15 Eylül Tarihte Bugün Neler Oldu?
15 Eylül tarihinin detaylarını sizler
için derledik. Peki 15 Eylül'de kim doğdu, kim öldü, neler oldu? 15 Eylül
dünyada ne günü? İşte tarihe kazınan ve merak uyandıran 15 Eylül Tarihte
Bugün...
15 Eylül'de Meydana Gelen Olaylar
1656 - Köprülü Mehmed Paşa
sadrazamlığı kabul etti.
1821 - Kosta Rica ve Guatemala
bağımsızlıklarını ilan ettiler. Kosta Rika, küçük bir Orta Amerika ülkesi olup
Kosta Rika adı zengin kıyı anlamına gelmektedir. Latin Amerika'nın en önemli
noktalarından biridir. Panama'nın kuzeyinde, Nikaragua'nın güneyinde yer almaktadır.
Batısı Büyük Okyanus, doğusu ise Karayip Denizidir. Ayrıca Kosta Rika, ordusu
bulunmayan az sayıda ülkelerden biridir. Guatemala Cumhuriyeti veya kısaca
Guatemala ise Orta Amerika'da Kıstas bölgesinde bir ülkedir. Kuzeyde Meksika,
doğuda Belize ve Honduras, güneyde ise, El Salvador'la komşudur. Ayrıca doğuda
Karayib Denizine, batıda Büyük Okyanus'a kıyısı vardır. Başkenti Guatemala'dır.
1885 – ABD’de Barnum sirkinin Afrika
kökenli ünlü fili Jumbo, tren kazasında öldü. Fillerin Kralı olarak da
adlandırılan Jumbo, tüm zamanların en ünlü filidir. 1861 de Etiyopya'dan önce
Paris'e, sonra Londra'ya daha sonrada ABD'ye gelir. Gittiği her yerde
topluluğun dikkatini çekmiştir. 1885'de bir lokomotif çarpışması sonucu
ölmüştür. İsmi, tüm Dünya'da "büyük" kavramı ile özdeşleşmiş, bu
anlamda varlığını günümüze kadar sürdürmüştür. Her canlıyı ve eşyayı bir sömürü
aracı olarak gören kapitalist batı dünyasında sirklere çıkarılıp
meşhurlaştırılan bir filden milyon dolarlar kazanılmıştı.
1910 - Osmanlı Sosyalist Fırkası
kuruldu. Osmanlı Sosyalist Fırkası, II. Meşrutiyet döneminde İstanbul'da
kurulan siyasal parti. Türkler tarafından kurulan ilk sosyalist partidir.
Osmanlı’da sosyalist muhalefete dahi müsaade edilmesine rağmen yönetim,
diktatörlük sıfatıyla tanımlanmış; öte yandan Cumhuriyet dönemi Türkiye’sinde
tüm ideolojik fikirlerden arındırılmış bir muhalefete dahi izin verilmezken
korku ve baskılardan dolayı buna diktatörlük denilememiştir.
1910 - Osmanlı Sosyalist Fırkası
kuruldu.
1916 - Somme Muharebesi: Savaşta ilk
tank, İngiliz birlikleri tarafından, Birinci Dünya Savaşı sırasında, Fransa'nın
Somme yöresinde kullanıldı.
1917 - Başbakan Aleksandr Kerenski,
Rusya'da cumhuriyet ilan etti.
