El Uyuşması Neden Olur?
El uyuşmasının başlıca nedenleri şunlardır:
-
Sinir Sıkışmaları: El uyuşmasının en sık görülen nedenlerinden biridir.
- Karpal Tünel Sendromu: El bileğinde median sinirin sıkışması sonucu başparmak, işaret parmağı, orta parmak ve yüzük parmağının yarısında uyuşma, karıncalanma ve bazen ağrı görülür. Özellikle geceleri artabilir.
- Kübitall Tünel Sendromu: Dirsekte ulnar sinirin (dirsek kemiğinin hemen arkasından geçen sinir) sıkışması nedeniyle serçe parmak ve yüzük parmağının diğer yarısında uyuşma ve karıncalanma olur.
- Boyun Fıtığı (Servikal Disk Hernisi): Boyun omurları arasındaki disklerin sinirlere baskı yapması sonucu, etkilenen sinirin dağıldığı kola ve ele doğru yayılan uyuşma, karıncalanma ve güç kaybı görülebilir.
- Torasik Çıkış Sendromu: Kol ve eldeki sinirlerin ve damarların köprücük kemiği ile birinci kaburga arasındaki boşlukta sıkışması.
-
Dolaşım Bozuklukları:
- Periferik Arter Hastalığı: El ve kollara giden atardamarların daralması veya tıkanması sonucu yeterli kan akışının olmaması.
- Raynaud Fenomeni/Hastalığı: Özellikle soğuk hava veya stresle tetiklenen, el ve ayak parmaklarındaki küçük damarların geçici olarak daralması sonucu oluşan uyuşma ve renk değişiklikleri.
- Kalp Hastalıkları: Nadiren de olsa, özellikle sol kolda uyuşma ve ağrı, kalp krizi veya anjina (kalp kasının oksijenlenememesi) belirtisi olabilir.
-
Sinir Hasarları (Nöropatiler):
- Diyabetik Nöropati: Şeker hastalığına bağlı olarak sinirlerde meydana gelen hasar. Genellikle el ve ayaklarda simetrik uyuşmaya neden olur.
- Alkol Bağımlılığı: Uzun süreli alkol tüketimi sinir hasarına yol açabilir.
- Vitamin Eksiklikleri: Özellikle B12 vitamini eksikliği, sinir sisteminin sağlığı için kritik olduğundan, el ve ayaklarda uyuşmaya yol açabilir. B6 ve D vitamini eksiklikleri de etki edebilir.
- Bazı İlaçların Yan Etkileri: Bazı kemoterapi ilaçları veya diğer ilaçlar sinir hasarına neden olabilir.
-
Nörolojik Hastalıklar:
- Multipl Skleroz (MS): Merkezi sinir sistemini etkileyen bir hastalık olup, sinir kılıflarının hasar görmesiyle uyuşma, karıncalanma gibi belirtiler görülebilir.
- İnme (Felç): Beyindeki kan akışının bozulması sonucu vücudun bir tarafında ani uyuşma ve güç kaybı meydana gelebilir.
- Beyin veya Omurilik Tümörleri/Enfeksiyonları: Sinirlere baskı yaparak uyuşmaya neden olabilir.
-
Diğer Nedenler:
- Tiroid Bezinin Yetersiz Çalışması (Hipotiroidi): Sinirlerde baskıya ve uyuşmaya neden olabilir.
- Romatizmal Hastalıklar: Romatoid artrit gibi bazı romatizmal hastalıklar eklemleri etkileyerek sinir sıkışmalarına yol açabilir.
- Gebelik: Gebelikte vücutta sıvı tutulması nedeniyle karpal tünel sendromu belirtileri ortaya çıkabilir.
- Travma ve Kırıklar: El, bilek veya kol bölgesindeki yaralanmalar, sinirlere zarar vererek uyuşmaya neden olabilir.
- Tekrarlayan Hareketler: Uzun süre aynı pozisyonda kalmak veya tekrarlayan el-bilek hareketleri (bilgisayar kullanımı, el işleri vb.) sinir sıkışmalarına yol açabilir.
El Uyuşması İçin Hangi Doktora Gidilir?
El uyuşması şikayetiniz varsa, öncelikle başvurmanız gereken uzmanlık alanı Nöroloji bölümüdür. Nörologlar, sinir sistemi hastalıkları konusunda uzmanlaşmışlardır ve uyuşmanın altında yatan sinirsel nedenleri teşhis etme konusunda yetkilidirler.
Nöroloji uzmanı, yapacağı muayene ve isteyebileceği tetkikler (örneğin EMG - elektromiyografi, kan testleri, MRG gibi) sonucunda uyuşmanın nedenini belirleyecektir.
Nöroloji doktorunun yönlendirmesiyle veya teşhise göre gidilebilecek diğer bölümler:
- Beyin ve Sinir Cerrahisi (Nöroşirürji): Eğer uyuşmanın nedeni boyun fıtığı, omurilik basısı veya sinir sıkışması gibi cerrahi müdahale gerektirecek bir durumsa, nörolog sizi beyin ve sinir cerrahisi uzmanına yönlendirebilir.
- Ortopedi ve Travmatoloji: Özellikle el bileği (karpal tünel sendromu), dirsek (kübital tünel sendromu) gibi eklem ve kemik yapılarından kaynaklanan sinir sıkışmalarında ortopedi uzmanları da devreye girebilir. El cerrahisi konusunda uzmanlaşmış ortopedistler bu tür durumlarda etkilidir.
- Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon (FTR): Sinir sıkışmaları veya kas-iskelet sistemi sorunlarına bağlı uyuşmalarda, cerrahi dışı tedaviler (egzersiz, fizik tedavi, enjeksiyonlar) için FTR uzmanına yönlendirilebilirsiniz.
- Dahiliye (İç Hastalıkları): Diyabet, tiroid hastalıkları veya vitamin eksiklikleri gibi sistemik hastalıkların neden olduğu uyuşmalarda, dahiliye uzmanı uygun tedaviyi planlayacaktır.
- Kardiyoloji: Sol kol/el uyuşmasına göğüs ağrısı, nefes darlığı gibi belirtiler eşlik ediyorsa, kalp krizi veya kalp rahatsızlığı şüphesiyle kardiyoloji bölümüne başvurulması hayati önem taşır.
Ne Zaman Doktora Gitmeli?
Geçici ve kısa süreli uyuşmalar genellikle ciddi değildir. Ancak, aşağıdaki durumlardan herhangi biri varsa mutlaka bir doktora başvurmalısınız:
- Uyuşma ani ve şiddetli başlıyorsa.
- Uyuşmaya kuvvet kaybı, felç, konuşma güçlüğü, denge kaybı veya şiddetli baş ağrısı gibi diğer nörolojik belirtiler eşlik ediyorsa (acil durum, inme belirtisi olabilir).
- Uyuşma uzun süredir devam ediyorsa veya giderek kötüleşiyorsa.
- Uyuşma, geceleri sizi uykudan uyandırıyorsa.
- Uyuşmaya şiddetli ağrı, yanma veya his kaybı eşlik ediyorsa.
- Uyuşma, belirli bir travma veya yaralanma sonrası başladıysa.
- Altta yatan bir kronik hastalığınız (diyabet gibi) varsa ve yeni başlayan veya kötüleşen bir uyuşma yaşıyorsanız.
Unutmayın, erken teşhis ve doğru tedavi, kalıcı hasarların önlenmesi açısından büyük önem taşır.
Muhabir: Batman Rehber
