Ahi Evran, 13. yüzyılda Anadolu’da yaşamış, Ahilik Teşkilatı’nın kurucusu kabul edilen önemli bir düşünür, mutasavvıf ve esnaf önderidir. Anadolu’da sosyal, ekonomik ve ahlaki hayatın düzenlenmesinde büyük rol oynamıştır.
Ahi Evran’ın asıl adı Şeyh Nasîrüddin Mahmud bin Ahmed’dir. 1171 yılında Horasan’ın Hoy (bazı kaynaklara göre Azerbaycan) bölgesinde doğduğu kabul edilir. Genç yaşta iyi bir eğitim almış; fıkıh, hadis, tasavvuf, tıp ve özellikle dericilik (debbağlık) alanlarında uzmanlaşmıştır.
Ahi Evran, Anadolu’ya geldikten sonra Kayseri, Konya, Denizli ve Kırşehir gibi şehirlerde bulunmuş, esnaf ve zanaatkârları bir çatı altında toplayarak Ahilik Teşkilatı’nı kurmuştur. Bu teşkilat yalnızca bir meslek örgütü değil; aynı zamanda ahlaki, dini ve sosyal bir eğitim sistemi olmuştur. Ahilikte dürüstlük, yardımlaşma, kul hakkına riayet, kaliteli üretim ve toplumsal dayanışma temel ilkeler arasında yer alır.
Ahilik sistemi, esnaf arasında haksız rekabeti önlemiş, fiyat ve kalite denetimini sağlamış, usta–çırak ilişkisiyle mesleki eğitimi kurumsallaştırmıştır. Aynı zamanda fakirlere yardım, yolcuların ağırlanması ve toplumda adaletin sağlanması gibi sosyal görevler de üstlenmiştir.
Ahi Evran, Anadolu’da Türk-İslam kültürünün yerleşmesine ve şehir hayatının düzenlenmesine büyük katkı sağlamıştır. Moğol istilaları döneminde Anadolu’nun yaşadığı siyasi ve sosyal sıkıntılarda esnaf ve halkın dayanışma içinde kalmasında önemli bir rol oynamıştır.
Ahi Evran, 1261 yılında Kırşehir’de vefat etmiştir. Türbesi Kırşehir’dedir. Günümüzde Ahilik kültürü, Ahi Evran Haftası ve çeşitli etkinliklerle yaşatılmakta; Ahi Evran, esnaf ve sanatkârların manevi önderi olarak anılmaktadır.
