Yargı Paketi Meclis’e Geliyor: İnfazda Dev Reform! Kimler Tahliye Olacak?
Yeni Yargı Paketi Meclis Yolunda
Adalet Bakanlığı'nın uzun süredir üzerinde çalıştığı ve toplumun tüm kesimlerinde merakla beklenen 10. Yargı Paketi, önümüzdeki günlerde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) gündemine taşınacak. Yeni paketin en dikkat çeken başlıklarından biri, infaz sistemine yönelik yapılması planlanan köklü değişiklikler. Ceza adaletinde reform niteliği taşıyan düzenlemelerle birlikte, hem mahkûmların hem de hukuk çevrelerinin yakından takip ettiği süreç, yargı sisteminde yeni bir dönemin habercisi olabilir.
İnfaz Yasası’nda Devrim Gibi Değişiklikler
AK Parti Meclis Grubu’nun detaylı çalışmaları sonucu son şekli verilen yasa teklifinde, infaz sistemine yönelik radikal değişiklikler dikkat çekiyor. Denetimli serbestlik sürelerinin artırılması, şartlı tahliye kriterlerinin yeniden düzenlenmesi ve özellikle mükerrer suçlar için farklı uygulamaların getirilmesi paketin omurgasını oluşturuyor. Bu değişikliklerle, hem ceza infaz kurumlarının yükü hafifletilecek hem de topluma kazandırılabilecek hükümlülere yeni fırsatlar sunulacak.
Cezaevlerinde Doluluk Alarmı: 403 Bin Kişi
Türkiye genelindeki 395 cezaevinin toplam kapasitesi 300 bin kişi olarak belirlenmişken, 7 Nisan 2025 itibarıyla cezaevlerinde 403 bin tutuklu ve hükümlü bulunuyor. Kapasitenin oldukça üzerinde olan bu doluluk oranı, cezaevi koşullarını zorlaştırmakla kalmıyor, aynı zamanda insan hakları açısından da ciddi sorunlara yol açıyor. Hükümet, bu tabloyu düzeltmek amacıyla infaz indirimi, denetimli serbestlik süresinin uzatılması ve bazı suç tiplerinde erken tahliye gibi seçenekleri gündeme taşıyor.
Kimler Erken Tahliye Olabilecek?
Yeni düzenleme ile birlikte cezaevlerinden erken tahliye olabilecek gruplar netleşmeye başladı. Özellikle Covid-19 salgını süresince getirilen izinlerden yararlanamayan, 31 Temmuz 2023 öncesinde suç işlemiş kişilerin, üç yıl erken denetimli serbestlik hakkından faydalanması planlanıyor. Ayrıca mükerrer suçlular, eğer iyi hal gösterdiyse, şartlı tahliyeden yararlanabilecek. Bu adım, özellikle uzun süredir cezaevinde bulunan mahkûmlar için umut ışığı olabilir.
Tüm Suçlar İçin Yarı Yarıya İnfaz Mı?
AK Parti kulislerinden gelen bilgilere göre, infaz sisteminde köklü bir değişiklik daha tartışılıyor. Tüm suç tiplerinde cezanın yarısının infaz edilmesi, yani 1/2 oranı üzerinde duruluyor. Eğer bu düzenleme hayata geçerse, sadece adi suçlar değil, bazı ağır suçlar için de tahliye kapısı aralanabilir. Terör suçları gibi toplumsal hassasiyet taşıyan suçlar için ise özel istisnalar uygulanması gündemde.
2020’de Kaçırılan Fırsat Şimdi Telafi Edilecek Mi?
Hatırlanacağı üzere, 2020 yılında yapılan infaz düzenlemeleri sırasında muhalefetin itirazları nedeniyle bazı kapsamlı adımlar atılamamıştı. Bu nedenle birçok hükümlü, reformdan yararlanamamıştı. AK Parti kaynakları, “O dönem bir fırsat kaçtı. Eğer muhalefet bugün ‘hata yaptık’ derse, daha güçlü bir toplumsal uzlaşıyla bu düzenlemeleri hayata geçirebiliriz” şeklinde açıklamalarda bulunuyor.
MHP’den ‘Sadeleştirme’ Talebi
MHP cephesinden de infaz reformuna destek var. Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız, yaptığı açıklamada infaz yasasının daha sade, anlaşılır ve eşitlikçi bir yapıya kavuşturulması gerektiğini vurguladı. “Karmaşık olmayan bir düzenleme yapılmalı” çağrısında bulunan Yıldız, infazda eşitlik ilkesinin altını çizerek, toplumda adalet duygusunun güçlendirilmesini istedi.
