23 Eylül Tarihte Bugün Neler Oldu?

23 Eylül tarihinin detaylarını sizler için derledik. Peki 23 Eylül'de kim doğdu, kim öldü, neler oldu? 23 Eylül dünyada ne günü? İşte tarihe kazınan ve merak uyandıran 23 Eylül Tarihte Bugün...

23 Eylül'de Meydana Gelen Olaylar

1821- Mora İsyanı'nda Gördüş (Tripolis) şehrini ele geçiren Yunanlılar, 30.000 Müslümanı katlettiler.

1846 - Alman gökbilimci Johann Gottfriend, güneş sisteminin sekizinci gezeni Neptün’ü keşfetti. Neptün, Güneş Sistemi'nin sekizinci ve Güneş'e en uzak gezegenidir. Adını Roma deniz tanrısı Neptunus'ten alan gezegen, çapına göre en büyük dördüncü, kütlesine göre ise en büyük üçüncü gezegendir. Dünya'nın 17 katı kütlesiyle ikizi sayılabilecek Uranüs'ten çok az büyük ve daha yoğundur.[1] Güneş'e olan uzaklığı ortalama 30 Astronomik birimdir.

23 Eylül 1846'da keşfedilen Neptün, deneysel gözlemlerden önce matematiksel tahminlerle bulunan ilk ve tek gezegendir. Alexis Bouvard, Uranüs'ün yörüngesindeki beklenmeyen değişikliklere, bilinmeyen bir gezegenin kütleçekimsel etkisinin sebep olduğunu öngördü. Daha sonra Neptün, Johann Gottfried Galle tarafından Urbain Le Verrier'in tahmin ettiği pozisyonun çok yakınında bir bölgede gözlemlendi. Kısa bir süre sonra da en büyük uydusu Triton keşfedildi. Kalan 12 uydusu ise ancak 20.yy'da keşfedilebildi. Neptün şimdiye kadar sadece Voyager 2 tarafından ziyaret edildi.

1856 - İzmir-Aydın hattı demiryolu yapımı, bir İngiliz şirketine verildi. 1866 yılında işletmeye açılan 612 kilometrelik demiryolu hattının imtiyazı 15 Ekim 1950'de dolacaktı. 1935’te kalan bedeli ödenerek bu şirketten imtiyaz hakkı alınmıştır.

1908 - II. Meşrutiyet ilan edildi. İkinci Meşrutiyet Devri Osmanlı Anayasası'nın, 29 yıl askıda kaldıktan sonra, 24 Temmuz 1908'de yeniden ilân edilmesiyle başlayan ve 5 Kasım 1922'de Osmanlı Devleti'nin tasfiyesiyle sona eren dönem. Birinci Meşrutiyet resmen hiç sona ermemiş ve anayasa değişmemiş olduğu için, bazı tarihçiler tarafından, bir tek Meşrutiyet döneminin ikinci faslı olarak da değerlendirilir.

Toplam 14 yıl süren bu dönemde, parlamenter demokrasi, seçim, siyasi parti, askeri darbe ve diktatörlük olgularıyla tanışılmış, iki büyük savaş (Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı) yaşanmış ve 600 yıllık imparatorluğun dağılmasına tanık olunmuştur.

İkinci Meşrutiyetin ilânından sonra derhal seçimlere gidildi. Seçimlerin başlıca 2 partisi İttihat ve Terakki ile liberal görüşlü Ahrar Fırkası'ydı. Seçimleri İttihatçılar kazandı. Seçimlerin ardından oluşan yeni Meclis-i Mebusan 17 Aralık 1908'de çalışmalarına başladı. Osmanlı’yı İttihatçıların ağır muhalefeti ile yıpratmayı hedefleyen Avrupa, Meşrutiyet benzeri tüm adımlara destek vermiş ve nihayet ortaya çıkan karışıklıklar ve İttihatçıların adeta Osmanlı’yı yok etmek istercesine giriştikleri I. Dünya Savaşı karşısından fazla tutunamayan dev İmparatorluk darmadağın edilmiştir.

