8 Eylül Tarihte Bugün Neler Oldu?
8 Eylül tarihinin detaylarını sizler
için derledik. Peki 8 Eylül'de kim doğdu, kim öldü, neler oldu? 8 Eylül dünyada
ne günü? İşte tarihe kazınan ve merak uyandıran 8 Eylül Tarihte Bugün...
8 Eylül'de Meydana Gelen Olaylar
1331 - Stefan Dušan kendini Sırp kralı
ilan etti.
1380 - Kulikovo muharebesi: Ruslar,
Tatar ve Moğol ordularını yendi, ilerlemelerini durdurdu. Kulikovo Muharebesi
Don Nehri yakınlarındaki Kulikovo alanında yaşandı. 1380 yılının sonbaharında
Don ile Nepriyadva’yı bağlayan kavşağın yanındaki büyük tarlada Rus
birlikleriyle Moğol Altınordu askeri kuvvetleri arasında büyük bir muharebe
yaşanmıştır. Bu olayın akabinde Rusya’nın yaklaşık 100 yıl Moğol-Tatar
boyunduruğu altında yaşamış olmasına rağmen; Kulikovo Tarlası’nda kazanılan
zafer, Rusların yabancı boyunduruğuna karşı savaşırken ne kadar güçlü
olduklarını idrak etmeleri bakımından büyük rol oynamıştır. Rus ressamlarının,
yazarlarının, şairlerinin ve bestekârlarının eserlerinin çoğu bu olayı konu
almıştır.
1449 - Moğollarla Çin arasında meydana
gelen Tumu Kalesi muharebesi, Moğollar’ın zaferiyle sonuçlandı. Bu savaşı
sıradışı kılan gelişme ise Çin imparatorununun Moğollar’a esir düşmesiydi.
1504 - Michelangelo'nun Davut Heykeli
Floransa'da açıldı.
1514 - Orsha muharebesi: Litvanyalılar
ve Polonyalılar Rusları yendi.
1529 - Kanuni Sultan Süleyman
Budapeşte'yi fethetti. Kanuni Sultan Süleyman tarafından ilk olarak 1526’da
fethedilen Budin ve Peşte, bir buçuk asırlık bir Osmanlı hakimiyetinden sonra
1686’da elden çıkmıştı. Osmanlı idaresi sırasında, Karadeniz üzerinden Tuna
yoluyla İstanbul’dan nispeten kolay ulaşılan bir beylerbeyilik merkezi
olduğundan kolayca İslamlaşmıştı. Ticaret yollarının birleştiği bir yerde
bulunan Budin ve Peşte, bir taraftan zengin bir ticaret şehri görünümü alırken,
burada kurulan çeşitli vakıflar bu Orta Avrupa şehrine bir Osmanlı yerleşim
merkezi manzarası vermişti. 1662 yılında burayı ziyaret eden Evliya Çelebi’nin
Seyahatnamesi’nde Budin ve Peşte’nin etraflı bir tasviri bulunmaktadır.
Evliya Çelebi, Buda’da 25 cami, 47
mescit, 12 medrese, 16 mektep, 2 hamam, 8 kaplıca, 9 han, 1 saat kulesi ve 1
bedesten bulunduğunu bildirmektedir. Bunların çoğu bugün ayakta
değildir.Sokullu Mustafa Paşanın yaptırdığı Mustafa Paşa Camii ve Türbesinin
Mîmar Sinan’ın eseri olduğu bilinmektedir.
1624 - İkinci bin yılın müceddidi
olarak kabul edilen İmam-ı Rabbani vefat etti. İmam-ı Rabbani Ahmed El Farukî
El Sirhindi, Hindistan'da yaşamış İslam alimi, müçtehid ve tasavvuf şeyhi.
1564 yılında Babür İmparatorluğu
egemenliği altında Hindistan'ın Serhend (Sirhind,) şehrinde dünyaya gelmiştir.
Hz. Ömer ibn Hattab'ın soyundan geldiği için El-Faruk lakabını almıştır. Genel
olarak Nakşibendi tarikatı mensubudur fakat Kadiriyye, Çiştiyye gibi diğer
tarikatlar arasında da saygın bir yeri vardır. Nakşibendi tarikatının
Müceddidiyye kolundandır. Yirmi yaşlarındayken Baki Billah'ın muridi oldu.
