Sovyetler Birliği’nden Ayrılışın Arka Planı
Ukrayna’nın bağımsızlık mücadelesi, Sovyetler Birliği’nin dağılma sürecinde hız kazandı. 1980’lerin sonunda Glasnost ve Perestroika politikalarıyla artan özgürlük talepleri, Ukrayna’da milliyetçi hareketleri güçlendirdi. Halk, ekonomik sıkıntılar ve Moskova’nın merkezi yönetimine karşı tepkisini dile getirmeye başladı.
24 Ağustos 1991: Bağımsızlık Bildirgesi’nin Kabulü
Ukrayna Yüksek Sovyet (Parlamento), 24 Ağustos 1991’de Ukrayna Bağımsızlık Bildirgesi’ni kabul etti. Bu karar, Sovyetler Birliği’nden tek taraflı ayrılma anlamına geliyordu. Tarihi oturumda, 346 milletvekili lehte oy kullanarak Ukrayna’nın egemen bir devlet olduğunu dünyaya duyurdu.
1 Aralık 1991: Halkın Onayı ve Referandum
Bağımsızlık kararının meşruiyetini sağlamak için 1 Aralık 1991’de bir referandum düzenlendi. Katılımcıların %92,3’ü bağımsızlık lehinde oy kullandı. Aynı gün yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Leonid Kravçuk, Ukrayna’nın ilk devlet başkanı seçildi.
Sovyetler’in Çöküşü ve Bağımsızlığın Tanınması
Ukrayna’nın bağımsızlık ilanı, Sovyetler Birliği’nin dağılmasında kritik bir dönüm noktası oldu. 8 Aralık 1991’de Rusya, Belarus ve Ukrayna liderleri, Belavezha Anlaşması’nı imzalayarak Sovyetler Birliği’ni resmen feshetti. 25 Aralık 1991’de Sovyet bayrağı indirilirken, uluslararası toplum Ukrayna’nın bağımsızlığını tanıdı.
Bağımsızlık Sonrası İlk Yıllar ve Zorluklar
Yeni kurulan Ukrayna devleti, ekonomik kriz, enerji sıkıntıları ve siyasi istikrarsızlıkla mücadele etti. Sovyet mirası ağır sanayi tesisleri, verimli tarım arazileri ve nükleer silahlar, Ukrayna’yı hem güçlü hem de savunmasız kılıyordu. 1994’te Budapeşte Memorandumu ile nükleer silahlardan vazgeçildi.
Ukrayna’nın Avrupa Yolculuğu ve Turuncu Devrim
2000’lerde Ukrayna, Batı ile entegrasyon hedefiyle hareket etti. 2004’teki Turuncu Devrim, demokratik seçimler için halkın mücadelesini simgeledi. 2014’teki Avrupa Birliği yanlısı protestolar ve Rusya’nın Kırım’ı ilhakı, Ukrayna’nın bağımsızlık mücadelesini yeniden gündeme getirdi.
Bugünkü Ukrayna: Bağımsızlığın Anlamı
Ukrayna, her yıl 24 Ağustos’u Bağımsızlık Günü olarak kutluyor. Rusya’nın 2022’de başlattığı işgal savaşı, Ukrayna halkının bağımsızlık iradesini daha da güçlendirdi. Bugün Ukrayna, Avrupa-Atlantik kurumlarına tam üyelik için mücadele ederken, bağımsızlığını korumak için direniyor.
Bağımsızlığın 32. Yılında Ukrayna’nın Duruşu
Ukrayna, 1991’de kazandığı bağımsızlığını bugün askeri, siyasi ve ekonomik alanlarda savunmaya devam ediyor. AB ve NATO ile yakınlaşma, ülkenin gelecek vizyonunu şekillendiriyor. Ukrayna halkı için bağımsızlık, yalnızca bir tarihi olay değil, aynı zamanda özgürlük ve egemenlik mücadelesinin simgesi olarak yaşamaya devam ediyor.