Tarihte Bugün Ne Oldu? 21 Ocak’ta Doğan ve Ölen Ünlüler? 21 Ocak’ta Türkiye'de ve Dünyada Yaşanan Olaylar
Tarihte Bugün Ne Oldu? 21 Ocak’ta Doğan ve Ölen Ünlüler? 21 Ocak’ta Türkiye'de ve Dünyada Yaşanan Olaylar
İçeriği Görüntüle

1924 - SSCB, Rusya SFSC'ye bağlı, Karadeniz kıyısında Tuapse merkezli Şapsığ Ulusal Rayonu kuruldu.

1925 - Mustafa Kemal, " Güzel bir serpuş olan şapkadan pek az bir müddette dervişler, mürit ve hocalar da memnun kalacaklardır." dedi. O günün şartlarında dervişler, mürit ve hocaların ötesinde bütün bir halk şapkaya ve Avrupa kültür emperyalizmine karşı büyük bir tepki göstermiş ama tüm bu çıkışlar baskı ve idamlarla bastırılmıştı. İlim çevreleri ise hiçbir zaman bu kültür erozyonundan memnun kalmayacaklardı.

1931 - Ekonomik kriz nedeniyle iki gün kapalı kalan Londra Borsası yeniden açıldı.

1939 - Avusturyalı Yahudi Psikolog Sigmund Freud, öldü. Psikanaliz öğretisini geliştirmiş olan Yahudi kökenli Avusturyalı nörolog kişiliğin 5 farklı dönemden geçerek geliştiğini öne süren Psikoanalitik Kuram'ın da kurucusudur. Birçok bilim adamı tarafından tezleri saçma saplantılar olarak değerlendirilen Freud, aslında yazılı hiçbir eser bırakmamıştır. Bunun Freud’un prensibi gereği olduğunu düşünenler ondaki ruhi bozukluğu ve bunalımı göz ardı etmektedirler. Dolayısıyla Freud’a dayandırılan tüm eser ve görüşler yakın dostu İngiliz psikiyatr Ernest Jones'un 1953'te yayımlanan üç ciltlik Sigmund Freud'un Yaşamı ve Yapıtları adlı kitabıyla ortaya çıkarılmıştır.

1942 - Naziler, Auschwitz'te gazla öldürme katliamlarına başladı. Gaz odası, idam için kullanılan bir yöntemdir. Kilitli bir oda ve içine konulan zehirli veya boğucu gazlardan oluşur. Bu oda için en çok kullanılan gaz, "hidrosiyanür" dür; "karbon dioksit" ve "karbon monoksit" de kullanılabilir.

1789'da Fransız Devriminin başında faaliyete geçen ancak etkisi II. Dünya Savaşında artan mahkumların zehirli karbondioksit gazıyla öldürüldükleri dar çaplı odalardır. Gaz odalarının asıl kullanım alanı savaştan kaçan askerlerin savaş sonunda cezalandırılmaları ya da savaşta esir alınan düşman kuvvetleri askerlerinin etkisizleştirilmesidir. Ancak 1939-1943 yıllarında Alman Toplumu için tehlike arz eden ve karışıklık çıkaran Yahudilerin etkisizleştirilmesi ve esir çingenelerin öldürülmesinde kullanılmıştır.

Bu zehirli gazların keşfi gaz odalarının bulunmasından yaklaşık olarak 122 sene sonra 1911'de ünlü fizikçi Albert Einstein tarafından üniversite tezi konusu olarak hazırlanmıştır. Gaz odaları Almanya ve Fransa dışında İngiltere Askeri Akademisinde verilen emre itaatsizlik suçunda ağır olmamak şartıyla öğrenciyi bayıltacak derecede de kullanılmıştır. Ancak kaldırılması 1982 yılını bulmuştur. Son olarak 1942'de İkinci Dünya Savaşı kaçağı Kaly France'in öldürülmesi için kullanılmış ancak riskli olduğu gerekçesiyle önceleri sadece suçlular üzerinde kullanılırken sonraları sadece ağır suç işlemiş kişiler için kullanılmıştır. Kısmî olarak da vatana ihanet suçu işlemiş kişiler için kullanılırdı. Bu ceza çeşidi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesince "kullanım maksadını aştığı" gerekçesi ile 17 Kasım 1982'de Avrupa Senatosunca kaldırılmıştır.