Babası ve Baki Billah gibi zamanın en büyük alimlerinden dersler alarak İslami
konularda birikime sahip oldu. Baki
Billah, İmam Rabbani'nin kendisine rüyasında gösterilen müceddid olduğunu
anlayınca ona icazet ve halifelik verdi. Ekber Şah'ın dini tahrif etme ve yeni
bir din oluşturma çabasına karşı mücadele vermiştir ve Ekber Şah'ı
eleştirmiştir. Din-i İlahi adıyla ortaya çıkan bu sapkınlığın çok
yaygınlaşmaması İmam Rabbani'nin başarısı iledir.
Ekber Şah'dan sonra, yerine geçen oğlu
Cihangir Şah, ordu içinde mürit sayısı arttığı için vezirleri tarafından bir
tehdit oluşturduğunu söylenmesi üzerine İmam Rabbani'yi hapse attırmıştır.
Rabbani, bir sene hapiste kaldıktan sonra, Cihangir Rabbani'yi hapisten
çıkararak onu sohbetine aldı. Cihangir'in tekrar İslam akidesine dönmesi
Rabbani ile yaptığı sohbetlerin neticesidir.
Rabbani, onlarca mürşit yetiştirerek
Hindistan'ın değişik bölgelerine gönderip halkın irşat olmasına vesile oldu ve
İslam inancının ve prensiplerinin tahrif edilmesine engel oldu. Rabbani, yeni
kavramlarla Tasavvuf ıstılahını genişletti. Mektuplarında, yaşadığı halleri ve
tecrübeleri anlatması, İslam irfan külliyatının güzel bir ıstılahi kaynağa
sahip olmasını sağladı.
1609 - Mimar Sedefkar Mehmet Ağa, I.
Ahmed'in isteği üzerine, Sultanahmet Külliyesi'nin inşasına başladı. Külliye, 8
yıl sonra tamamlandı ve kullanıma açıldı.
1664 - İngiltere Kralı'nın kardeşi
York Dükü Hollanda sömürgesi olan Yeni Amsterdam'ı İngiltere'ye bağladı. Amerika'nın
doğusundaki kentin adı dükün ünvanından esinlenerek New York (Yeni York) oldu.
1688 - Belgrad, Kutsal Roma Cermen
İmparatorluğu önderliğindeki kuşatma sonrasında Osmanlı hakimiyetinden çıktı.
1831 - IV. William Büyük Britanya
kralı oldu.
1862 - Osmanlı Devleti ile Büyük
Avrupa devletleri arasında İstanbul Protokolü imzalandı.
1886 - Johannesburg'un temeli atıldı.
1888 - İngiliz futbol liginde ilk maç
oynandı.
1888 - Karındeşen Jack, ikinci kurbanı
olan Annie Chapman'ı öldürdü.
1900 - Galveston, Teksas bölgesinde
şiddetli kasırga: Yaklaşık 8000 kişi öldü.
1922 - Türk Kurtuluş Savaşı: Türk
Ordusu, Yunan İşgali altındaki Manisa'ya girdi.
1926 - Almanya'nın Milletler
Cemiyeti'ne girmesine izin verildi.
1930 - 3M şirketi, şeffaf yapışkan
bant'ın satışına başladı.
1933 - I. Faysal, Irak Kralı öldü.
Faysal bin Hüseyin bin Ali Al Haşimi, 1920'de kısa süreli Suriye Arap Krallığı
ve 1921-1933 arasında Irak krallığı yaptı. I. Dünya Savaşı sırasında ve
sonrasında gelişen Arap milliyetçiliğinin liderlerindendir. Faysal, 1916-1924
arasında Hicaz'ı yöneten Mekke emiri ve büyük şerifi Hüseyin'in oğluydu. I.
