6 Eylül Tarihte Bugün Neler Oldu?
6 Eylül tarihinin detaylarını sizler
için derledik. Peki 6 Eylül'de kim doğdu, kim öldü, neler oldu? 6 Eylül dünyada
ne günü? İşte tarihe kazınan ve merak uyandıran 6 Eylül Tarihte Bugün...
6 Eylül'de Meydana Gelen Olaylar
1422 - İstanbul’u fethedecek olan
Fatih Sultan Mehmet’in babası Sultan II. Murat, İstanbul kuşatmasını sona
erdirdi. Böylelikle her sultanın hayali olan İstanbul’u almak kendisine nasip
olmadı ama oğlu Sultan Mehmet Han bütün Sultan ve Meliklerin bu rüyasını
gerçekleştirecekti.
1566 - Osmanlı padişahı Kanuni Sultan
Süleyman, seferde iken Zigetvar yakınlarında öldü. I. Süleyman veya Kanuni
Sultan Süleyman (Divan Edebiyatı’ndaki adıyla Muhibbi) ya da birçok batı
ülkesinde bilindiği isimle Muhteşem Süleyman, onuncu Osmanlı padişahı ve 89.
İslam halifesidir. Ayrıca I. Süleyman'ın 10. Osmanlı sultanı olması sebebiyle
On numarayı tamamlayan manasına gelen Saibü'l Aşereti'l Kamilet'de denmiştir.
1520 yılında, Yavuz Sultan Selim'in
ardından tahta çıktı. 1521'de Belgrad, 1522'de Rodos, 1526'da Mohaç, 1534'de
Bağdat ve Tebriz, 1538'de Boğdan'ın tamamı ve Preveze, 1541'de Macaristan'ın
tamamı, 1543'de Estergon, 1551'de Trablusgarp, 1553'de Safevi topraklarının bir
kısmı, 1566'da Zigetvar I. Süleyman tarafından fethedildi. I. Selim'den 6.557.000
km2 olarak devraldığı Osmanlı İmparatorluğu'nu, kırk altı yılda 14.893.000
km2'ye ulaştırdı. Zigetvar fethedilmeden seferde iken hayatını kaybetti. Ölümü
İstanbul’a dönene kadar gizlendi. Döneminde Osmanlı İmparatorluğu zirve
yıllarını yaşasa da birçok tarihçiye göre çöküşün başlangıcı olarak kabul
edilmektedir. Zira bütün bu fetihleri yapan Kanuni, devlet yönetiminde
gelenekleri bozmuş ve kadınların yönetimde söz sahibi olmalarının yolunu açarak
ileriki dönemlerde Valide Sultanlar’ın resmen ülkeyi yönetmeye kalkışmalarının
belki de ilk adımını atmıştı.
1901 - ABD'nin 25. başkanı olan
William McKinley, Leon Czolgosz adlı bir anarşist tarafından Buffalo, New
York'ta vurularak öldürüldü. Yerine yardımcısı Theodore Roosevelt geçti.
1915 - Bulgaristan, İttifak
Devletleri'yle antlaşma imzaladı ve I. Dünya Savaşı'na dahil oldu.
1922 - Türk Kurtuluş Savaşı: Türk
Ordusu, Yunan İşgali altındaki Balıkesir, Bilecik ve İnegöl'e girdi.
1930 - Arjantin'in radikal Başkanı
Hipolito İrigoyen askeri darbeyle devrildi.
1938 - Başbakanlık Yüksek Denetleme
Kurulu kuruldu.
1939 - Demiryolu Erzurum'a ulaştı.
Erzurum'a ilk tren girdi. Osmanlı’da II. Abdülhamid döneminde Irak’a, Hicaz’a,
Yemen’e ve Şam’a demiryolu hattı yapılmış ve Anadolu’da da ana hatların
tamamına yakını bitirilmişti. Cumhuriyet döneminde ise 1950’lere kadar bu
hatlara çok az ekleme yapılabilmiş ve Erzurum gibi önemli bir merkeze bile
ancak 1939’da demiryolu ulaşımı sağlanabilmişti.
