"Mal sahibi mülk sahibi, hani bunun ilk sahibi"
sözü, kişinin malını mülkü yüzünden kendini üzüntüye kaptırmaması ya da mal
mülkle övünmemesi gerektiğini ifade eder. Bu söz, malın ve mülkün geçici
olduğunu, bir gün mutlaka başkasının olacağını hatırlatır.
MAL SAHİBİ MÜLK SAHİBİ, HANİ BUNUN İLK SAHİBİ SÖZÜ KİME AİT?
Yunus Emre’ye ait olan bu sözün ilk kısmı, kişinin mal
sahibi veya mülk sahibi olmasının, onun için önemli bir şey olduğunu gösterir.
Ancak atasözünün ikinci kısmı, bu durumun geçici olduğunu vurgular. Her şeyin
bir sahibi vardır ve bir gün mutlaka o kişiden başkasına geçecektir.
Bu söz; dünya hayatının ve malın gelip geçici olduğunu ve
herkesin bir gün bir şekilde elindekini bırakıp gitmek zorunda olduğunu
anlatır.
Bu söz genellikle, kişinin malını mülkü yüzünden kendini
üzüntüye kaptırdığını gördüğümüzde söylenir. Örneğin, bir kişi malını
kaybederse veya mülkünü satarsa, çok üzülür ve kendini kaybeder. Bu durumda,
atasözünü söyleyerek, kişiye malın ve mülkün geçici olduğunu hatırlatırız.
Bu söz; aynı zamanda kişinin mal mülkle övünmemesi
gerektiğini de anlatır. Örneğin, bir kişi çok zenginse ve mal mülkü ile
övünmeye başlarsa, atasözünü söyleyerek onu uyarabiliriz. Bu şekilde, kişinin
malın ve mülkün geçici olduğunu anlamasını ve onunla övünmemesi sonucunu çıkarabiliriz.
Yunus emre bu sözünü şöyle tamalamıştır: "Mal sahibi
mülk sahibi, hani bunun ilk sahibi? Mal da yalan mülk de yalan, var biraz da
sen oyalan..."
Bu söz, aşağıdaki gibi farklı şekillerde de söylenebilir:
·
Ev sahibi mülk sahibi, hani bunun ilk sahibi
·
Mülkün sahibi mülk sahibi, hani bunun ilk sahibi
·
Malın sahibi mal sahibi, hani bunun ilk sahibi
Bu sözün benzerleri başka dillerde de bulunur. Örneğin,
İngilizce'de "What's the use of riches when you can't take them with
you?" (Zenginliğin ne faydası var ki, onu yanınızda götüremezsiniz?) şeklindeki
atasözü, aynı anlamı ifade eder.
