Dünyanın en
stratejik ve en kritik noktalarından birinde bulunan Anadolu yarımadası, tarih
boyunca dünyanın en çok ilgi çeken coğrafyası olmuştur. Birçok medeniyete ev
sahipliği yapmanın yanı sıra, birçok medeniyetin geçiş köprüsü de olmuştur.
Denilebilir ki; dünyada Anadolu medeniyetlerinden etkilenmeyen medeniyet ve
kültür havzaları yoktur ve yine Anadolu medeniyetlerini etkilemeyen medeniyet
ve kültür havzaları da yoktur.
Diyarbakır,
Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan tarihi ve kültürel açıdan
zengin bir şehirdir. Bölgede doğal ve kültürel varlıklar açısından birçok
önemli nokta bulunmaktadır.
Her yıl yüz
binlerce kişi tarafından ziyaret edilen Diyarbakır, tarihi yapılarıyla da ön
plana çıkmaktadır. Yabancı turistlerin uğrak noktaları arasında yer alan
Diyarbakır, yüzölçümü açısından da oldukça geniş bir bölgeyi kapsamaktadır. Yaz aylarında sıklıkla tercih edilen şehrin
yüzlerce yıllık geçmişe dayanan tarihi yapılara ev sahipliği yaptığı
görülmektedir.
DİYARBAKIR VE ÇEVRESİNDEKİ BAZI DOĞAL VE KÜLTÜREL VARLIKLAR
Doğal Varlıklar:
Dicle Nehri
Diyarbakır'ın merkezinden geçen Dicle Nehri, bölgenin en önemli su kaynaklarından biridir. Nehir kıyısında yürüyüş yapmak ve manzaranın tadını çıkarmak için harika bir yerdir.
Hevsel Bahçeleri
Dicle Nehri'nin kıyısında yer alan bu bahçeler, tarihi sulama sistemiyle düzenlenmiş tarım alanlarıdır. UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer almaktadır.
Diyarbakır Surları
Dünyanın en
uzun ikinci surları olarak bilinen Diyarbakır Surları, yaklaşık 5 kilometrelik
bir uzunluğa sahiptir.
Yüzlerce
yıllık geçmişiyle ön plana çıkmayı başaran Diyarbakır surlarının oldukça güçlü
bir yapıya sahip olduğu bilinmektedir. Yabancı turistlerin ilgisini çeken
surlar her yıl on binlerce kişi tarafından ziyaret edilmektedir.
Kültürel Varlıklar:
Ulu Cami
639 yılında
yapılan Ulu Cami, Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerinden biridir ve
Diyarbakır'ın en önemli dini yapılarından biridir.
Ulu Camii,
her yıl binlerce kişi tarafından ziyaret edilmektedir. Yabancı turistlerin de
ilgisini çeken Ulu Camii’ye özel araçla ulaşım sağlamanız mümkündür.
Mimari
yapısıyla dikkat çeken Ulu Camii’nin yaklaşık 500 metrekare alanı kapsadığı
bilinmektedir. Yılın her günü ziyarete açık olan caminin herhangi bir giriş
kısıtlaması söz konusu değildir.
Hasan Paşa Hanı
Osmanlı
dönemine ait bu han, güzel bir mimariye sahiptir ve günümüzde ticari
faaliyetler için kullanılmaktadır. Diyarbakır’a özgü onlarca çeşit
kahvaltılığın ziyaretçilere sunulan handa, 10’dan fazla kahvaltı işletmesi
bulunmaktadır.
Sokullu
Mehmet Paşa tarafından inşa ettirilen Hasan Paşa Hanı, her yıl on binlerce kişi
tarafından ziyaret edilmektedir. Özel araçlarla veya otobüslerle ulaşım
sağlayabileceğiniz hanın şehir merkezinden 25 kilometre uzaklıkta yer aldığı
bilinmektedir.
Yaklaşık 1
kilometrekare genişliğe sahip olan Hasan Paşa Hanı, pek çok mekâna sahiptir.
Medrese, cami ve kütüphane gibi çeşitli mekanların yer aldığı handa saatlerce
vakit geçirmenize olanak sağlanmaktadır.
Yılın her
günü ziyarete açık olduğu belirtilen Hasan Paşa Hanı’nın sabah 09:00 ile akşam
18:30 saatleri arasında ziyarete açıktır.
Cahit Sıtkı Tarancı Evi
Ünlü Türk şair
Cahit Sıtkı Tarancı'nın doğduğu ev, şu anda müze olarak ziyaretçilere açıktır.
Hz. Süleyman Camii
Diyarbakır'ın tarihi camilerinden biridir ve Artuklu dönemine aittir.
Behram Paşa Camii
Mimar
Sinan’ın eserlerinden biri olan cami, Mimar Sinan’ın en görkemli eserleri
arasında gösteriliyor. Behram Paşa Camii, İznik çinileri ile de beğeni
topluyor.
Dört Ayaklı Minare
Hz. Süleyman Camii'nin minaresi, dört ayağı üzerine inşa edilmiş ve eşsiz bir mimari yapıya sahiptir.
