Market ve manavlardan 1. kalite salatalığın fiyatı 50 TL’yi bulurken pazarlarda satılan 2. kalite salatalıklar bile 30-35 liradan alıcı buluyor.
Pazar esnafı Hamza Bozkurt, üreticilerin sezon başında yoğun bir şekilde salatalık ektikleri için piyasaya aşırı ürün arzı sebebiyle fiyatların 5 liraya kadar düştüğünü hatırlatarak aşırı fiyat düşüşünün ardından çiftçinin salatalık ekiminden çekilmesiyle bu sefer fiyatların 10 kat yükseldiğini söyledi.
Plansız tarım hem çiftçiyi hem tüketiciyi zorluyor
Haziran ayında 5 TL’ye kadar gerileyen salatalık fiyatları, sonbahar mevsiminin yaklaşmasıyla adeta uçuşa geçti. Market ve manavlarda 1. kalite salatalık 50 TL’ye kadar çıkarken, pazarlarda satılan 2. kalite salatalıklar dahi 30-35 liradan alıcı buluyor.
“Üretici Ekti, Fiyat Düştü; Ekmedi, Fiyat Yükseldi”
Batman’da pazar esnafı Hamza Bozkurt, fiyatlardaki ani değişimin temel sebebinin plansız ekim olduğunu belirtti. Bozkurt, “Sezon başında üreticiler yoğun şekilde salatalık ekti. Piyasaya bir anda aşırı ürün arz edilince fiyatlar 5 TL’ye kadar düştü. Ancak bu düşüş üreticiyi zarara soktu. Çiftçiler salatalık ekiminden vazgeçince bu kez ürün azaldı ve fiyatlar bir anda 10 kat arttı” dedi.
Çiftçi de Tüketici de Mağdur
Salatalık fiyatlarının geldiği nokta, Türkiye’de tarımsal üretimdeki plansızlığın en somut örneklerinden biri olarak değerlendiriliyor. Ucuzluk döneminde çiftçinin zarar ettiğini, pahalılık döneminde ise tüketicinin yüksek fiyatlarla karşı karşıya kaldığını ifade eden Bozkurt, “Bu gidişle hem üretici kazanamıyor hem de tüketici uygun fiyata ürün alamıyor” şeklinde konuştu.
Fiyat artışı market rafları ile pazar tezgâhları arasındaki makası da açtı. Market ve manavlarda satılan 1. kalite salatalık 50 TL’ye kadar yükselirken, pazarlarda bulunan 2. kalite ürünler 30-35 TL arasında değişiyor. Buna rağmen tüketici, fiyat yüksekliğinden dolayı ihtiyacı kadar almayı tercih ediyor.
Plansız Tarımın Bedeli
Uzmanlar, Türkiye’de tarım politikalarının uzun vadeli planlamalardan uzak olduğuna dikkat çekiyor. Salatalık örneği, üretim fazlası dönemlerde ürünün değer kaybetmesine, üretim azaldığında ise fiyatların fahiş şekilde artmasına yol açıyor. Bu durum hem üretici hem de tüketici açısından sürdürülemez bir tablo ortaya çıkarıyor.
Ziraat odaları ve uzmanlara göre, fiyat dalgalanmalarının önüne geçmek için tarımsal üretimde koordinasyon şart. Bölgesel ihtiyaçlara göre ürün ekimi planlanmalı, çiftçiye doğru yönlendirmeler yapılmalı. Ayrıca üreticiye maliyetleri düşürecek desteklerin sağlanması gerektiği belirtiliyor.
