Tembelliğin bazen kişisel disiplin eksikliği, motivasyon kaybı veya hedef belirlememe gibi davranışsal faktörlerden kaynaklanabileceğini ifade eden Uzman Klinik Psikolog Sinan Sarıca, hem sağlık hem de davranışsal bir sorun olabilen tembellik hakkında bilgi verdi.
Tembellik hem sağlıkla ilgili hem de davranışsal faktörlerin bir kombinasyonu olabilir
Tembelliğin genellikle hastalık olarak sınıflandırılmadığını belirten Sarıca, “Daha çok bir davranış veya alışkanlık olarak görülür. Ancak, tembelliğe neden olabilecek bazı sağlık sorunları veya psikolojik durumlar olabilir. Örneğin, depresyon veya kronik yorgunluk sendromu bir kişinin sürekli yorgun ve motivasyonsuz hissetmesine neden olabilir, bu da tembellik olarak yorumlanabilir.” dedi.
Bununla birlikte, tembelliğin bazen kişisel disiplin eksikliği, motivasyon kaybı veya hedef belirlememe gibi davranışsal ve alışkanlığa bağlı faktörlerden de kaynaklanabileceğine dikkat çeken Sarıca, “Bu tür durumlarda, kişi belirli bir işi yapmak yerine daha kolay ve keyifli aktivitelere yönelme eğiliminde olabilir. Yani, tembellik hem sağlıkla ilgili hem de davranışsal faktörlerin bir kombinasyonu olabilir. Eğer tembellik bir sağlık sorununun belirtisi değilse, kişisel alışkanlıkları ve motivasyonu gözden geçirerek değişiklikler yapmak mümkündür.” şeklinde konuştu.
Tembellik iş yapmaktan, pasiflik ise karar vermekten kaçınma durumu
Tembellik ile pasiflik arasında fark olduğunu ancak bu iki kavramın birbiriyle karıştırılabildiğini dile getiren Uzman Klinik Psikolog Sinan Sarıca, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Tembellik, bir işi yapmaktan kaçınma veya görevleri yerine getirmekten bilinçli olarak kaçınma durumudur. Tembellik, genellikle motivasyon eksikliği, ilgi alanı eksikliği, veya işi zor veya sıkıcı bulma gibi nedenlerden kaynaklanır.
Pasiflik ise kişinin dış etkenlere tepki vermeme veya kendi inisiyatifiyle harekete geçmeme eğilimidir. Pasif bir kişi, kendi kararlarını vermektense başkalarının yönlendirmesine izin verme eğiliminde olabilir. Pasiflik, genellikle özgüven eksikliği, karar verme konusunda kararsızlık, başkalarının yargılarından çekinme veya çatışmadan kaçınma isteği gibi nedenlerden kaynaklanır.
Kısacası, tembellik daha çok bir iş yapmaktan kaçınma veya erteme eğilimi iken, pasiflik, karar vermekten veya harekete geçmekten kaçınma durumudur.”
Tembellik uzun süreliyse, altta başka bir neden olabilir!
Tembellik davranışının bazı psikolojik veya nörolojik hastalıkların belirtisi olabileceğine de vurgu yapan Sarıca, bu sorunları şöyle sıraladı:
“Depresyon, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), kronik yorgunluk sendromu, anksiyete bozuklukları ve motivasyonel bozukluklar (Avolisyon) sonucu kişide tembellik görülebilir. Eğer tembellik olarak görülen davranışlar uzun süreli, sürekli veya kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkiliyorsa, bu belirtiler altta yatan bir tıbbi durumu işaret edebilir. Bu tür durumlarda, bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir.”
Tembelliği aşmak için, altta yatan nedenleri anlamak önemli
Tembelliğin arkasında yatan psikolojik sebeplerin oldukça çeşitli olduğuna değinen Uzman Klinik Psikolog Sinan Sarıca, “Psikolojik sebepler genellikle bireyin kişisel deneyimlerine, inançlarına ve duygusal durumlarına bağlıdır.” dedi.
Motivasyon eksikliği, başarısızlık korkusu, özsaygı eksikliği, öz disiplin eksikliği, anksiyete ve depresyon, erteleme ve öğrenilmiş çaresizliğin tembelliğe katkıda bulunabilecek bazı yaygın psikolojik sebepler olduğunun altını çizen Sarıca, sözlerini şöyle tamamladı:
“Bu psikolojik sebepler, genellikle birbiriyle ilişkilidir ve bir kişinin davranışlarını etkileyebilir. Tembelliği aşmak için, bu altta yatan nedenleri anlamak ve üzerinde çalışmak önemlidir. Bu, profesyonel destek, kişisel gelişim stratejileri ve sağlıklı alışkanlıklar edinme yoluyla gerçekleştirilebilir.”