Halide Edip Adıvar (1884–1964), Türk edebiyatının ve millî mücadelenin en önemli kadın yazarlarından, düşünürlerinden ve siyasetçilerindendir. Hem romanlarıyla hem de Kurtuluş Savaşı’ndaki aktif rolüyle Türk tarihine damga vurmuştur.
Hayatı ve Eğitimi
-
1884’te İstanbul’da doğdu.
-
Amerikan Kız Koleji’nde eğitim aldı; İngilizceyi ana dili gibi öğrenerek döneminin en iyi eğitimli kadınlarından biri hâline geldi.
-
Çeşitli okullarda öğretmenlik yaptı, eğitim alanında yenilikçi fikirler ortaya koydu.
Millî Mücadele Dönemi
-
1919’da Sultanahmet Meydanı’nda yaptığı coşkulu konuşmayla geniş kitleleri etkiledi ve milli direnişin sembol isimlerinden biri oldu.
-
Mustafa Kemal Atatürk’ün davetiyle Kurtuluş Savaşı’na katıldı; cephede “Onbaşı Halide” ve “Çavuş Halide” olarak görev yaptı.
-
Savaş boyunca hem cephede çalıştı hem de propaganda, moral ve örgütlenme faaliyetlerinde yer aldı.
Edebi Kariyeri
Halide Edip, Türk edebiyatında özellikle kadın sorunları, toplum yapısı, Doğu-Batı çatışması, yenilik, siyasi ve sosyal değişim gibi temaları işlemiştir.
En bilinen eserlerinden bazıları:
-
Ateşten Gömlek (Kurtuluş Savaşı’nı konu alan ilk romanlardan)
-
Vurun Kahpeye
-
Sinekli Bakkal (en ünlü romanı)
-
Handan
-
Yeni Turan
-
Mor Salkımlı Ev (otobiyografi)
Siyasi ve Akademik Çalışmaları
-
1926’dan itibaren uzun süre yurt dışında yaşadı; ABD ve İngiltere’de konferanslar verdi.
-
Türkiye’ye döndükten sonra İstanbul Üniversitesi’nde İngiliz Dili ve Edebiyatı profesörü oldu.
-
1950–1954 yılları arasında Demokrat Parti’den milletvekili olarak görev yaptı.
Ölümü
1964 yılında İstanbul’da hayatını kaybetti.