Dünya Savaşı, Osmanlı yönetimine tepki duyan birçok Arap önderi için bir
başkaldırı fırsatı yaratmıştı. Aralarında bazı Suriyeli Arapların da bulunduğu
bu önderler, doğrudan Osmanlı yönetimine bağlı olmadığı için Hüseyin'e önder
gözüyle bakıyordu. Faysal, babasının yöneteceği bir Arap ayaklanmasının hangi
koşullarla destekleneceği konusunu Arap milliyetçisi gizli örgütlerle görüşmek
için 1915'te Şam'a gitti. Faysal'ın, önceden tanımadığı çeşitli gruplarla
görüşerek Hüseyin'i bir Arap önderi olarak kabul etmelerini sağlayabilmesi,
Arap milliyetçiliğinin doğuşunun belirtisiydi. Osmanlı’nın dağılmasından sonra
kısa bir süreliğine Suriye’ye kral olan Faysal, Fransa’nın Suriye’yi işgalinden
sonra gözünü Irak’a dikti. İngilizler’le anlaşarak, İngiltere mandasında
kurulan Irak’a kral oldu. Gerçekte Panarap hareketinin önderi olarak Faysal'ın
Irak'ta özgül bir siyasi desteği yoktu. Gücünü, çatışan çeşitli unsurları
ılımlı davranmaya yöneltmesinden alıyordu. Bir yandan ateşli Arap
milliyetçilerinin güvenini korurken, bir yandan da İngiliz dostluğuna önem
veriyordu. Bu nüfuzu sayesinde İngiltere'yle bir dizi antlaşma gerçekleştirerek
1930'da Irak'ın tam bağımsızlığını elde etmesini, 1932'de de Milletler
Cemiyeti'ne üye olmasını sağladı.
1933'te İsviçre'nin Bern şehrinde
geçirdiği kalp krizi nedeniyle öldü. Yerine en büyük oğlu Gazi bin Faysal
geçti.
1934 - Bir yolcu gemisi, New Jersey
açıklarında yandı 135 kişi öldü.
1941 - II. Dünya Savaşı: Alman
birliklerinin Leningrad Kuşatması başladı.
1946- Bulgaristan'da referandum sonucu
monarşi sona erdi. Bu referandumla aynı zamanda 1934’ten beri devam eden faşist
dönem sona ermiş ve Bulgaristan Halk Cumhuriyeti kurularak sosyalist dönem
başlamıştır.
1951 - San Francisco Barış Antlaşması:
48 BM üyesi ve Japonya arasında resmi barış anlaşması imzalandı. II. Dünya
savaşında Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan atom bombalarından sonra teslim olup
ABD müstemlekesi olan Japonya ile Müttefik güçler arasında resmi barış
anlaşması şavaşın hemen ardından değil de 6 yıl sonra imzalanacaktı.
1952 - Ernest Hemingway'in İhtiyar
Adam ve Deniz adlı romanı basıldı.
1954 - SEATO (Güney Asya Paktı)
kuruldu. “South East Asia Treaty Organization”ın (Güneydoğu Asya Antlaşması
Örgütü) kısaltılmış adı. 1954′te Manila’da kurulan örgüte üye devletler
şunlardı: Avustralya, Fransa, Yeni Zelanda, Pakistan, Filipinler, Tayland,
İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri. Örgüt özellikle Güneydoğu Asya
bölgesinde kolektif bir karşılıklı yardım ve savunma sistemi oluşturmayı
öngörüyordu. 1974′te Fransa, 1975′te Tayland ve Filipinler örgütten ayrıldılar,
30 Haziran 1977′de örgüt tamamen feshedildi.
1968 - Balkan Atletizm Yarışmaları'nda
maraton dalında İsmail Akçay birinci, Hüseyin Aktaş ikinci oldu.
1972 - Suriye hava sahasını ihlal eden
Siyonist İsrail jetleri yedi köyü bombaladı. Saldırıda en az 200 kişi hayatını
kaybetti. Suriye bu Siyonist saldırıya karşılık verecek durumda değildi.
1974 - ABD Başkanı Gerald Ford, eski
başkan Richard Nixon'u Watergate Skandalı’ndaki sorumluluğundan dolayı affetti.
Watergate skandalıyla muhalefet partisinin binasına dinleyici yerleştirttiği
anlaşılan eski Başkan Richard Nixon suçlu bulunmuş ve görevden alınmıştı.
