11 Ekim Tarihte Bugün Neler Oldu?
11 Ekim tarihinin detaylarını sizler için derledik. Peki 11
Ekim'de kim doğdu, kim öldü, neler oldu? 11 Ekim dünyada ne günü? İşte tarihe
kazınan ve merak uyandıran 11 Ekim Tarihte Bugün...
11 Ekim'de Meydana Gelen Olaylar
·
368 - İznik'te büyük bir deprem oldu.
·
1138 - Halep'te yaşanan büyük depremde 230.000
kişi hayatını kaybetti.
·
1469 - Aragon Kralı II. Fernando ile Kastilya
prensesi Isabel I ile evlendi
·
1689 - Deli Petro (Büyük Petro) Rus Çarı
oldu. Rusya'yı Avrupa'da ve dünyada söz
sahibi devletler arasına sokmayı başarmış, bu nedenle tarihte 'Büyük' sıfatıyla
anılan ender hükümdarlardan biri.
Çar I. Aleksey'in ikinci eşi
Natalya Narişkina'dan olan oğludur. 1682'de, zayıf ve hastalıklı üvey ağabeyi
V. İvan'la birlikte tahta çıktı. Bu dönemde, Rusya'yı fiili olarak, üvey ablası
Sofia yönetiyordu. Petro 17 yaşında bir saray darbesiyle yönetimi ablasının
elinden alıp tek başına çarlığını ilan etti.
Rusya'yı Avrupa'nın güçlü
devletleri arasına sokabilmek için güçlü bir ordu ve denizlerde hakimiyetin
gerekli olduğuna inanan Petro, orduyu baştan aşağı yenileme ve bir donanma
kurma hamlesine girişti. Öncelikle kendisinin merak sardığı denizciliği Ruslara
sevdirmeye çalışan Petro, Rusya'nın güneyinde büyük tersaneler inşa ettirdi.
Buralarda çalıştırmak üzere, başta Hollanda ve Venedik'ten olmak üzere
Avrupa'nın birçok ülkesinden gemi yapım ustaları getirtti. Bu arada kendisi de,
kimliğini gizleyerek çıktığı uzun bir Avrupa gezisinde, ilgi alanına giren
bilim ve zanaat dallarıyla ilgili bilgi edindi. Hollanda'da gemi yapım
tezgahlarında marangozluk yaptı. İngiltere, Fransa, Hollanda, Almanya'yı
dolaştığı bu seyahat Petro için bir okul niteliği taşıdı. Avrupa'nın gelişmiş
ve güçlü ülkelerindeki uygulamaları Rusya'ya taşımak ve ülkesinde köklü
reformlar yapmak isteyen Petro için bu seyahat bir dönüm noktası oldu.
·
1783 - Rusya Bilimler Akademisi kuruldu.
·
1802 - Fransız Jacques Garnerin tarafından ilk
paraşüt yapıldı ve patenti alındı.
·
1811 - İlk buharlı feribot Juliana, New York -
New Jersey arasındaki seferlerine başladı.
·
1852 - Avustralya'da Sidney Üniversitesi 3
profesör ve 24 öğrenciyle kuruldu.
·
1868 - Thomas Edison, ilk icadı elektrikli ses
makinesi (fonograf) için patent aldı.
·
1881 - David Houston, kameralar için rulo filmin
patentini aldı.
·
1899 - Boer savaşı Güney Afrika'da başladı. II.
Boer Savaşı, Güney Afrika Savaşı, İngiliz-Boer Savaşı olarak da bilinir.
İngiltere ile Güney Afrika Cumhuriyeti (Transvaal) ve Oranj Bağımsız Devleti
adlı iki Boer (Afrikaner) cumhuriyeti arasındaki savaştır. Güney Afrika'ya
yaklaşık yarım milyon kişilik askeri yığınak yapan İngiltere, Boerler'i
yenilgiye uğratmıştır. II. Boer Savaşı, İngiltere'nin Napolyon Savaşları ile I.
Dünya Savaşı arasında girdiği en büyük ve en pahalı savaştır. Savaş,
İngilizler'in Güney Afrika'daki garnizonlarını takviye etmeleri üzerine
Boerler'in bir ültimatom vermesiyle başladı.
·
1907 - Lusitania yolcu gemisi Atlas Okyanusu'nu
4 gün 18 saatte geçerek bir rekor kırdı ve "Mavi Kurdele"yi kazandı.
