Peygamber Efendimiz "Bir arada yeyiniz; besmele çekiniz, yemeğiniz
bereketli olur" buyuruyorlar (Ebû Dâvud, İmâre, 20).
Yemek âdâbı konusunda dikkat edilmesi gereken diğer
hususlar, maddeler halinde şöylece sıralanabilir:
a- Lokmayı, ağıza göre almalı ve iyice çiğnedikten sonra
yutmalı,
b- Lokmayı, yutmadıkça ikinci lokmayı el uzatmamalı,
c-Ekmeği dişlerle koparmamalı,
d- Ağızda ekmek varken kimse ile konuşmamalı,
e- Yemeğin soğutulması için içine üflememeli,
f- Başkalarını tiksindirecek, iğrendirecek davranışlarda
bulunmamalı,
g- Başkalarının lokmasına ve yemesine bakmamalı,
h- Lokmayı ağıza koyarken, başı tabağa doğru uzatmamalı,
ı-Yemekte israf etmemeli, lokmayı ve verilen yemeği
bitirmeye çalışmalı,
i- Ağızdan bir şey çıkarmak gerekirse, yüzü sofradan
çevirmeli ve o şeyi sol el ile olmalı,
j- Koparılan lokmayı yemeklerin içine banarken dikkat
etmeli, parmakların yemeğe girmemesini sağlamalı,
k- Toplu yemek yenirken, herkesin yiyip bitirmesini
beklemeli, daha önce sofradan el çekilmemeli ve kaldırılmamalı,
l- Yemeğe önce yaşça veya mevki yönüyle büyük olan kişinin
başlamasını beklemeli,
m- Sokaklarda ve ayakta ekmek yememeğe dikkat edilmeli,
n-Ekmek kırıntılarının nimet olduğunu unutmamalı ve onlara
gereken özen gösterilmeli,
o- Yemek yeme işi bitince Allah`ın verdiği bunca nimetle
karşı bir şükür ifadesi olarak dua etmeli ve kısaca "Elhamdülillah"
demeli ,
ö- Yemekten sonra eller iyice yıkanmalı, dişler fırça veya
misvak ile temizlenmelidir.