1939 - Nazi Almanyası tüm Yahudi
vatandaşların Sarı Yahudi yıldızı taşımasını zorunlu kıldı.
1955 - 'Selanik'te Atatürk'ün evine
bomba atıldığı haberi' İstanbul, İzmir ve Ankara'da şiddetli protestolarla
kınanmaya başlandı. Protesto gösterileri kısa zaman içinde, gayrimüslimlerin işyeri
ve evlerine karşı tahrip ve yağmacılığa dönüştü. Olayların önünün alınamaması
üzerine, bu üç şehirde de sıkıyönetim ilan edildi. Selanik'te böyle bir
saldırının olmadığı açıklanmasına rağmen, yağmacıları durdurmak mümkün olmadı.
1960 - Türk Milli Güreş Takımı, Roma
Olimpiyatları'nda serbest güreşte 4 altın, 2 gümüş madalya aldı.
1962 - Iğdır'da deprem. 5 bin ev
yıkıldı, 25 bin kişi evsiz kaldı.
1968 - Svaziland bağımsızlığını ilan
etti.
1975 - Lice depremi: Diyarbakır
Lice'de deprem. 3.000'den fazla ölü var. 7000'e yakın ev yıkıldı. 144 km.lik
karayolu kullanılmaz hale geldi. Birçok köye yardım götürülemedi. Çadır ve
ekmek dağıtımında çıkan kavgada 1 kişi öldü. Lice'ye giriş çıkışlar yasaklandı.
Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü depremin büyüklüğünü 6,6
olarak açıkladı. 8149 bina hasar gördü veya yıkıldı. Bazıları maddi hasarlara
sebep olan 3-4 ay süresince artçı sarsıntılar devam etti.
Özellikle köylerdeki yapı malzemesinin
kerpiç olması ölü sayısının artmasına sebep oldu. Depremin ardından ulaşım
yetersizlikleri nedeniyle kırsal bölgelere yardımların ulaştırılması gecikti.
Deprem sonucu Lice, Hani, Hazro, Kulp, Dicle, Silvan, Ergani ve Diyarbakır
çevresindeki yapıların 8.159’u ağır, 4.550’si orta ve 7.283’ü hafif hasar gördü
ve ölümler meydana geldi. Elâzığ, Şanlıurfa, Mardin, Muş, Siirt'te maddi hasar
meydana geldi. Yaklaşık iki ay sonra 21-23 Kasım 1975 tarihleri arasında
yardımların yetersiz olduğu gerekçesiyle Lice'den Diyarbakır merkezine 3 gün
süren 90 kilometrelik bir yürüyüş gösterisi düzenlendi.
1976 - FKÖ Arap Birliği’ne tam üye
oldu. Arap ülkelerinin ve İslam dünyasının Filistin’e lakayt kalması bir yana
Filistin Devleti’ni tanıma cüretini bile gösterememişler ve Filistin halkını
temsilen Filistin Kurtuluş Örgütü Arap Birliği’ne davet edilmişti. İslam
Ülkeleri’nin Batı güdümlü yönetimleri Filistin’e bunu reva görürken Siyonizm’in
korsan devleti İsrail çoktan Birleşmiş Milletlere alınmış ve hemen tüm ülkeler
tarafından tanınmıştı.
1977 - Yumurtalık'tan dış ülkelere ilk
petrol sevkiyatı başladı.