Şeyhandede Şelalesi
Güneydoğu’nun saklı cennetlerinden biri Şeyhandede Şelalesi, Diyarbakır’da gezilecek yerler arasına kesinlikle dahil edilmeli. Diyarbakır’ın Çermik ilçesinde bulunan bu doğa harikası, doğa ile baş başa kalmak isteyenlerin gözdesi olma özelliğini taşıyor. Doğa yürüyüşü keyfini yeniden yaşamak isterseniz Türkiye’de doğa yürüyüşü yapılacak sayılı yerlerden biri olarak Şeyhandede Şelalesi’ni sayabilirsiniz.
Birkleyn Mağaraları
Hem doğal bir güzellik hem de tarihi öneme sahip. Doğu seferi sırasında Büyük İskender’in ordularını Birkleyn Mağaraları’nda konaklattığı söylenmektedir. Mağaralar Diyarbakır ve Bingöl arasında uzanır, en uzunu 900 metredir. İkinci mağara ise Asur kral kabartmalarını ve yazıtlarını merak edenleri şaşırtacak özelliklere sahiptir.
Cemil Paşa Konağı Kent Müzesi
Sivil mimarinin
en beğenilen örneklerinden olma niteliği taşıyan Cemil Paşa Konağı Kent Müzesi,
Suriçi’nde bulunuyor. Osmanlı döneminden günümüze dek varlığını sürdüren konak,
Diyarbakır kültürüne dair birçok unsuru gözler önüne seriyor.
Kervansaraylar
Şehrin
çeşitli bölgelerinde günümüze kadar varlığını sürdürmüş olan Kervansaraylar, her
yıl binlerce kişi tarafından ziyaret edilmektedir. Özel araçlarla veya
otobüslerle rahatça ulaşım sağlayabileceğiniz kervansarayların birçoğunun Osmanlı
İmparatorluğu döneminde inşa edildiği bilinmektedir.
Yabancı turistler tarafından da dikkat çeken yapının mimarisi de sıklıkla konuşulmaktadır. Genellikle ticaret yolları üzerinde yer alan kervansarayların restorasyon çalışmalarıyla günümüze kadar ulaştığı bilinmektedir.
Sülüklü Han
Şehir
merkezinden 7 kilometre uzaklıkta yer alan Sülüklü Han, her yıl binlerce turist
tarafından ziyaret edilmektedir. Otobüse veya özel araçlarla ulaşım
sağlayabileceğiniz tarihi yapının yüzlerce yıllık geçmişiyle ön plana çıktığı
bilinmektedir.
Asur Kalesi
Şehir
merkezinin 15 kilometre uzaklıkta yer alan Asur Kalesi her yıl binlerce kişi
tarafından ziyaret edilmektedir. Özel araçlarla ziyaret edebileceğiniz Asur
Kalesi’nin mimari yapısı da ilgi çekmektedir.
Yabancı
turistlerin beğenisini kazanan Asur Kalesi, yaklaşık 25 metre yüksekliğe
sahiptir.
Meryem Ana Kilisesi
Diyarbakır
şehir merkezinden 10 kilometre uzaklıkta yer alan Meryem Ana Kilisesi, yabancı
turistlerin sıklıkla ziyaret ettiği yerler arasında bulunmaktadır. Özel araç
veya otobüsler yardımıyla ulaşım sağlayabileceğiniz kilisenin yılın her günü
ziyarete açık olduğu görülmektedir.
Yüzlerce yıl
önce inşa edilmiş olan kilise restorasyon çalışmalarıyla günümüze kadar
ulaşmayı başarmıştır.
Çayönü Buluntuları
İlk yerleşim
yerleri arasında bulunan Çayönü, tarihi ve turistik yapılar açısından sıklıkla
ziyaret edilmektedir. Her yıl on binlerce kişinin ziyaretine uğrayan Çayönü
buluntularına özel araçla veya otobüsler yardımıyla yaklaşık 20 dakika
içerisinde ulaşım sağlayabilirsiniz.
Günümüzde de arkeolojik çalışmaların sürdürüldüğü Çayönü’nde günübirlik ziyaret gerçekleştirmeniz mümkündür. Herhangi bir giriş kısıtlamasının bulunmadığı bölgeyi, yılın her günü ziyaret edebilirsiniz.
On Gözlü Köprü
Şehir
merkezinden 15 kilometre uzaklıkta yer alan On Gözlü Köprüye özel araç veya
otobüsler yardımıyla ulaşım sağlamanız mümkündür. Her yıl binlerce kişinin
ziyaret ettiği tarihi yapılar arasında bulunan On Gözlü Köprü, mimari yapısıyla
da dikkat çekmektedir.
Yılın her
günü ziyarete açık olduğu belirtilen tarihi yapının herhangi bir giriş
kısıtlaması uygulaması bulunmamaktadır. Yüzlerce yıl önce inşa edilmiş olan
yapı restorasyon çalışmalarıyla günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır.
Bu listede
sadece Diyarbakır ve yakın çevresindeki bazı doğal ve kültürel varlıklar
sıralanmıştır. Şehir, zengin tarihi ve kültürel mirasıyla daha birçok keşif
fırsatı sunmaktadır.