·
1910 - Wright Kardeşler'in yaptığı uçakla
Missouri'de dört dakika uçan Theodore Roosevelt bir uçakla uçan ilk ABD başkanı
oldu.
·
1912 - I. Balkan Savaşı: Yunan ordusu Osmanlı
şehri Kozana'yı ele geçirdi.
·
1918 - Çekoslovakya bağımsızlığını ilan etti.
Çekoslovakya, Slovakya ve Çek Cumhuriyeti'nin ayrılmadan öncekli ismi. Bu ülke
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'nda yenilmesinden sonra
bugünkü Çek ve Slovakya topraklarında kurulmuştur. Dağılmadan önceki başkenti
Prag'dır. Ancak II. Dünya Savaşı'ndan önce Münih Antlaşması ile Nazi Almanyası
tarafından işgal edilmiştir. Savaş sonrasında 1945-1990 arası Doğu Bloğu'na
katılmış, daha sonra SSCB dağılınca, 1 Ocak 1993'te Çekya ve Slovakya olarak
ikiye ayrılmıştır. Çekoslovakya'nın tüm hakları Çek Cumhuriyeti'ne geçmiştir.
Çekoslovakya'nın yaşadığı bölünme; dünyada hiçbir sorun yaşanmadan ve tek bir
kurşun atılmadan ortaya çıkan tek hükümranlık bölünmesidir. Bu modele
Çekoslovakya tipi bölünme modeli denmektedir.
·
1922 - TBMM Hükümeti ile İtilaf Devletleri
arasında Mudanya Mütarekesi imzalandı.
·
1922 - İrlanda'da anayasa kabul edildi.
·
1923 - Almanya'da inanılmaz boyutlara ulaşan
enflasyon sonucunda Alman markı İngiliz sterlini karşısında 10 milyar kat, ABD
doları karşısında 4 milyar kat değer kaybetti.
·
1928 - LZ-127 Graf Zeppelin ilk kıtalararası
uçuşunu yapmak üzere Almanya'dan New Jersey'e doğru yola çıktı.
·
1929 - Yavuz Savaş Gemisi'nin onarımı bitti gemi
Türk Deniz Kuvvetleri'ne teslim edildi.
·
1931 - SSCB'de serbest ticaret hakkı kaldırıldı.
·
1939 - Albert Einstein, ABD başkanı Roosevelt'e,
atom bombası konusuna dikkatini çekmek için yazdığı ünlü mektubunu kaleme aldı.
Einstein, bu mektupta Nazi Almanyası’nın atom bombası üretme konusunda
çalışmaları olabileceğine dikkat çekmiş ve böyle bir bombaya ABD’nin sahip
olması gerektiğini salık vermişti.
·
1944 - SSCB, Tuva Halk Cumhuriyeti'ni ilhak
etti.
·
1954 - Vietnam'da komünistler ülkenin kuzeyinde
egemenlik kurarak Vietnam Demokratik Cumhuriyeti'ni kurdu.
·
1955 - İran, CENTO'ya katıldı. CENTO (Merkezi
Antlaşma Teşkilatı), önceki adı: Bağdat Paktı (1955-1958), Türkiye, İran, Irak,
Pakistan ve Birleşik Krallık arasında, Sovyetler Birliği'nin Ortadoğu'da nüfuz
kurmasını önlemeye yönelik olarak kurulan güvenlik ve savunma örgütü. Şubat
1955'te Bağdat Paktı adıyla kurulmuş, 1958'de Irak'ın pakttan çekilmesi üzerine
ABD'nin de dahil olduğu yeni bir antlaşma yapılmıştır. 1979'da önce İran'ın
ardından da Pakistan'ın çekilmesiyle CENTO'nun varlığı sona erdi. 27 Mayıs
1960'ta işlevine son verilen II. TBMM binası 1961-1979 yılları arasında
CENTO'nun son genel merkezi olarak kullanılmıştır.
·
1959 - Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı
İsmet İnönü "nereden buldun" yasasına karşı olduğunu açıkladı. Tek
parti CHP döneminde ülkeyi her türlü sefalete ve fakirliğe sürükleyen CHP’lilerin
malvarlıklarının nereden geldiği anlaşılırsa İnönü ve CHP zor durumda
kalabilirdi.