1980 - Siyonistlerin Kudüs’ü ebedi
başkentleri ilan etmelerinin ardından Konya'da Kudüs Mitingi yapıldı. Necmettin
Erbakan liderliğinde Konya’da binlerce kişinin katılımıyla Kudüs’ü Kurtarma
yürüyüşü yapıldı. Bu yürüyüş 12 Eylül 1980 darbesinden sonra yargılanan Milli
Selamet Partisi (MSP) davasında önemli bir kanıt olarak kullanıldı. Müslüman
halkın tamamının katılmak isteyeceği ve imkanlar dahilinde katılacağı bu
yürüyüşün yasadışı olduğunu kabul eden dönemin cunta yönetimi ve mahkemeleri bu
tutumlarıyla siyonist işgalini onayladıklarını ve siyonizmle iş birliği
yaptıklarını itiraf etmiş oluyorlardı. Siyonist İsrail, bütün dünyanın
tepkisine rağmen 23 Temmuz 1980’de Kudüs'ü İsrail'in ebedi başkenti olarak ilan
etti. Söz konusu kararın 30 Temmuz 1980 tarihinde İsrail parlamentosu Knesset
'te onaylanması üzerine 28 Ağustos 1980’de Türkiye, tepki olarak Kudüs'teki
Başkonsolosluğu kapatıp İsrail’le ilişkilerini maslahatgüzarlık seviyesine
indirdi. Ancak Müslüman Halk’ın söz konusu karar dolayısıyla İsrail’e tepkisi
bununla sınırlı kalmayacaktı. Milli Selamet Partisi Genel Merkezi, halkın
tepkisini dile getirebilmesine imkân tanımak için 6 Eylül 1980’de Konya’da bir
"Kudüs'ü Kurtarma Mitingi" düzenlemeye karar verdi. Sonraları çeşitli
bahaneler ileri sürülerek ve İsrail’e yandaş medyanın haberlerine
dayandırılarak miting yasadışı ilan edilmiş ve bunu düzenleyen MSP ve Erbakan mahkûm
edilmişti.
1980 - Sovyetler Birliği, Güney Kore
Havayolları'na ait Boeing 747 uçağını düşürdü, 249 kişi öldü. Normal şartlarda
bu olay ABD ile Sovyetler arasında bir savaş sebebi sayılmakta idi. Ne var ki
yeni kurulmuş olan İran İslam Cumhuriyeti’ne odaklanan ABD, dikkatini dağıtmak
istememiş ve bu olayı kınamayla geçiştirmişti.
1986 - İstanbul Kuledibi'nde bulunan
Neva Şalom Sinagogu'na ayin esnasında
önce silahla ateş açıldı daha sonra Sinagog'un içine el bombaları
atıldı. 21 kişi öldü, onlarca yaralı var. Bomba atanlardan ikisinin de
bombaların patlaması sonucu öldükleri tespit edildi. Olayı, İslami Direniş,
İslami Cihad, Filistin İntikam Kuzey Arap Birliği gibi örgütler Siyonist Yahudi
yayılmacılığını ve Filistin’in Siyonistlerce işgal edilmesini cezalandırmak
için eylemi gerçekleştirdiklerini açıkladılar, ancak kesin deliller bulunamadı.
1987 - Siyasi yasakların kalkmasına
dair yapılan referandumda, %50.16 evet oyu ile siyasi yasaklar kaldırıldı. Çok
renkli bir kampanya dönemi yaşandı. Başbakan Özal, üzerinde 'No No' yazılı
tişörtler ile mitingler düzenledi. Cumhuriyet tarihinin 3. referandumunda, 1982
Anayasası'na eski politikacılar için konulan yasağın kaldırılıp kaldırılmaması
oylandı. YSK, kesin sonuçları yüzde 50,16 evet, yüzde 49,84 hayır olarak
açıkladı. Bu sonuçla yasaklı bulunan Necmettin Erbakan, Süleyman Demirel,
Bülent Ecevit ve Alpaslan Türkeş yeniden siyaset arenasına döndüler.
1987 - Cumhuriyet tarihinin 3.
referandumunda, 1982 Anayasası'na eski politikacılar için konulan yasağın
kaldırılıp kaldırılmaması oylandı. YSK, kesin sonuçları yüzde 50,16 evet, yüzde
49,84 hayır olarak açıkladı.
