Dünyada 31 ülkede işletmede olan 454 nükleer santral vardır. 17 ülkede inşaat halinde bulunan 55 nükleer santral ise ülkelerin enerji taleplerini karşılamak amacıyla 5 yıl içerisinde kurulacak ve işletmeye alınacak. Ayrıca 15-30 yıl içerisinde işletmeye alınacak 113 nükleer reaktör vardır. Nükleer santrallerin bulunduğu 31 ülkeden 10’unun nüfusu İstanbul’un nüfusundan azdır.
Mevcut nükleer santrallerin büyük bir bölümünü basınçlı su ve kaynar su reaktörleri oluşturmaktadır ve bu reaktörler genel olarak hafif su reaktörleri (LWR) olarak adlandırılır. Bunun sebebi, reaktörde soğutucu ve yavaşlatıcı olarak normal su kullanılmasıdır. Ağır su reaktör tasarımlarında ise yavaşlatıcı olarak ağır su (D2O) kullanılmaktadır. Benzer olarak, gaz soğutmalı reaktör tasarımlarının soğutucusu helyum gibi gazlar, yavaşlatıcısı ise grafit gibi karbon tabanlı katı bileşiklerdir.
Türkiye’de ilk nükleer çalışmalar ne zaman başladı?
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Arasında Akkuyu Sahasında Bir Nükleer Güç Santralinin Tesisine ve İşletimine Dair İşbirliğine İlişkin Anlaşma”nın 12 Mayıs 2010 tarihinde imzalanması, Türkiye’nin yarım asırlık nükleer güç santrali kurma hedefi açısından son derece önemli bir kilometre taşı olmuştur.
Nükleer santral inşasının adımları:
• 13 Aralık 2010’da Proje Şirketi kurulmuş ve çalışmalara başlanmıştır.
• 1 Aralık 2014’te Çevre ve Şehircilik Bakanlığından ÇED olumlu kararı alınmıştır.
• 15 Haziran 2017 tarihinde de EPDK’dan elektrik üretim lisansı alınmıştır.
• 3 Mart 2017 tarihinde ilk ünite için inşaat lisansı başvurusunda bulunuldu.
• 19 Ekim 2017 tarihinde alınan sınırlı çalışma izni ile sahada nükleer güvenlikle ilgili olmayan yapıların inşaat faaliyetleri başlamıştır.
• 2 Nisan 2018 tarihinde ilk ünite için inşaat lisansının verilmesiyle birlikte ilk ünitenin reaktör binasının inşası da başlamıştır.
• 26 Ekim 2019’da nükleer güvenlik açısından en önemli ekipmanlardan biri olan kor tutucunun montajı tamamlanmıştır.
• 26 Haziran 2020 tarihinde birinci ünite reaktör binasının iç koruma yapısının ikinci katının montajı da bitmiştir.
• Akkuyu Projesi kapsamında ilk ünitenin 29 Ekim 2023’te hizmete alınması planlanmaktadır.
Benzer şekilde ikinci ünite için yürütülen çalışmalarda, 30 Kasım 2018’de sınırlı çalışma izni alınmış ve 26 Ağustos 2019’da ikinci üniteye de inşaat lisansı verilmiştir. İkinci ünitenin temeli 8 Nisan 2020 tarihinde atılmıştır. Proje Şirketi, 28 Mart 2019’da üçüncü ünite için ve 12 Mayıs 2020 tarihinde de dördüncü ünite için inşaat lisansı başvurusunda bulunmuştur.
Nükleer Reaktörler Aşamalı Olarak Devreye Alınacak
22. Dünya Petrol Kongresinde konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, inşaatı devam eden Akkuyu ve Sinop nükleer santrallerinin yanı sıra üçüncü bir nükleer santral için de çalışmaların başladığını ifade etti. Erdoğan, inşaatlarına başlanan Akkuyu ve Sinop nükleer santrallerinin devreye girmesiyle birlikte Türkiye’nin elektrik ihtiyacının en az %10’unun karşılanacağını söyledi.
Akkuyu Nükleer Santrali Türkiye’nin elektriğinin yüzde kaçını karşılayacak?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, AK Parti TBMM Grup Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, “Akkuyu Nükleer Güç Santrali, yılın her günü, günün 24 saati çalışarak 4 bin 800 megavatlık kurulu gücüyle elektrik üretecek. Bu tesis, tek başına ülkemizin ihtiyacının yüzde 10'unu karşılayacak elektrik üretimi gerçekleştirecektir.” dedi.
Akkuyu nükleer santrali ne zaman devreye geçecek?
Santralin dört reaktörden ilkinin cumhuriyetin 100. yılında yani 2023'te faaliyete geçmesi planlanıyordu. 29 Ekim 2023’te faaliyete geçmesi planlanan planlanan nükleer santralin, inşaat aşamasında yaşanan aksaklıklardan dolayı daha ileri bir tarihte açılması muhtemeldir.
Devreye alınmaları halinde Türkiye’nin ilk nükleer santralleri olacak olan Akkuyu ve Sinop nükleer santrallerinin her ikisi de dörder reaktörden oluşacak. Bu reaktörler zaman içinde aşamalı olarak devreye alınacak. Akkuyu Nükleer santralinin 1.200 MW’lık dört reaktörü mevcut plana göre 2025 yılında tamamlandığı zaman 4.800 MW kapasiteye ulaşacak ve yıllık ortalama 35 milyar kilovatsaat elektrik üretebilecek. Benzer şekilde, Sinop nükleer santralinin dört reaktörünün de devreye alınması planlanan 2028 yılında toplam 4.480 MW kurulu güç kapasitesi ile 32 milyar kilovat saat elektrik üretebileceği hesaplanıyor.
Bir nükleer santralin ömrü ne kadardır?
TAEK verilerine göre yeni nükleer santral tasarımlarının ömürleri 60 yıl olarak öngörülmektedir.
Türkiye kendi elektriğinin yüzde kaçını karşılıyor?
Türkiye’de üretilen elektriğin içinde rüzgâr enerjisinin payı yüzde 8.72 oldu. Elektriğin kalan kısmı ise jeotermal, güneş, fuel-oil, biyokütle gibi diğer kaynaklardan üretiliyor. Bu yıl ocak-temmuz döneminde üretilen elektrikte yerli ve yenilenebilir kaynakların payı yüzde 62.08 oldu.
Muhabir: Editör