2020’de Hangi Suçlar Dışarıda Kalmıştı?
Bir önceki infaz paketinde bazı suçlar kapsam dışı bırakılmıştı. Özellikle kamuoyunun tepkisini çeken ve mağduriyet yaratan konular arasında terör suçları, cinsel istismar ve uyuşturucu ticareti gibi ağır suçlar yer alıyordu. Buna karşılık, hırsızlık, hakaret ve taksirle adam öldürme gibi suçlarda infaz indirimi yapılmıştı. Yeni düzenlemede ise daha dengeli bir yaklaşım sergilenmesi bekleniyor.
DEM Parti’den ‘Terör Suçlarına Tahliye’ Talebi
DEM Parti ise farklı bir noktaya dikkat çekiyor. Parti yetkilileri, özellikle terör suçlarından hüküm giymiş kişilerin tahliye edilmesini ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının eksiksiz uygulanmasını talep ediyor. AK Parti cephesi ise bu konuda temkinli. "Terörsüz bir Türkiye sürecinde, gerekli değerlendirmeler yapılabilir" şeklinde açıklamalar yapılarak, konunun siyasi boyutuna dikkat çekiliyor.
Genel Af Yok, Ama İnfazda Kolaylık Var
AK Parti, kamuoyunda zaman zaman dillendirilen "genel af" beklentilerine net bir yanıt verdi. Parti yetkilileri, affın gündemde olmadığını, ancak infaz düzenlemeleriyle cezaevlerindeki doluluğun azaltılmasının hedeflendiğini ifade etti. Bu yaklaşım, hem mağdur haklarını gözetiyor hem de infazda insani koşulların sağlanmasını amaçlıyor.
Yargıtay’dan Kritik Karar
Yargıtay’ın 30 Mart 2020 öncesinde işlenen suçlar için verdiği karar, infaz sistemine yön verecek nitelikte. Bu karara göre, 1 ay kapalı ceza şartı arayan cezaevlerinde bile denetimli serbestlik uygulanabilecek. Bu gelişme, benzer dosyalarda emsal teşkil edecek ve birçok hükümlü için yeni bir umut doğuracak.
Hangi Suçlar İstisna Olacak?
Her ne kadar kapsam genişletilse de bazı suçlar tahliye uygulamalarının dışında bırakılacak. Taslak çalışmalarda, cinsel istismar, kasten adam öldürme ve uyuşturucu ticareti gibi suçların tahliye kapsamına alınmayacağı belirtiliyor. Bu durum, kamu vicdanını rahatlatmayı ve toplumsal güvenliği korumayı amaçlıyor. Hükümete yakın bazı kaynaklarda ise yeni torba yasada suçlarda istisna olmayacağı terör suçluları dahil herkesi kapsayacak bir çalışma hazırlığı olduğu belirtiliyor.
Denetimli Serbestlik Süresi Uzayacak Mı?
Mevcut sistemde 1 yıl olan denetimli serbestlik süresinin 3 yıla çıkarılması gündemde. Bu değişiklik, cezaevlerinin yükünü azaltmakla kalmayacak, aynı zamanda hükümlülere dış dünyaya daha kolay uyum sağlama şansı tanıyacak. Yeni düzenleme, özellikle ilk kez suç işlemiş ve iyi hal gösteren mahkûmlar için önemli bir adım olabilir.
Adalet Bakanı’ndan Son Açıklama
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, kamuoyunda yankı uyandıran 10. Yargı Paketi ile ilgili açıklamasında, “Paketi en kısa sürede Meclis’e sunacağız. Ceza adaletini güçlendirecek, toplumun adalet beklentilerine cevap verecek düzenlemeleri tamamlamak üzereyiz” ifadelerini kullandı. Bakan Tunç, yargıda reform sürecinin kararlılıkla sürdürüleceğini vurguladı.
Ceza Adaletinde Yeni Dönem Başlıyor
10.Yargı Paketi, Türkiye'de ceza adalet sistemini önemli ölçüde değiştirecek nitelikte. Cezaevlerindeki doluluğu azaltmayı hedefleyen bu düzenleme, aynı zamanda mağdur haklarını gözeten bir anlayışı benimsiyor. Ağır suçlara karşı tolerans gösterilmeyecek, ancak topluma kazandırılabilecek mahkûmlar için rehabilitasyon odaklı bir yaklaşım ön plana çıkacak. Yasanın tüm detayları ise önümüzdeki günlerde kamuoyuna açıklanacak.