1918 - Nuri Paşa ve Mürsel Bakü
komutasındaki Osmanlı, Azeri, ve Dağıstan birliklerinden oluşan Kafkas İslam
Ordusu, Bakü Muharebesi (1918) sonucunda Bakü'yu Rus ve Ermeni işgalinden
kurtararak şehirde Osmanlı bayrağını dalgalandırdı. Bakü Muharebesi, 1918
yılında Azeri ve Dağıstanlı gönüllülerle takviye edilen ve Kafkas İslam Ordusu
adı verilen Osmanlı Ordusu'nun Bakü Sovyeti, Britanya İmparatorluğu (Birleşik
Krallık, Avustralya, Yeni Zelanda ve Kanada), Merkezi Hazar Diktatörlüğü ve
Beyaz Ordu karşısında Bakü'yü almak için giriştiği muharebe. Osmanlı Ordusu'nun
esas harekât istikameti Nahcivan üzerinden Güney Azerbaycan topraklarına girmek
idi. Burdaki amaç İngilizlerin Tebriz'e girişini engellemek olmuştur. Bu
görevin üstesinden başarıya gelen Irak cephesinde bulunan 6.Ordu'ya bağlı Ali
İhsan Sabis Paşa komutasındaki 4.kolordu birlikleri kuzeye ilerleyerek 8
haziran 1918'de Tebriz'i ele geçirmiştir. Daha sonra Ermeni kontrolündeki Hoy
üzerine ve oradan da Karabağ'a yürüyerek bir nevi Kuzey Azerbaycan'la Güney
Azerbaycan'ı birleştirmişlerdi. Bu dönemde Azerbaycan halkı Osmanlı ordusundan
büyük beklenti içerisinde olmuştur. Savaşın bitimini Enver Paşa:
"Allah'ın yardımı ile Bakü şehri
30 saatlik şiddetli muharebeden sonra, 15 Eylül 1334'te(1918) saat 9 sularında
zabt edilmiştir." sözleri ile galibiyeti ifade etmiştir.
Bakü'nün kurtarılmasından sonra, 1918
yılı Ekim ayı başında da bir Osmanlı müfrezesi Dağıstan'a girerek orada
kurulmuş bulunan Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'ne askeri destek verdi.
1923 - Lozan Antlaşması uyarınca
Edirne'ye bağlı Karaağaç istasyonu Yunanlılardan teslim alındı.
1923 - Türkiye'de ilk yüzme yarışı,
Galatasaray Kulübünce İstanbul-Büyükada'da düzenlendi.
1927 - Eskişehir Bankası kuruldu.
1928 - İskoç bakteriyolog Alexander
Fleming, pek çok zararlı bakteriyi yok edebilen küfü bularak, penicillium
notatum adını verdi.
1929 - Müstakil Ressamlar ve
Heykeltıraşlar Birliğinin ilk sergisi Ankara'da açıldı. Yeni rejim, Batılılaştırma
eylemlerini sıklaştırıyor ve her geçen gün yok edilen İslam Medeniyeti
kurumlarının yerine batı kültürüne ait yeni kurumlar konuluyor. Müslüman Halk
her geçen gün kendi tarihinden ve özünden biraz daha koparılıyor.
1944 - 2. Dünya savaşı sırasında,
Britanya savaşının en önemli gününde Kraliyet Hava Kuvvetleri 185 Alman uçağını
düşürdüler.
1949 - Seçimleri kazanan Konrad
Adenauer, Federal Almanya'nın ilk şansölyesi oldu.
1955 - Türk Parasının Kıymetini Koruma
hakkındaki kararname yürürlüğe girdi. Eğer kararnamelerle paranın kıymeti
korunup ekonomik sorunlar giderilebilseydi, dünya üzerinde fakir hiçbir
topluluk ve devlet kalmayacaktı.
1961 - 27 Mayıs darbesiyle işbaşına
geçen Cunta, eski hükümeti yargıladığı Yassıada mahkemesinde kararlar
açıklandı. 15 Sanık ölüm cezasına çarptırıldı. Diğer sanıklar çeşitli cezalara
çarptırıldılar. 27 Mayıs 1960 askeri darbesi sonrası kurulan Yassıada Yüksek
Adalet Divanı kararları açıklandı: Aralarında eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar,
Başbakan Adnan Menderes ve iki bakanın bulunduğu 15 idam, 31 ömür boyu hapis,
408 kişiye çeşitli hapis cezaları, 133 beraat.
1962 - Maltepe Ortaokulu açıldı.
1963 - Ahmed Bin Bella, Cezayir'in ilk
devlet başkanı oldu.
1966 - Maratoncu İsmail Akçay Balkan
Şampiyonu, Hüseyin Aktaş ikincisi oldu.
1973 - Devrimci sanatçı Victor Jara,
Pinochet'nin darbesinin ardından Şili'nin Santiago Stadyumu'nda kurşuna
dizildi.
