İşte detaylar:
Sözleşmeli Erlerin Azami Hizmet Süresi ve Sonrası
Sözleşmeli er ve erbaşlar, ilk olarak en az 3 yıllık sözleşme ile göreve başlar. Müteakip sözleşmeler ise 1 yıldan az, 3 yıldan fazla olmamak şartıyla azamî 7 yıllık hizmet süresi sonuna kadar uzatılabilir. Yani, bir sözleşmeli er, Türk Silahlı Kuvvetleri'nde en fazla 7 yıl görev yapabilir. Bu sürenin sonunda, isterse bile sözleşmesini yenileme imkanı bulunmamaktadır.
Bu durum, sözleşmeli erlerin mesleki gelecekleri hakkında önemli soruları gündeme getirmektedir.
7 Yıl Sonunda Kamu İstihdam Hakkı
6496 sayılı Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanunu'na göre, sözleşmeli er ve erbaş olarak en az yedi hizmet yılını doldurarak ayrılan ve nitelik belgesi olumlu olanlar, ilgili mevzuatlarındaki şartları taşımaları kaydıyla kamu kurum ve kuruluşlarının boş kadro ve pozisyonlarına atanma hakkına sahiptirler.
Bu hak, aslında 2013 yılında çıkarılan bir kanunla verilmiş olsa da, bu hakkın uygulanmasına ilişkin yönetmeliğin çıkarılması uzun zaman almıştır. Bu durum, geçmişte 7 yılını dolduran birçok sözleşmeli erin mağduriyet yaşamasına ve atama beklerken işsiz kalmasına neden olmuştur.
Ancak, 12 Mayıs 2023 tarihinde yayımlanan Sözleşmeli Erbaş ve Erlerin Kamu Kurum ve Kuruluşlarında İstihdamına Dair Yönetmelik ile bu süreç nihayet resmileşmiştir. Yönetmelik, 7 hizmet yılını dolduran ve nitelik belgesi olumlu olan sözleşmeli erbaş ve erlerin kamuya atanmalarına ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir.
Bu yönetmelik ile birlikte, 7 yıl hizmetini tamamlayan ve nitelik belgesi olumlu olan sözleşmeli erlerin memur kadrolarına atanmalarının önü açılmıştır.
Diğer Olasılıklar ve Haklar
-
Uzman Çavuşluğa Geçiş: Sözleşmeli erler, 7 yıllık hizmet süreleri dolmadan veya sözleşmelerini yenilemeyerek ayrıldıklarında, belirli şartları sağlamaları halinde uzman erbaşlık (uzman çavuşluk/onbaşılık) sınavlarına başvurabilirler. Mevzuat, başvuruda bulunan sözleşmeli erbaş ve erlere belirli esaslar dahilinde öncelik tanır. Uzman erbaş olabilmek için farklı yaş, eğitim ve fiziki yeterlilik şartları aranır.
- Sözleşmeli er olarak en az üç yıl görev yapmış ve müteakip sözleşme süresi içinde olmak şartı genellikle aranır.
- 2025 yılı itibarıyla uzman çavuş adayları için en az lise ve dengi okul mezunu olmak şartı bulunabilir.
- Belirli bir yaş sınırını (genellikle 29 yaşını bitirmemiş olmak) aşmamak gerekir.
- MSB'nin açtığı uzman erbaş alımı duyurularındaki tüm şartları taşımak ve ilgili sınavları (yazılı sınav, fiziki yeterlilik, mülakat) başarıyla geçmek gereklidir.
-
Kendi İsteğiyle Ayrılma veya Sözleşmeyi Yenilememe: Sözleşmeli erler, sözleşme sürelerinin bitiminden en az üç ay önce yazılı bildirimde bulunarak sözleşmelerini yenilemeyebilirler. Bu durumda, sözleşme kendiliğinden sona erer ve Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir. Kendi kusurları olmaksızın sözleşmesi feshedilenler ile kendi isteğiyle sözleşmesini yenilemeyenler de, uzman erbaşlık veya astsubaylığa başvurabilirler.
-
Yedek Erbaş ve Er Kaynağına Dahil Edilme: Askerlik hizmetini tamamlayanlar ile tamamlamış sayılanlardan sözleşmesi feshedilerek ilişiği kesilenler, yedekte erbaş ve er kaynağına alınırlar. Bu durum, seferberlik veya benzeri olağanüstü durumlarda tekrar göreve çağrılma ihtimalini içerir.
Sonuç olarak, 7 yılını dolduran sözleşmeli erler için en önemli değişiklik, kamuda istihdam edilme hakkının sağlanmasıdır. Bu hak, uzun yıllar boyunca Türk Silahlı Kuvvetleri'ne hizmet etmiş personelin geleceği için bir güvence niteliği taşımaktadır. Ancak bu hakkın kullanılabilmesi için nitelik belgesinin olumlu olması ve atama için belirlenen diğer şartların taşınması gerekmektedir.