1947 - Bulgaristan Partisi Lideri Nikola Petkov asıldı.

1950 - Diyarbakırlı Şeyh Baha Uluğ Efendi vefat etti. Diyarbakır’ın velilerinden sayılan Şeyh Baha Ulağ Efendi Hazretleri müftüzadelerden Fazıl Efendi’nin oğludur. Aile 450 yıl Diyarbakır’da yerleşik bir ailedir. Bu aileden 7 kişi müftülük yaptığından Müftüzadeler diye lakaplandırılmıştır. Diyarbakır’a ilk gelen dedeleri Dağkapı’nın şehir içi tarafından sağ yanında bulunan iki mezardan biri olan Şiyh Muhammed Mazendari’idir. Mazendaeran İran’ın bir bölgesidir. Şeyh Baha Uluğ, Rufai Şeyhi Fehmi Efendi’den hilafet almıştır.

1954 - Doğu Almanya polisi, 400 kişiyi, Amerika Birleşik Devletleri ajanı olmak iddiasıyla tutukladı.

1955 - Pakistan, CENTO'ya resmen katıldı. CENTO’nun önceki adı: Bağdat Paktı (1955-1958), Türkiye, İran, Irak, Pakistan ve Birleşik Krallık arasında, Sovyetler Birliği'nin Ortadoğu'da nüfuz kurmasını önlemeye yönelik olarak kurulan güvenlik ve savunma örgütü. Şubat 1955'te Bağdat Paktı adıyla kurulmuş, 1958'de Irak'ın pakttan çekilmesi üzerine ABD'nin de dahil olduğu yeni bir antlaşma yapılmıştır.1979'da önce İran'ın ardından da Pakistan'ın çekilmesiyle CENTO'nun varlığı sona erdi. 27 Mayıs 1960'ta işlevine son verilen II. TBMM binası 1961-1979 yılları arasında CENTO'nun son genel merkezi olarak kullanılmıştır.

1961 - THY'nin Kıbrıs-Adana-Ankara seferini yapan Tay uçağı, Etimesgut Havaalanı yakınlarında Karanlıktepe'ye çarparak düştü, 28 kişi öldü.

1971 - Altın Koza Film Festivali'nde sonuçlar açıklandı Yılmaz Güney tüm ödülleri aldı.

1973 - 18 yıl önce iktidardan darbeyle düşürülen Juan Peron, Arjantin'de yeniden devlet başkanı seçildi.

1975 - Lice son 24 saat içinde 102 artçı deprem ile tekrar sallandı. Yarı hasarlı evler de yıkıldı. Bir süre önce Diyarbakır’ın Lice ilçesini yerle bir eden şiddetli depremin ardından gelen artçılar da tehlike saçtı ve hasarlı evler de yıkıldı. Artçı sarsıntıların devam etmesi üzerine ilçenin boşaltılması kararı alındı.

1987 - Irak savaş uçakları Hakkari'nin Çukurca ilçesi Narlı köyünü bombaladı; 3 kişi öldü,18 kişi yaralandı.

1993 - Michael Jackson Türkiye'de konser verdi.

1996 - Anayasa Mahkemesi, Türk Ceza Kanunu'nun, evli erkeğin zinasına ayrıcalık tanıyan maddesini iptal etti.

1996 - Çetin Emeç ve Turan Dursun cinayetlerinin sanığı diye lanse ettirilen ve şaibeli bir soruşturmanın ardından tutuklanan İrfan Çağırıcı, İstanbul DGM’de yargılanmaya başlandı. İşkence altında alınan ifadeler mesnet yapılıp İrfan Çağrıcı ve arkadaşlarına ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilecekti.

