4 Ekim Tarihte Bugün Neler Oldu?
4 Ekim tarihinin detaylarını sizler
için derledik. Peki 4 Ekim'de kim doğdu, kim öldü, neler oldu? 4 Ekim dünyada
ne günü? İşte tarihe kazınan ve merak uyandıran 4 Ekim Tarihte Bugün...
4 Ekim'de Meydana Gelen Olaylar
MS 23 - Çin'in başkenti Şian'da çıkan
köylü isyanında imparator Wang Mang linç edildi.
1227 - Endülüs hükümdarı Abdullah el
Adil suikasta uğradı.
1535 - İncil'in tamamının İngilizce'ye
ilk çevirisi İsviçre'de tamamlandı. Ortaya çıkan ilk İnciller İbranice idi.
Hıristiyanlık diğer toplumlara da yayılınca incilin birçok dile çevirisi
yapılmıştır.
1582 - Papa XIII. Gregorius, Gregoryen
takvimi benimsedi. Eski Jülyen takvimine 10 gün eklendiği için bir sonraki gün
15 Ekim 1582 olarak kabul edildi.
1675 - Hollandalı bilim adamı
Christian Huygens cep saatinin patentini aldı.
1824 - 1821'de kazanılan bağımsızlığın
ardından Meksika'da ilk anayasa ilan edildi.
1830 - Belçika Krallığı, Hollanda
Birleşik Krallığı'ndan ayrıldı.
1853 - Kırım Savaşı başladı. Kırım
Savaşı, 4 Ekim 1853 - 30 Mart 1856 tarihleri arasındaki Osmanlı-Rus Savaşıdır.
Birleşik Krallık, Fransa ve Piyemote-Sardinya'nın Osmanlı tarafında savaşa
dâhil olmasıyla savaş, Avrupalı devletlerin Rusya'yı Avrupa ve Akdeniz dışında
tutmak amacıyla verdiği bir savaş halini almıştır. Savaş, müttefik güçlerin
zaferiyle bitmiştir.
1883 - İstanbul'u Paris'e bağlayan
Orient Express ilk seferine çıktı.
1904 - Almanya ile Osmanlı Devleti
arasında telgraf anlaşması imzalandı.
1905 - Orville Wright, uçakla 33
dakika havada kalarak, uçakla ilk uçan adam unvanını kazandı.
1911 - İlk halk asansörü Londra'nın
Earl's Court metro istasyonunda hizmete başladı.
1912 - Osmanlı’da Himaye-i Hayvanat
Cemiyeti adıyla hayvanları koruma amacı
güden ilk dernek kuruldu.
1914 - Afyon ve Burdur'u etkisi altına
alan büyük depremde 300 kişi hayatını yitirdi.
1922 - Himaye-i Hayvanat Cemiyeti
adıyla Türkiye'deki hayvanları koruma amacı güden ilk dernek kuruldu.
1923 - Son işgal birlikleri
İstanbul'dan ayrıldı.
1923 - Türk Ortodoks Patriği Papa
Eftim, Kuvayı Milliye lehinde bildiri yayınladı.
1926 - Medeni Kanun, Borçlar Kanunu ve
Ticaret Kanunu yürürlüğe girdi. Tüm bu kanunlar Avrupa’nın çeşitli ülkelerinin
kanunları kısmen ya da tamamen uyarlanarak çıkarılmıştır.
1926 - Amerika Birleşik Devletleri
Başkanı Harry Truman Türkiye'ye yapılan yardımları açıkladı: 75.250.000 dolar
karşılığı 140 bin ton malzeme.
Osmanlı’nın mirasına konan yeni Cumhuriyet her şeyini kaybetmiş bir
müflis gibi namerdin vereceği üç kuruşa muhtaç olmuştu. Bu durumun hızla telafi
edilmesi yerine işe halkın kılık kıyafeti ile başlanmıştı.
1927 - ABD'nin Güney Dakota eyaletinde
Rushmore Dağı'na dört ABD başkanının dev portreleri oyulmaya başlandı.
1931 - Chester Gould tarafından
yaratılan Dick Tracy komedi filminin ilk gösterimi yapıldı.
1933 - Mustafa Kemal, 10'uncu Yıl
Nutku'nu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde okudu.
1940 - Adolf Hitler ve Benito
Mussolini, Kuzey İtalya'daki Brenner Geçidi'nde buluştular. Burada II. Dünya
Savaşı’nda Mihver Kuvvetlerinin izleyeceği strateji konuşuldu.
1952 - II. Dünya Savaşı'nın Müttefik
Genel Komutanı Eisenhower, 20 yıllık bir aradan sonra ABD başkanlığını kazanan
ilk Cumhuriyetçi aday oldu.
