Davranışları ve duyguları belli bir amaç için kontrol etmek
amacıyla yapılan davranışlar olarak tanımlanan manipülasyon hem sözcük olarak
hem de davranış olarak sıkça karşımıza çıkar.
Manipülasyon, çoğunlukla bir kişinin davranışlarını,
duygularını, düşüncelerini etkilemek amacıyla bilinçli olarak gerçekleştirilen,
istendik değişimler sağlamaya çalışma eylemleridir. Kişinin davranış ve
duygularını değiştirmek için yalan söylemek, suçlamak, aldatıcı davranış
göstermek, kaygılandırmak bunlardan bazılarıdır.
Günlük hayatımızda da manipülatif davranışlarla sıkça
karşılaşabiliriz. Haksız birinin haklı olmak için yaptığı söz ve davranışlar,
eleştirel, suçlu hissettiren cümleler ve tavırlar manipülatif davranışlar
içerisinde yer alır.
MANİPÜLASYON TÜRLERİ HANGİLERİDİR?
Kaygılandırma
Karşıdaki kişinin korkularını kullanarak endişeye sevk etmek
ve hataya zorlamak.
Yalan
Etkilemek, düşüncelerini değiştirmek için sürekli yalana
başvurarak kandırmak.
Suistimal
Karşıdaki kişinin zayıf yönlerini kötüye kullanarak kendi
lehine yararlanmaya çalışmak.
Duygusal şantaj yapma
Karşıdaki kişinin duygularını değiştirmeye yönelik çeşitli
duygusal şantaj yöntemleri kullanmak.
Baskı
Karşıdaki kişinin istenen davranışları yerine getirmesi için
baskı yapmak, sıkıştırmak.
MANİPÜLATİF DAVRANIŞ ÖZELLİKLERİ
Manipülatif davranış sergileyen kimselerin belli başlı
özellikleri vardır. Bunlar;
Karşıdaki insanı savunmasızlığa sürüklerler
Tüm hassas noktaları, değerleri öğrenmeye çalışır ve kişiyi
bunlar üzerinden etkilemeye, yönlendirmeye çalışır, bunları kendi çıkarları
için kullanmaya çalışırlar. Değerler ve hassas noktalar üzerinden manipülatif
şekilde yaklaşıldığında kişi kendini güçsüz hisseder ve savunmasız kalır.
Dedikoduyu yoğun kullanırlar
Kendi çıkarları doğrultusunda başkaları hakkında olumsuz
konuşmaktan, eleştirmekten hiç çekinmezler. Başkaları hakkında kötü konuşarak
karşılarındaki insanı etkilemeye çalışırlar.
Hatalarını asla kabul etmezler
Manipülatör kişiler hatalarını asla kabul etmezler ve geri
adım atmazlar. Çünkü hatayı kabul etmenin zayıflık olduğunu düşünürler. Aldatıcı
tavır ve sözlerle kendilerini haklı çıkarmaya çalışırlar.
Karşıdaki kişide suçluluk duygusu oluştururlar
‘Zeytinyağı gibi üste çıkmak’ deyimi tam olarak manipülatör
kişiler için söylenmiştir denilebilir. Siz haklı olsanız bile tavır ve sözleriyle
sizi haklı olduğunuza pişman ederler, size eksik ve hatalı olduğunuzu
düşündürürler.
Asla sorumluluk almazlar
Yaptıklarının sorumluluğunu asla almazlar. Sorumluluğu daima
karşı tarafın sırtına yüklerler.
Sürekli gerçekleri çarpıtırlar
Yalan söyleme konusunda son derece mahirdirler. Gerçeği
ustaca değiştirip düşüncelerinizi gerçeklerden uzaklaştırır, manipülasyon ürünü
düşünceleri gerçek olarak algılamanızı sağlarlar.