1988 - Denizli Belediye Başkanı Ziya
Tıkıroğlu, İbrahim Tatlıses'in vermek istediği konseri iptal etti. Tıkıroğlu,
iptal gerekçesi olarak; "Ben, kadın döven, kadın dövmekle övünen bir adamı
kültür sanat merkezimize sokmam" dedi.
1988 - Gazeteci Mehmet Ali Birand
hakkında "İşte Apo, işte PKK " yazı dizisi nedeniyle dava açıldı.
Milliyet gazetesinin 17 Haziran tarihli nüshası dizi nedeniyle yasaklanmıştı.
1991 - Sovyetler Birliği'nden ayrılan
Estonya, Letonya ve Litvanya resmen tanındı.
2008 - Mısır'ın başkenti Kahire'nin
yakınlarında "Muqattam Tepeleri”nden kopan kayalar evlerin üzerine düştü
18 kişi öldü, 22 kişi yaralandı. Aynı bölgede 1993'te gene kayalar yuvarlanmış
ve 30 kişi ölmüştü.
6 Eylül'de Doğan Ünlüler
1757 - Marquis de Lafayette, Fransız
aristokrat (ö. 1834)
1766 - John Dalton, İngiliz kimyacı ve
fizikçi (ö. 1844)
1808 - Abdülkadir Cezayiri, Cezayirli
halk önderi, din adamı, asker (ö. 1883)
1860 - Jane Addams, ABD'li toplumsal
reformcu, Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1935)
1897 - Tom Florie, ABD'li futbolcu (ö.
1966)
1913 - Leônidas da Silva, Brezilyalı
futbolcu (ö. 2004)
1928 - Fumihiko Maki, Japon mimar
1943 - Roger Waters, Pink Floyd
grubunun vokalisti, besteci, İngiliz müzisyen
1951 - Melih Kibar, Türk müzisyen (ö.
2005)
1959 - José Sócrates, Portekiz
başbakanı
1965 - John Polson, Avustralyalı
yönetmen
1972 - Idris Elba, İngiliz oyuncu ve
şarkıcı
1973 - Carlo Cudicini, İtalyan
futbolcu
1976 - Naomie Harris, İngiliz oyuncu
1987 - Emir Preldzic, Türk basketbolcu
1988 - Max George, İngiliz şarkıcı
6 Eylül'de Ölen Ünlüler
394 - Eugenius, Roma tahtında hak
iddia eden son pagan gaspçı
972 - XIII. Ioannes, Papa
1783 - Carlo Antonio Bertinazzi,
İtalyan aktör ve yazar (d. 1710)
1907 - Sully Prudhomme, Nobel Edebiyat
Ödülü sahibi Fransız şair ve yazar (d. 1839)
1939 - Arthur Rackham, İngiliz kitap
ressamı (d. 1867)
1962 - Hanns Eisler, Alman ve
Avusturyalı besteci (d. 1898)
1966 - Margaret Sanger, ABD'li
aktivist (d. 1883)
1966 - Hendrik Frensch Verwoerd, Güney
Afrika Başbakanı (d. 1901)
1980 - Eşref Şefik, Türk spor spikeri
ve yazar (d. 1894)
1982 - Azra Erhat, Türk yazar (d.
1915)
1992 - Cevat Kurtuluş, Türk sinema
oyuncusu (d. 1922)
1998 - Akira Kurosawa, Japon yönetmen
(d. 1910)
2007 - Madeleine L'Engle, ABD'li yazar
(d. 1918)
2007 - Luciano Pavarotti, İtalyan
tenor (d. 1935)
2013 - Ann C. Crispin, ABD'li yazar
(d. 1950)
2014 - Molly Glynn, ABD'lı aktris (d.
1968)