1997 - Cezayir'de köy basan karanlık güçler 200 kişiyi katletti, 100 kişi de yaralandı. İslam’a ve Müslümanlara savaş açmış devletin derin güçleri, kirli bir savaş stratejisi yürütmekte ve büyük bir hunharlıkla gerçekleştirdikleri bu tür katliamları İslami güçlere mal etmeye çalışmakta idi.

1998 - Derin devletin ve İstihbaratın çeşitli amaçlarla kullandığı mafya liderlerinden Alaattin Çakıcı ile Devlet Bakanı Eyüp Aşık arasındaki telefon görüşme bandının gazete ve TV’lerde yayınlanması kamuoyunda bomba etkisi yaptı.

1999 - Abdullah Öcalan, bir açıklama yaparak, bir grup PKK’lının Türkiye'ye gelip teslim olmasını istedi. PKK ve BDP, teslim olma eylemini bir gövde gösterisine dönüştürme yoluna gidince Devlet için de fırsat doğmuş ve silahların bırakılması adına başlayan süreç fiyaskoyla sonuçlanmıştı.

23 Eylül'de Doğan Ünlüler

MÖ 63 - Augustus, Roma İmparatoru (ö. 14)

1915 - Clifford Shull, ABD'li fizikçi ve Nobel Ödülü sahibi (ö. 2001)

1916 - Aldo Moro, İtalya Başbakanı (kaçırılarak öldürüldü) (ö. 1978)

1920 - Mickey Rooney, sinema oyuncusu (ö. 2014)

1926 - John Coltrane, ABD'li caz yorumcusu (ö. 1967)

1932 - Ray Charles, ABD'li şarkıcı (ö. 2004)

1938 - Romy Schneider, oyuncu (ö. 1982)

1943 - Julio Iglesias, İspanyol şarkıcı

1949 - Bruce Springsteen, ABD'li müzisyen

1956 - Paolo Rossi, İtalyan futbolcu

1974 - Matt Hardy, ABD'li profesyonel güreşçi

1980 - Şahin İmranov, Azeri boksör

1983 - Kolera, Türk rapçi

1985 - Ali Yörenç, Türk oyuncu

1989 - Hira Tekindor, Türk tiyatro ve kısa film yönetmeni, çevirmen

23 Eylül'de Ölen Ünlüler

79 - Linus, Papa. Roma'nın Petrustan sonraki ikinci piskoposu

1835 - Vincenzo Bellini, İtalyan besteci (d. 1801)

1870 - Prosper Merimee, Fransız romancı (d. 1803)

1896 - Ivar Aasen, Norveçli şair (d. 1813)

1939 - Sigmund Freud, Avusturyalı ruhbilimci ve filozof (d. 1856)

1944 - Jakob Schaffner, İsviçreli romancı (d. 1875)

1951 - Yörük Ali Efe, Kurtuluş Savaşı kahramanı (d. 1895)

1967 - Ali Sami Boyar, Türk ressam (d. 1880)

1969 - Taylan Özgür, THKO kurucularından (d. 1948)

1970 - Bourvil, Fransız aktör, şarkıcı (d. 1917)

1973 - Pablo Neruda, Şilili şair (d. 1904)

1981 - Chief Dan George, Kanadalı aktör, Kızılderili reisi (d. 1899)

1987 - Bob Fosse, ABD'li koreograf, film yönetmeni (d. 1927)

2007 - Ali Kemal İskender, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1940)

2009 - Ertuğrul Osman Osmanoğlu, Osmanlı Hanedan Reisi (d. 1912)

23 Eylül Özel Hafta Gün ve Günler

Güneşin Terazi burcuna girmesi- Sonbaharın başlangıcı.

Ekinoks (gece ve gündüzün eşitliği) İlkbahar Ekinoksu (Güney Yarım Kürede) Sonbahar Ekinoksu (Kuzey Yarım Kürede)

Muhabir: Editör