·
1962 - TBMM’de müşterek beyanname yayınlandı:
"... 27 Mayıs Milli bir devrimdir. Büyük Meclis'in mensupları bizler, bir
bütün halinde bu meşru temele yönelecek her tecavüzü birlikte karşılamaya
azimli ve kararlıyız." 27 Mayıs cuntacıları bir utanç günü olan ve
yapanlarının cezalandırılması gereken darbe gününü Milli bir devrim ve hatta
Milli bayram olarak ilan etmiş ve bunu Meclise de zorla kabul ettirmişlerdi.
·
1963 - Batman'da bir petrol damarı daha bulundu.
·
1963 - Anayasa Mahkemesi, DP İktidarı zamanında
çıkartılan 'CHP'ye ait malların hazineye devrine' ait kanunu iptal etti.
·
1967 - Afganistan başbakanı Mohammad Hashim
Maiwandwal sağlık nedenleriyle istifa etti.
·
1968 - NASA, ilk insanlı uzay uçuşunda Apollo
7'yi uzaya fırlattı astronotlar Wally Schirra, Donn Fulton Eisele ve R. Walter
Cunningham.
·
1971 - John Lennon'ın ünlü şarkısı Imagine
yayımlandı.
·
1972 - Kapatılan Milli Nizam Partisi’nin yerini
alacak olan Milli Selamet Partisi kuruldu. Anayasa Mahkemesi "laik devlet
niteliğinin ve Atatürk devrimciliğinin korunması prensiplerine aykırı"
bulduğu için 20 Mayıs 1971’de MNP’nin kapatılmasına karar vermişti. Genel
Başkan Necmettin Erbakan MNP'nin kapatılmasından sonra sağlık problemlerinden
dolayı ilk önce Almanya'ya daha sonrada İsviçre'ye gitti. Kapatılan MNP'nin
kadroları, 11 Ekim 1972'de, Millî Selamet Partisi (MSP) adıyla bir parti
kurdular. Partinin Genel Başkanlığı'na Süleyman Arif Emre getirildi. MNP
kurucularından hiçbiri MSP kurucusu değildi. Parti 42 ilde teşkilatlandı.
·
MSP'nin kuruluş çalışmaları içinde yer alan
Necmettin Erbakan, bu partiye resmen 1973'ün Mayıs ayında katıldı, 20 Ekim
1973'te partinin genel başkanı oldu. 14 Ekim 1973 seçimlerinde MSP 1.2 milyon
oy aldı, %11'lik bu oyla 48 milletvekili sandalyesini alarak meclise girdi.
Senato seçimleri sonucunda ise 3 senatörlük kazandı.
·
1973 - Elvis Presley ile Priscilla Presley
boşandı.
·
1977 - Deniz bilimcisi Kaptan Cousteau, ünlü
teknesi Calypso ile İstanbul'a geldi.
·
1979 - Gazeteci Abdi İpekçi cinayeti zanlısı
Mehmet Ali Ağca'nın yargılanmasına başlandı.
·
1980 - Yönetmen Ali Özgentürk'ün
"Hazal" filmi, 29. Uluslararası Mannheim Film Festivali'nde 3 ödül
aldı.
·
1980 - Uzay istasyonu Salyut 6'da 185 gün kalarak
rekor kıran Sovyet kozmonotları (Valery V. Ryumin ve Leonid I. Popov) dünyaya
döndü.
·
1980 - Erden Kıral'ın yönettiği "Bereketli
Topraklar Üzerinde" filmi, Strazburg Film Festivali'nde birinci oldu.
·
1980 - Genel nüfus sayımı yapıldı. Nüfusumuz 45
milyonu geçti.
·
1980 - 12 Eylül Darbesi sonrası Anayasa’ya karşı
suç işledikleri gerekçesiyle Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan
Türkeş ve Partili 28 parlamenter tutuklandı.
·
1982 - Alparslan Türkeş 12 Eylül 1980 sonrasında
tutuklu olarak yargılandığı askeri mahkemede, "Fikrimiz iktidarda, biz
zindandayız" dedi.
·
1984 - Avrupa Parlamentosu, Türkiye-Avrupa
Ekonomik Topluluğu Karma Parlamento Komisyonu'nun yeniden kurulmasına karar
verdi, fiili çalışmayı askıya aldı.
·
1984 - Challenger ile uzaya çıkan astronot
Kathryn D. Sullivan, uzayda yürüyen ilk Amerikalı kadın oldu.
·
1986 - ABD başkanı Ronald Reagan ile Sovyetler
Birliği lideri Mikhail Gorbachev, Reykjavik'te (İzlanda) bir araya gelip
Avrupa'daki orta menzilli füzelerin karşılıklı azaltılması konusunu görüştüler.