1957 - Sovyetler Birliği'nin ilk yapay
uydu Sputnik'i fırlatmasıyla ABD ile arasındaki uzay yarışı başladı.
1958 - İlk transatlantik jet servisi,
Londra ve New York arasında seferlerine başladı.
1958 - Fransa'da Beşinci Cumhuriyet
ilân edildi.
1959 - Dünya Serbest Güreş Şampiyonası
Tahran'da yapıldı. Türkiye 57 ve 62 kiloda madalya aldı ve takım halinde dünya
ikincisi oldu.
1964 - Antalya Belediyesi’nce
düzenlenen ilk ‘Antalya Altın Portakal Film Festivali’ başladı.
1965 - Küba lideri Fidel Castro, Che
Guevara'nın emperyalizme karşı savaşmak için Küba'dan ayrıldığını açıkladı.
1966 - Afrika'nın güneyindeki İngiliz
sömürgesi Basutoland bağımsızlığını ilan ederek Lesotho Krallığı'nı kurdu.
1974 - Yunanistan'da Albaylar
Cuntası'nın sona ermesinin ardından merkez sağcı Yeni Demokrasi Partisi
kuruldu.
1976 - İstanbul’da bugün benzin
bulunamadı. Taşıt kuyrukları yüzlerce metreyi geçti. Türkiye’yi yönetenler
sonraları ‘benzin vardı da biz mi içtik’ deyip ne kalitede yöneticiler
olduklarını ortaya koymuşlardı ama Kemalist zihniyet Türkiye Halkından her
alanda bir yüzyılı alıp götürmüştü.
1978 - Ecevit başbakanlığındaki Türk
hükümeti, 4 yeni Amerikan üssünün açılması (Sinop, Pirinçlik, Belbaşı ve
Kargaburun) kararını verdi. Bakanlar Kurulu, Milli Güvenlik Kurulu’nun asker
kanadının tavsiyesine uyarak 4 Amerikan üssünün açılmasına karar verdi.
Türkiye’de Amerikan üssü problemi o günden bu yana gündemdeki sıcak ve kalıcı
yerini almış oluyordu.
1983 - İdari sistemde köklü
değişiklikler öngören yeniden yapılanmanın ilk adımı olarak, Türkiye 8 bölge
valiliğine ayrıldı. Daha sonra bu kararın uygulanmasından vazgeçilip sadece
doğu ve güneydoğu bölgelerine has bir şekilde Olağanüstü Hal Bölgesi Valiliği
kuruldu. O dönemde Türkiye’yi eyalet sistemine geçirecek ve belki de bu yolla
etnik ve bölgesel sorunlara özellikle de Kürt sorununa çözüm kapısı
aralanabilecek olan bu adım, her dönemde kaos isteyen derin devlet tarafından
engellenmiş kartel medyası da bu adımın aleyhinde bir tavır sergilemişti.
1984 - Mısır'ın halen kullanımda olan
bayrağı kabul edildi.
1985 - GNU projesini desteklemek için
ABD'de Özgür Yazılım Vakfı kuruldu.
1986 - Türkiye, Avrupa İnsan Hakları
Komisyonu'na kişisel başvuru hakkını kabul etti. Bundan sonra Türkiye’nin İnsan
Hakları konusunda yaptığı ihlallerin boyutu daha net bir şekilde gözler önüne
serilecekti ve İnsan Hakları ihlali konusunda Türkiye’nin dünyada başı çeken
ülkeler arasında yer aldığı anlaşılacaktı.
1992 - Kuzey Irak'taki Kürt
Parlamentosu Özerk Federe Kürt Devleti’nin kurulduğunu açıkladı. Özal’ın
cumhurbaşkanlığında Türkiye, bu adımı sıcak karşılıyordu ama Türkiye’deki ırkçı
yaklaşım gösteren kesimler kıyameti koparmış; Irak Kürtleri düşman ilan
edilmişti. Bu düşmanca ve bağnazca tutum yüzünden Türkiye’de de Kürt sorunu
aşılamayacak ve halklar arasında körüklenen düşmanlık giderek ileri boyutlara
ulaşacaktı.
1993 - Rusya Federasyonu'nda Boris
Yeltsin'e bağlı ordu birlikleri, komünistlerin kapatma kararına karşı direndiği
parlamento binasını bastı. Moskova'da olağanüstü hâl ilan edildi. Halkların
kurtuluşunu vadederek iktidara gelen ve halkı mutlak bir diktatörlükle yöneten
komünizm direniyordu.
Rusya'nın başkenti Moskova'da ordunun
parlamentoyu top ateşine tutması sonucu parlamenterler teslim oldu ve iki gün
süren çarpışmalarda 300'den fazla kişi öldü.