Watergate, muhalefet partisinin büro olarak kullandığı binanın adıdır.
1977 - İkinci Milliyetçi Cephe
hükümeti Ekonomik İstikrar Önlemleri Paketini açıkladı.
1991 - Makedonya bağımsızlığını ilan
etti. Makedonya Cumhuriyeti veya kısaca Makedonya, Balkanlar'da bir ülke.
Kuzeyde Sırbistan ve Kosova, batıda Arnavutluk, güneyde Yunanistan, doğuda
Bulgaristan ile komşudur. Birleşmiş Milletler tarafından 1993 yılında tanınan
ülke, Yunanistan'ın itirazı sonucu Birleşmiş Milletler tarafından Makedonya
Eski Yugoslav Cumhuriyeti adıyla tanınmaktadır.
Makedonya, 542 yıl Osmanlı
İmparatorluğu hâkimiyeti altında kalmıştır ve bu döneme ait birçok iz
taşımaktadır.
2009 - Trakya'da sel felaketi: 31 Türk
vatandaşı hayatını kaybetti.
8 Eylül'de Doğan Ünlüler
1157 - I. Richard (Aslan Yürekli
Richard), İngiliz kralı (ö. 1199)
1474 - Ludovico Ariosto, İtalyan şair
(ö. 1533)
1779 - IV. Mustafa, Osmanlı padişahı
(ö. 1808)
1804 - Eduard Mörike, Alman şair (ö.
1875)
1830 - Frederic Mistral, Fransız şair
(ö. 1914)
1841 - Antonín Dvořák, Bohemyalı
besteci (ö. 1904)
1881 - Refik Saydam, Türkiye
Cumhuriyeti'nin 4. başbakanı (ö. 1942)
1901 - Hendrik Frensch Verwoerd, Güney
Afrika Başbakanı (ö. 1966)
1925 - Peter Sellers, İngiliz aktör ve
komedyen (ö. 1980)
1937 - Cüneyt Arkın, Türk sinema
oyuncusu
1971 - Martin Freeman, İngiliz aktör
1972 - Ioamnet Quintero, Kübalı yüksek
atlamacı
1988 - Gustav Schäfer, Tokio Hotel'in
bateristi
1990 - Musa Nizam, Türk futbolcu
8 Eylül'de Ölen Ünlüler
780 - IV. Leo Hazar, Bizans imparatoru
(d. 750)
1134 - I. Alfonso, Aragon ve Navarra
kralı (d. 1073)
1560 - Amy Robsart, Robert Dudley'in
eşi (d. 1532)
1894 - Hermann von Helmholtz, Alman
fizikçi (d. 1821)
1933 - I. Faysal, Irak Kralı (d. 1883)
1942 - Rıza Nur, Türk siyasetçi, yazar
ve hekim (d. 1879)
1943 - Julius Fučík, Çek gazeteci (d.
1903)
1949 - Richard Strauss, Alman besteci
(d. 1864)
1952 - William Frederick Lamb, ABD’li
mimar (d. 1883)
1965 - Hermann Staudinger, Nobel Kimya
Ödülü sahibi Alman kimyager (d. 1881)
1970 - Percy Spencer, mikrodalga
fırının mucidi ABD'li mühendis (d. 1894)
1977 - Zero Mostel, ABD'li aktör
(Damdaki Kemancı) (d. 1915)
1981 - Hideki Yukawa, Nobel Fizik
Ödülü sahibi Japon fizikçi (d. 1907)
1985 - John Franklin Enders, Nobel
ödülü almış ABD'li tıp bilimcisi (d. 1887)
1991 - Alex North, Film müzikleri ile
tanınmış ABD'li besteci (d. 1910)
2003 - Leni Riefenstahl, Alman film
yönetmeni (d. 1902)
2003 - Recep Yazıcıoğlu, Türk kaymakam
ve vali (d. 1948)
2008 - Şerif Benekçi, Türk yazar (d.
1950)
8 Eylül Özel Hafta Gün ve Günler
Dünya fizyoterapistler günü