·
1990 - Octavio Paz, Nobel Edebiyat Ödülü’nü alan
ilk Meksikalı yazar oldu.
·
1992 - Eduard Şevardnadze, Gürcistan
parlamentosu başkanı seçildi.
·
1995 - Bosna-Hersek'te ateşkes ilan edildi.
Ateşkes ilan edilene kadar Sırp vahşeti yaptığını yapmış ve tarihe Bosna
soykırımı adı altında karanlık bir sayfa düşürmüştü. Batı dünyası ve ABD ise
savaş ve soykırım yılları boyunca hiçbir müdahalede bulunmayıp Sırpların bu
soykırımı gerçekleştirmesi için adeta fırsat vermişlerdi.
·
1998 - Kongo'da ulusal havayollarına ait bir
Boeing 727 isyancılar tarafından düşürüldü; 40 kişi öldü. Afrika’nın
istikrarsız ülkesi Kongo’da iç karışıklıklar ve çatışmalar devam etmekteydi.
·
1999 - CNN Türk yayın hayatına başladı.
·
2002 - Eski ABD başkanlarından Jimmy Carter 2002
Nobel Barış Ödülü'nü aldı.
11 Ekim'de Doğan Ünlüler
·
1675 - Samuel Clarke, İngiliz filozof (ö. 1729)
·
1884 - Eleanor Roosevelt, ABD'li insan hakları
savunucusu (ö. 1962)
·
1885 - François Mauriac, Nobel Edebiyat Ödülü
sahibi Fransız yazar (ö. 1970)
·
1910 - Cahit Arf, Türk matematikçi, TÜBİTAK
Bilim Kolu Başkanı (ö. 1997)
·
1928 - Yıldız Kenter, Türk tiyatro ve sinema
sanatçısı
·
1931 - Yıldırım Önal, Türk tiyatro ve sinema
sanatçısı (ö. 1982)
·
1953 - David Morse, ABD'li aktör
·
1954 - Vojislav Šešelj, Sırp siyasetçi
·
1955 - Hans Peter Briegel, Alman futbol adamı
·
1957 - Cahit Kaşıkçılar, Sarı bıyık lakabıyla
tanınan Türk dizi ve sinema oyuncusu
·
1961 - Steve Young, ABD'li futbolcu
·
1962 - Anne Enright, İrlandalı yazar
·
1976 - Gökhan Özoğuz, Türk şarkıcı
·
1983 - Ruslan Ponomariov, Ukraynalı satranç
oyuncusu
·
1983 - Bradley James İngiliz oyuncu
·
1985 - Michelle Trachtenberg, ABD'li oyuncu
·
1989 - Michelle Wie, ABD'li golfçu
11 Ekim'de Ölen Ünlüler
·
1347 - IV. Ludwig (Bavyeralı), Kutsal Roma
İmparatoru (d. 1282)
·
1579 - Sokullu Mehmet Paşa, Osmanlı sadrazamı
(d. 1505)
·
1705 - Guillaume Amontons, Fransız fizikçi (d.
1663)
·
1889 - James Prescott Joule, İngiliz fizikçi (d.
1818)
·
1896 - Anton Bruckner, Avusturyalı besteci (d.
1824)
·
1961 - Chico Marx, ABD'li komedyen, sinema
oyuncusu (d. 1887)
·
1963 - Jean Cocteau, Fransız yazar ve ozan (d.
1889)
·
1965 - Dorothea Lange, ABD'li belge fotoğrafçısı
(d. 1895)
·
1968 - Selim Sarper, Türk siyasetçi (d. 1899)
·
1971 - Hikmet Kıvılcımlı, Komünist siyasetçi (d.
1902)
·
1985 - Metin Eloğlu, Türk şair (d. 1927)
·
1995 - Şemsi Belli, Türk yazar (d. 1925)
·
1999 - Fakir Baykurt, Türk yazar (d. 1929)
·
2005 - Attila İlhan, Türk şair, yazar ve düşünür
(d. 1925)
·
2007 - Mehmed Uzun, Kürt asıllı Türk yazar (d.
1953)
·
2009 - Halit Refiğ, Türk sinema yönetmeni (d.
1934)
11 Ekim Özel Hafta Gün ve Günler
· Dünya Kız Çocukları Günü (MURAT ORHAN)





