Kurtuluş Savaşı, I. Dünya Savaşı'ndan sonra Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanması ve Anadolu topraklarının işgal edilmesi üzerine, Türk milletinin bağımsızlığını kazanmak için verdiği mücadeledir. Mustafa Kemal Paşa'nın 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkarak başlattığı bu süreç, Erzurum ve Sivas Kongreleri ile örgütlendi. Bu kongrelerde alınan kararlar ve kurulan temsil heyetleri, ulusal bir direnişin temellerini attı. Ankara'da kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), milli mücadelenin lider kadrosunu oluşturdu ve savaşın yönetimini üstlendi.
Savaşın temel amacı, Mondros Ateşkes Antlaşması (1918) sonrasında İtilaf Devletleri tarafından işgal edilen vatan topraklarını düşman kuvvetlerinden arındırmak ve tam bağımsız bir Türk devleti kurmaktı.
Batı Cephesi ve İsmet İnönü
Kurtuluş Savaşı'nın en önemli ve en çetin cephesi Batı Cephesi'dir. Bu cephe, Yunan ordusunun Anadolu'da ilerlemesini durdurmak ve onları geri püskürtmek amacıyla kurulmuştur. Bu cephenin komutanlığına, Mustafa Kemal Paşa'nın güvenini kazanmış olan Albay İsmet Bey (İnönü) atanmıştır.
Batı Cephesi'nde yaşanan başlıca savaşlar şunlardır:
- I. İnönü Savaşı (6-10 Ocak 1921): Yunan ordusunun Ankara'ya ilerlemesini durdurmak için yapıldı. Albay İsmet Bey'in komutasındaki Türk ordusu, Yunan kuvvetlerini durdurarak büyük bir zafer kazandı. Bu zafer, hem TBMM hükümetine uluslararası alanda saygınlık kazandırdı hem de halkın moralini yükseltti.
- II. İnönü Savaşı (23 Mart - 1 Nisan 1921): Yunan ordusu, I. İnönü'nün intikamını almak ve stratejik hedeflerine ulaşmak için tekrar saldırdı. Ancak Türk ordusu, İsmet İnönü'nün başarılı savunma taktikleri sayesinde bir kez daha galip geldi. Bu zaferden sonra Mustafa Kemal Paşa, İsmet İnönü'ye çektiği telgrafta "Siz orada yalnız düşmanı değil, milletin makûs talihini de yendiniz" diyerek zaferin önemini vurguladı.
- Kütahya-Eskişehir Muharebeleri (10-24 Temmuz 1921): Yunan ordusu daha güçlü bir saldırıya geçti. Türk ordusu, ağır kayıplar vermemek ve daha uygun bir savunma hattı oluşturmak için Sakarya Nehri'nin doğusuna çekilme kararı aldı. Bu durum, mecliste tartışmalara yol açsa da, Mustafa Kemal Paşa'nın başkomutanlık yetkisini almasıyla yeni bir dönem başladı.
- Sakarya Meydan Muharebesi (23 Ağustos - 13 Eylül 1921): Yunan ordusu, Ankara'ya çok yaklaşmıştı. Mustafa Kemal Paşa, "Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır" emrini vererek tarihe geçen bir savunma stratejisi uyguladı. Bu savaş, Türk ordusunun topyekün bir mücadele vermesiyle kazanıldı ve Yunan ordusunun ilerleyişi kesin olarak durduruldu.
- Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi (26 Ağustos - 9 Eylül 1922): Türk ordusu, taarruz için gerekli hazırlıkları tamamladıktan sonra, Mustafa Kemal Paşa'nın komutasında son ve en büyük saldırıyı başlattı. Bu taarruzla düşman ordusu kuşatıldı ve İzmir'e doğru kaçmaya başladı. 9 Eylül 1922'de Türk ordusu İzmir'e girdi ve Anadolu toprakları düşmandan tamamen temizlendi.
Batı Cephesi'nde kazanılan bu zaferler, 11 Ekim 1922'de imzalanan Mudanya Ateşkes Antlaşması'na giden yolu açtı ve Kurtuluş Savaşı'nın askeri safhasını sona erdirdi.