1975 - Beyrut'ta Hıristiyan ve
Müslümanlar arasında iç savaş başladı. Lübnan’da Batılı devletlerin
desteklediği ve iktidara getirdiği Hıristiyanlar, gün geçtikçe Müslümanlar
üzerindeki baskılarını artırıp İsrail yanlısı bir politika izlemeye başlamıştı.
1975 - Pink Floyd'un "Wish You
Were Here" albümü piyasaya çıktı.
1975 - Beyrut'ta Hıristiyan ve
Müslümanlar arasında iç savaş başladı. Lübnan’da Batılı devletlerin
desteklediği ve iktidara getirdiği Hıristiyanlar, gün geçtikçe Müslümanlar
üzerindeki baskılarını artırıp İsrail yanlısı bir politika izlemeye başlamıştı.
1982 - İsrail, Beyrut'u işgal etti.
Camp David Anlaşması’ndan sonra Siyonistler Lübnan’a yöneldi. 6 Haziran 1982’de
Lübnan’ı işgal eden İsrail ordusu yedi gün içinde Beyrut önlerine kadar geldi.
İsrail terörü, Lübnan’ı işgalinin ardından 19.000 ölü ve 30.000 yaralı bıraktı.
1984 - ABD ile Türkiye ilişkilerinin
gerginleşmesi üzerine, Hükümet, soğukkanlı davranma kararı aldı. ABD ile
gerilen Türkiye, herzaman soğukkanlı davranma kararı almak zorunda kalan taraf
olmuş, ABD’nin hertürlü pervasızlığı görmezden gelinmiştir. Bu durum Manda ile
yönetilen ve sömürge olan ülkelerin karakteristik özelliğidir.
1998 - Türk Hava Yolları'nın
Ankara-İstanbul seferini yapan Air Bus uçağı, 78 yolcu ve 8 mürettebatıyla
Trabzon’a kaçırıldı. Hava korsanı İhsan Akyüz, uçağı kaçırma nedenini,
'başörtüsünün yasaklanmasını protesto etmek' olarak açıkladı.
2000 - Batman’da intihar olaylarının
yaygınlaşması üzerine, valilik ve müftülüğün ortak çalışmasıyla 10 bin kitap
bastırıldı, müftülük bünyesinde ''Alo Bunalım Hattı'' kuruldu. İntiharları
önlemek amacıyla, müftülüğe ilk kez bir kadın personel alındı. Özellikle 28
Şubat darbesinden sonra manen ve ahlaken yozlaştırılmaya çalışılan toplum,
bunalıma sürüklenmiş; dindar Kürt kadınları, isminin başında bulunan ‘çağdaş’
patentli, Kemalist organizasyonlar tarafından tuzağa düşürülmeye çalışılmıştı.
Tüm bu yozlaştırmalara ve dejenerasyona çanak tutan dönemin asker kontrolündeki
hükümeti, zora girince müftülükten ve fetvalardan medet umar hale gelmişti.
2002 - Manisa Etnografya ve Arkeoloji
Müzesi soyuldu. Soygunda, Helenistik döneme ait Marsyas ve Roma dönemine ait
Eros heykelleri çalındı.
2003 - İlköğretim okulu ve liselerde
yeni öğretim yılı başladı. Yeni öğretim yılında ilköğretim okullarında ilk kez
ücretsiz ders kitabı dağıtımı yapıldı.
2004 - BM Genel Sekreteri Kofi Annan
ilk kez Irak'taki savaşı ”gayri meşru” olarak niteledi. Bu nitelemenin politik
bir karşılığı ve yaptırımı bulunmamakta ABD’nin işgalini durdurmamaktaydı. Bu
açıklamalar daha ziyade kamuoyunu rahatlatmaya ve oyalamaya dönük adımlar
olarak nitelendirildi.
2005 - Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü
Namık Tan, Cumhurbaşkanı Sezer'in Papa XVI. Benediktus'u 2006 yılında resmi
ziyarette bulunması için Türkiye'ye davet ettiğini bildirdi.
