El ve ayak kaşıntısı nasıl giderilir?

El ve Ayak Kaşıntısının Olası Nedenleri

El ve ayak kaşıntısının nedenleri oldukça çeşitlidir. Bunlar arasında en yaygın olanları şunlardır:

• Cilt Hastalıkları: Egzama (kontakt dermatit, atopik dermatit, dishidrotik egzama), sedef hastalığı (psöriyazis), mantar enfeksiyonları (tinea pedis/manus, kandidiyazis), uyuz gibi paraziter enfeksiyonlar, kurdeşen (ürtiker) ve liken planus gibi birçok cilt rahatsızlığı el ve ayaklarda kaşıntıya neden olabilir.
• Alerjik Reaksiyonlar: Belirli yiyeceklere, ilaçlara, kozmetik ürünlere, deterjanlara, bitkilere veya metallere karşı gelişen alerjik reaksiyonlar kaşıntıya yol açabilir. Böcek ısırıkları veya sokmaları da alerjik kaşıntıya neden olabilir.
• Cilt Kuruluğu (Kserozis): Özellikle soğuk ve kuru havalarda, sık banyo yapma veya sıcak su kullanımı gibi faktörler cildin kurumasına ve kaşıntıya neden olabilir.
• Sistemik Hastalıklar: Vücudun genelini etkileyen bazı hastalıklar da el ve ayak kaşıntısına neden olabilir. Bunlar arasında karaciğer hastalıkları (kolestaz), böbrek yetmezliği (üremik prurit), diyabet, tiroid bozuklukları (hipotiroidi, hipertipertiroidi), anemi ve bazı kanser türleri (lenfoma, lösemi) sayılabilir.
• Sinir Sistemi Bozuklukları: Karpal tünel sendromu gibi sinir sıkışmaları veya zona gibi viral enfeksiyonlar da bölgesel kaşıntıya neden olabilir.
• Gebelik: Hamilelik sırasında hormonal değişiklikler nedeniyle bazı kadınlarda el ve ayaklarda kaşıntı görülebilir (gebelik kolestazı veya gebelik kaşıntısı).
• Psikolojik Faktörler: Stres, anksiyete ve depresyon gibi psikolojik durumlar da kaşıntıyı tetikleyebilir veya şiddetlendirebilir.
• İlaç Yan Etkileri: Bazı ilaçların yan etkisi olarak kaşıntı görülebilir.

El ve Ayak Kaşıntısını Gidermek İçin Ne Yapılabilir?

Kaşıntının nedenine bağlı olarak tedavi yöntemleri değişse de, genellikle aşağıdaki genel yaklaşımlar kaşıntıyı hafifletmeye yardımcı olabilir:

Evde Uygulanabilecek Yöntemler:

• Soğuk Kompres / Soğuk Duş: Kaşıntılı bölgeye soğuk ve ıslak bir bez uygulamak veya serin/ılık bir duş almak anlık rahatlama sağlayabilir. Aşırı sıcak su kaşıntıyı artırabilir, bu yüzden ılık su tercih edilmelidir.
• Nemlendirme: Özellikle cilt kuruluğuna bağlı kaşıntılarda, kokusuz ve hipoalerjenik nemlendiricileri düzenli olarak kullanmak çok önemlidir. Duştan sonra cildiniz hafif nemliyken nemlendirici uygulamak etkisini artırır.
• Yulaf Banyosu: Kolloidal yulaf ezmesi içeren banyolar, cildi yatıştırıcı ve iltihabı azaltıcı özelliklere sahiptir.
• Aloe Vera Jeli: Cildi serinletici ve yatıştırıcı etkisiyle bilinen aloe vera jeli, kaşıntılı bölgelere uygulanabilir.
• Karbonat: Bir miktar karbonatı suyla karıştırarak macun kıvamına getirip kaşıntılı bölgeye sürmek veya bir miktar karbonatı ılık suya ekleyerek el ve ayakları bu suda bekletmek kaşıntıyı hafifletebilir.
• Hindistan Cevizi Yağı: Cildi nemlendirici ve anti-inflamatuar özelliklere sahip olan hindistan cevizi yağı, kuru ve kaşıntılı ciltler için faydalı olabilir.
• Bol ve Pamuklu Giysiler: Dar ve sentetik giysiler yerine, pamuklu ve rahat kıyafetler tercih etmek cildin hava almasını sağlar ve tahrişi azaltır.
• Tırnakları Kısa Tutma: Kaşımayı önlemek ve ciltte oluşabilecek hasarı azaltmak için tırnakların kısa tutulması önemlidir.

Eczaneden Alınabilecek Ürünler ve Tıbbi Tedaviler:

• Antihistaminikler: Alerjik reaksiyonlara bağlı kaşıntılarda, doktor veya eczacı tavsiyesiyle ağızdan alınan antihistaminik ilaçlar kullanılabilir. Bunlar kaşıntıyı azaltmaya ve uykuyu düzenlemeye yardımcı olabilir.
• Topikal Kremler/Losyonlar: Kaşıntıyı azaltmaya yönelik kortizonlu kremler (kısa süreli ve doktor kontrolünde), kalamin losyonu veya mentol/kafur içeren ürünler kullanılabilir.
• Mantar Tedavileri: Mantar enfeksiyonuna bağlı kaşıntılarda, antifungal kremler veya oral ilaçlar doktor tarafından reçete edilebilir.
• Altta Yatan Hastalığın Tedavisi: Eğer kaşıntı sistemik bir hastalığın belirtisiyse, o hastalığın tedavi edilmesi kaşıntının da ortadan kalkmasını sağlayacaktır. Örneğin, böbrek veya karaciğer hastalığına bağlı kaşıntılarda, uzman hekimin belirleyeceği tedavi planı uygulanmalıdır.

Ne Zaman Doktora Gidilmeli?

El ve ayak kaşıntısı genellikle zararsız olsa da, bazı durumlarda ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Aşağıdaki durumlarda bir doktora başvurmak önemlidir:

Dört Kez Ameliyat Oldu Çare Bulamadı! Batman’da Yapılan Operasyonla Sağlığına Kavuştu

İçeriği Görüntüle

• Şiddetli ve Geçmeyen Kaşıntı: Evde uygulanan yöntemlere rağmen kaşıntı şiddetli bir şekilde devam ediyorsa veya birkaç haftadan uzun sürüyorsa.
• Döküntü, Kızarıklık, Kabarcık veya Yaralar: Kaşıntıya eşlik eden açıklanamayan döküntüler, kızarıklıklar, su toplayan kabarcıklar veya ciltte yara oluşumu varsa.
• Tüm Vücuda Yayılan Kaşıntı: Sadece el ve ayaklarla sınırlı kalmayıp tüm vücuda yayılan kaşıntılarda.
• Diğer Belirtilerle Birliktelik: Kaşıntıya yorgunluk, kilo kaybı, ateş, sarılık (cilt ve gözlerde sararma), karın ağrısı veya idrar renginde değişiklik gibi başka belirtiler eşlik ediyorsa.
• Uyku Kalitesini Etkileme: Kaşıntı nedeniyle uyku düzeniniz bozuluyorsa.

Unutmayın, en doğru teşhis ve tedavi için mutlaka bir uzmana danışmak önemlidir. Özellikle dermatologlar, ciltle ilgili kaşıntı nedenlerini belirlemede ve uygun tedaviyi önermede yetkilidir.