Gece ve gündüz hem Kuzey hem Güney Yarım Küre’de yılda iki
kez hemen hemen aynı uzunlukta olur. Bu olaya ekinoks denir ve Latince “aequus”
(eşit) ve “nox” (gece) kelimelerinden gelir.
Dünya, yaklaşık 23.5 derecelik bir eğimle Güneş’in etrafında
döner. Bu, gezegenimizin yörüngesindeki konumuna bağlı olarak, Dünya’nın farklı
yerlerinin yılın farklı zamanlarında güneşin radyasyonunu az ya da çok alması
demektir.
Dünya’daki tüm ülkelerde Güneş doğudan doğar ve batıdan
batar. Fakat, bulunduğunuz yere göre Güneş yılın yarısında kuzeye, diğer
yarısında güneye hareket ediyormuş gibi görünür. Temmuz civarında Kuzey Yarım
Küre daha uzun gündüzler yaşarken, Güney Yarım Küre daha kısa gündüzler yaşar.
Ve Aralık civarında ise Güney Yarım Küre’de uzun gündüzler, Kuzey Yarım Küre’de
kısa gündüzler ile tam tersi geçerlidir.
Ancak Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi’ne göre yılda iki
kez, Mart ve Eylül’de, gezegenimizin eğimi güneş etrafındaki yörüngesi ile aynı
hizaya gelir ve böylece Dünya, Güneş’e göre eğimli değilmiş gibi görünür. Yılın
bu zamanında, Güneş ekvatora dik gelir ve her iki yarım kürede de gece ve
gündüz uzunlukları eşit olur. Bu zamanlarda, geceyi ve gündüzü birbirinden
ayıran aydınlanma çemberi veya diğer adıyla araçizgi, Dünya’yı iki eşit parçaya
böler ve Kuzey Kutbu’ndan Güney Kutbu’na bir çizgi çeker.
Ekinokslar ne zaman
gerçekleşir?
Gündönümleri ve
ekinoks tarihleri