2006 - İtalyan gazeteci ve yazar
Oriana Fallaci, kanser nedeniyle öldü. Oriana Fallaci, İslam karşıtlığıyla
bilinen İtalyan feminist kadın yazar, gazeteci ve politik gözlemci. İslama
düşmanlığıyla bilinen Fallaci aynı zamanda Türkiye'nin Avrupa birliğine
üyeliğine karşı radikal bir şekilde tavır aldı. Bir Ateist ve Katolik
Kilisesi'ne karşı olmasına karşın Fallaci hem Türkiye konusunda hem de Avrupa
ile entegrasyonunu ‘kâbus’ olarak nitelendirdiği Müslümanlarla ilgili olarak
Papa 16. Benedict ile gizlice bir görüşme ayarlamayı başardı.
Bush'un İslam barış dinidir demesi
üzerine Bush'u eleştirdi.
Ayrıca doğduğu kent olan Floransa’da
inşası planlanan cami için Oriana Fallaci:
"Leonardo Da Vincilerin,
Raffaelloların, Giottoların sanat kenti Floransa'ya cami dikilirse kendi
ellerimle havaya uçururum" diyerek hayatının son dönemlerini özellikle
Avrupa'daki en büyük tehlike olarak gördüğü İslam dinine karşı söylemlerde bulunarak
geçirdi. Öte yandan Fallaci gibi faşist, Hristiyancı ve batıcı kişiler halen
dünya kamuoyuna ve Müslümanlara özgürlükçü ve demokrat kurtarıcılar olarak
tanıtılmaya devam edilmekteydiler
15 Eylül'de Doğan Ünlüler
1789 - James Fenimore Cooper, ABD'li
yazar (ö. 1851)
1829 - Manuel Tamayo y Baus, İspanyol
oyun yazarı (ö. 1898)
1857 - William Howard Taft, ABD' nin
27. başkanı (ö. 1930)
1881 - Ettore Bugatti, İtalyan
otomobil üreticisi (ö. 1947)
1890 - Agatha Christie, İngiliz yazar
(ö. 1976)
1894 - Jean Renoir, Fransız film
yönetmeni (ö. 1979)
1901 - Kemalettin Kamu, Türk şair ve
siyasetçi (ö. 1948)
1914 - Orhan Kemal, Türk yazar (ö.
1970)
1929 - Murray Gell-Mann, Nobel Fizik
Ödülü sahibi ABD'li fizikçi
1929 - Mümtaz Soysal, Türk hukukçu ve
siyasetçi
1946 - William Oliver Stone, ABD'li Oscar’lı
yönetmen, senarist ve yapımcı
1946 - Tommy Lee Jones, ABD'li oyuncu
ve yönetmen
1954 - Hrant Dink, Agos Gazetesi Genel
Yayın yönetmeni (ö. 2007)
1969 - Márcio Santos, Brezilyalı
futbolcu
1973 - Songül Karlı, Türk halk müziği
sanatçısı ve sunucusu
1978 - Eidur Gudjohnsen, İzlandalı
futbolcu
1988 - Chelsea Staub, Amerika'lı
oyuncu
15 Eylül'de Ölen Ünlüler
668 - II. Konstans (Sakallı
Konstantin), Roma Konsülü ünvanını taşıyan son Bizans İmparatoru (d. 630)
1864 - John Hanning Speke, İngiliz
kâşif (d. 1827)
1885 - Jumbo, Barnum sirkinin Afrika
kökenli ünlü fili (tren kazasında) (d. 1860)
1891 - İvan Gonçarov, Rus yazar (d.
1812)
1937 - Seyit Rıza, Dersimli kanaat
önderi (d. 1863)
1956 - Abdurrahman Vefik Sayın, eski
maliye nazırı (d. 1857)
1972 - Ásgeir Ásgeirsson İzlanda'nın
ikinci cumhurbaşkanı (d. 1894)
1972 - Ulvi Cemal Erkin, Türk besteci
(d. 1906)
1972 - Baki Süha Ediboğlu, Türk şair
ve yazar (d. 1915)
1973 - VI. Gustaf Adolf, İsveç kralı
(d. 1882)
1983 - Murat Sarıca, Türk yazar ve
öğretim üyesi
2006 - Oriana Fallaci, İtalyan
gazeteci ve yazar (d. 1929)
2007 - Colin McRae, İskoç dünya
şampiyonu WRC pilotu (d. 1968)
2008 - Rick Wright, İngiliz müzisyen
(d. 1943)