1994 - Azerbaycan Başbakanı
Hüseyinov'a bağlı birlikler Gence'de ayaklandı. Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev,
halkı isyanı bastırmaya çağırdı. İsyan kısa sürede bastırıldı, Hüseyinov
Azerbaycan'dan kaçtı. Olayda Türkiye'nin parmağının olduğu iddia edildi.
Süleyman Demirel’in Cumhurbaşkanlığındaki Türkiye ile kardeş ülke Azerbaycan
arasındaki ilişkilerde bir süre soğuk rüzgarlar esti.
2000 - Enerji tasarrufuna ilişkin
Başbakanlık genelgesi yayımlanarak, yeni mesai uygulamasına geçildi. Sabahları
işe başlama saati 15 dakika öne çekildi, öğle tatili yarım saate indirildi. Böylece
mesai saatinin 45 dakika önce sona ermesi sağlandı. Tüm kamu kurum ve
kuruluşlarında çok sayıda lamba kullanılan oda ve salonlardaki lambaların
gevşetilmesi ya da çıkarılması genelgede yer aldı. 28 Şubat Postmodern
darbesinin ve darbecilerin zoraki kurdurduğu koalisyon hükümetlerinin ülke
ekonomisini çökertmesinin ardından alınan tedbirler savaş yıllarının zorunlu
tasarruflarını andırıyordu. ABD’den Maliye Bakanı ithal edilmiş, İMF imdada
çağırılmış, zamlar yapılmış, bulunabildiği kadar iç ve dış kaynaklardan
borçlanılmış ve defalarca halkın kemeri sıkılmış ama yine çöküşe çare
bulunamamıştı.
2001 - Kuzey Atlantik Konseyi 11 Eylül
saldırısının ardından NATO'nun operasyon başlatması kararını verdi.
2002 - 39. Altın Portakal Film
Festivali'nde En İyi Film ödülünü Nuri Bilge Ceylan'ın Uzak adlı filmi aldı.
2012 - Türkiye'nin Suriye tezkeresi
320 kabul, 120 ret oyla kabul edildi.
4 Ekim'de Doğan Ünlüler
1819 - Francesco Crispi, İtalyan
devlet adamı (ö. 1901)
1822 - Rutherford B. Hayes, ABD`nin
19. Başkanı (ö. 1893)
1882 - Engelbert Dollfuß, Avusturyalı
politikacı ve şansölye (ö. 1934)
1886 - Erich Fellgiebel, Hitler'e
karşı yapılan 20 Temmuz suikast girişiminde yer alan Alman general (idam) (ö.
1944)
1895 - Buster Keaton, ABD'li sinema
oyuncusu (ö. 1966)
1910 - Cahit Sıtkı Tarancı, Türk şair
ve yazar (ö. 1956)
1916 - George Sidney, ABD'li film
yönetmeni (ö. 2002)
1923 - Charlton Heston, ABD'li sinema
ve tiyatro oyuncusu (ö. 2008)
1940 - Silvio Marzolini, Arjantinli
futbolcu, teknik direktör
1941 - Anne Rice, ABD'li yazar
1963 - Ferhat Oktay Türk basketbolcu
1970 - Olga Kuzenkova, Rus çekiççi
1970 - Zdravko Zdravkov, Bulgar
futbolcu
1976 - Mauro Camoranesi, İtalyan
futbolcu
1988 - Caner Erkin, Türk Milli
futbolcu
1988 - Derrick Rose, ABD'li
basketbolcu
4 Ekim'de Ölen Ünlüler
1669 - Rembrandt, Hollandalı ressam
(d. 1606)
1818 - Josef Abel, Avusturyalı ressam
(d. 1764)
1947 - Max Planck, Alman fizikçi (d.
1858)
1955 - Aleksandros Papagos, Yunan
asker ve siyasetçi (d. 1883)
1964 - Ahmet Tarık Tekçe, Türk sinema
oyuncusu (d. 1920)
1984 - Muazzez Tahsin Berkand, Türk
yazar (d. 1900)
1989 - Graham Chapman, İngiliz aktör
ve yazar (d. 1941)
1990 - Agop Arad, ressam ve gazeteci
(d. 1913)
2000 - Michael Smith, Nobel Kimya
Ödülü sahibi, Kanadalı biyokimyacı (d. 1932)
2013 - Võ Nguyên Giáp, Vietnam
Savaşı'nda komünist Kuzey Vietnam birliklerinin komutanı (d. 1911)
4 Ekim Özel Hafta Gün ve Günler
Hayvanları Koruma Günü
Fırtına : Koçkatımı Fırtınası
Dünya Yürüyüş Günü (3-4 Ekim)
