Batman’ın en işlek noktalarından Gülistan Caddesi üzerinde yapılan bir tadilat çalışması, şehrin hafızasında saklı kalan bir gerçeği yeniden ortaya çıkardı. Sökülen duvar kaplamalarının ardından görülen Mevlana Caddesi tabelası, kentin geçmişteki cadde ve sokak isimlerini yeniden tartışma konusu haline getirdi.
1994’te Başlayan İsim Değişiklikleri
27 Mart 1994 yerel seçimlerinde Refah Partisi adayı Salih Gök’ün yüzde 34 oyla Batman Belediye Başkanı seçilmesi, kentte yeni bir dönemin başlangıcı olmuştu. Bu dönemde cadde ve sokak isimlerinde köklü değişiklikler yapılarak, çoğuna dini ve İslami kimlik taşıyan isimler verildi.
Mevlana Caddesi ve Eski Tekel Caddesi
Bugünkü adı Gülistan Caddesi olan, halk arasında ise Eski Tekel Caddesi olarak bilinen cadde, o dönemde Mevlana Caddesi ismini almıştı. Kentte yalnızca bu cadde değil, onlarca farklı cadde de benzer şekilde yeniden adlandırıldı.
1994 Döneminde Verilen Yeni İsimler
Refah Partisi yönetiminde isimleri değiştirilen bazı önemli caddeler şunlardı:
1.cad. Veysel Karani
2.cad. Said-i Nursi
4.cad. Filistin
9.cad. Fatih
10.cad. Bedir
12.cad. Selahattin Eyyübi
13.cad. Mevlana
16.cad. Hira
17.cad Haznevi
18.cad. Kevser
19.cad. İbni Sina
20.cad. Şüheda
21.cad. Sultan Abdulhamit
23.cad. Mute
24.cad. Metin Yüksel
25.cad. M.Akif Ersoy
26.cad Arapkend
27.cad. Halepçe
28. cad. Akabe
29.cad. Kudus
30.cad. Ömer Muhtar
31. cad. Bosna
35.cad. Gazali
40.cad. Şeyh Şamil
41.cad. Mimar Sinan
42.cad. Mevdudi
43.cad. Farabi
Yeni Açılan Caddelere Dini İsimler
Aynı dönemde Batman’da yeni açılan caddelere de Seyid Kutup, Fethi Şikaki, Muhammed İkbal ve Abdulkadir Geylani gibi İslam dünyasında önemli figürlerin isimleri verilmişti.
1999’da Yönetime HADEP Geldi
18 Nisan 1999 seçimlerinde HADEP’in belediye yönetimini devralmasıyla birlikte, Refah Partisi döneminde yapılan dini isimlendirme uygulamaları değişmeye başladı. Yeni yönetim, cadde ve sokak isimlerini farklı bir anlayışla yeniden düzenledi.
2004 ve 2009’da Değişiklikler Devam Etti
28 Mart 2004’te SHP, 29 Mart 2009’da ise DTP’nin belediye başkanlığı seçimlerini kazanmasıyla, neredeyse tüm cadde isimleri tekrar değiştirildi. Bu kez isimler, çiçekler, doğa unsurları ve sol kültür-siyaset figürlerinden seçildi.
HADEP – DTP Döneminde Verilen Yeni İsimler
Bu dönemde Batman’da cadde ve bulvarlara verilen yeni isimlerden bazıları şunlardı:
Adar Caddesi, Ahmet Arif Bulvarı, Ahmet Kaya Bulvarı, Bahar Caddesi, Baran Caddesi, Barış Bulvarı, Başak Caddesi, Berfin Caddesi, Berivan Caddesi, Dicle Caddesi, Diyar Caddesi, Dostlar Caddesi, Doğuş Caddesi, Edip Solmaz Bulvarı, Eflatun Caddesi, Emek Bulvarı, Felek Caddesi, Fırat Caddesi, Gülistan Caddesi, Hoşgörü Caddesi, Karanfil Caddesi, Kardelen Caddesi, Mahatma Gandi Bulvarı, Mehmet Sincar Caddesi, Menekşe Caddesi, Mercan Caddesi, Mezopotamya Caddesi, Nergis Caddesi, Nupelda Caddesi.
Toplumsal Hafızada İz Bırakan Değişimler
Bir dönem dini figürlerin isimleriyle anılan caddelerin, başka bir dönemde tamamen farklı çağrışımlara sahip isimlere dönüşmesi, Batman’ın siyasi ve kültürel dönüşümünün sembollerinden biri haline geldi.
Eski İsimler Geri Gelmeli mi?
Ortaya çıkan Mevlana Caddesi tabelası, bazı vatandaşlarda nostalji duygusu uyandırırken, bazıları ise mevcut isimlerin korunmasından yana görüş bildirdi. Sosyal medyada yapılan paylaşımlarda “Eski isimler geri gelsin” çağrıları da dikkat çekti. Batmanlı vatandaşlar Batman’ın dini kimliğine uygun isimler seçilmesini istiyor.
Belediyeden Açıklama Bekleniyor
Şehirde yeniden alevlenen cadde ismi tartışmaları üzerine gözler Batman Belediyesi’ne çevrildi. Şu an kayyum yönetiminde olan batman belediyesi’nde cadde isimlerinin değiştirilip değiştirilmeyeceğiyle ilgili henüz bir açıklama yapılmadı. Yetkililerin, geçmişte alınan isim değiştirme kararları ve olası düzenlemeler konusunda açıklama yapması bekleniyor.
Bir Tabela, 30 Yıllık Hafızayı Canlandırdı
Tek bir tabelanın ortaya çıkmasıyla başlayan bu tartışma, Batman’ın son 30 yıldaki siyasi, kültürel ve toplumsal değişimlerinin adeta küçük bir özeti oldu. Kentin hafızasında yer eden bu isim değişiklikleri, geçmişle bugün arasında köprü kurmaya devam ediyor.
