Ramazan Mustazaflar Cemiyeti
İlim Araştırma Komisyon Başkanı ve aynı zamanda Âlimler ve Medreseler Birliği
üyelerinden Molla Abdurrahman İçlek, Ramazan ayının önemi, mahiyeti, bu ay
içerisindeki önemli gün ve geceler ile zekât gibi konularla ile ilgili soruları
cevapladı.
İşte rahmet ve mağfiret ayı
olan Ramazan ayı ile ilgili merak edilen sorular ve verilen cevaplar.
"RAMAZAN AYI DİĞER
AYLARIN SULTANIDIR"
Ramazanın lügat ve ıstılahî
anlamı nedir?
Ramazan kelimesi,
ra-me-de'den, türemiş bir kelimedir. Ramda, yani çok şiddetli sıcaklık
demektir. Ama ıstılahî manası kameri aylardan, 12 aydan bir ayın adıdır.
İnsanın yeme, içmeden kendini muhafaza etmesi, siyam demektir. Ama Ramazan'ın
kendisi 12 aydan bir ayın adıdır. Ramazan ayı mübarek bir ay ve diğer ayların
sultanıdır.
"ORUÇ FARZ DEĞİLDİR'
DİYEN BİR KİŞİ İSLAM'DAN ÇIKAR"
Ramazan ayı ne zaman farz
kılındı? İslam'daki hükmü nedir? Farz kılındıktan sonra Peygamberimiz
hayattayken şartlarında değişiklik yapılmış mı?
Ramazan ayı, hicretin ikinci
senesinde, Şaban ayında farz kılınmıştır. Hükmü farzdır. Hatta İslam'ın 5
rüknünden biridir. Bir insan oruç tutmadığı takdirde büyük günah işlemiş gibi
oluyor. Ama insan inkâr etmedikçe küfre girmez. 'Oruç farz değildir' diyen bir
kişi küfre girip, İslam'dan çıkar. Peygamberimiz hayattayken Ramazan orucu
hakkında herhangi bir değişiklik de yapılmamıştır.
"İBADETLERDE İMAMLARI
TAKLİT ETMEK KOLAYLIK SAĞLAR"
Ramazan orucunun ilk
gecesinde tüm Ramazan orucuna niyet edilebilir mi?
Ramazan ayının niyeti İmam
Şafii'ye göre, her gece oruç niyetini getirmek farzdır. Mutlaka sözle veya
kalple insanın niyet getirmesi gerekir. Sözle söylemek sünnettir ama farz olanı
kalple söylenmesidir. 'Yarın oruç tutacağım' diyerek kalpten geçirmek gerekir.
Ancak İmam Maliki'ye göre, Ramazan ayının ilk gecesinde 'Ramazan'ın her gününe
oruç tutmaya niyet ettim' diyerek İmam Maliki'yi taklit ettikten sonra bir gece
oruç niyetini getirmeyi unutursak dahi bir şey olmaz. Onun için her Müslüman'ın
İmam Maliki'yi taklit ederek Ramazanın ilk gecesinde bu niyeti getirmesi iyi
olur. İmam Maliki'yi taklit etmek kolaylık oluyor. İmam Şafii'ye göre, her gece
insanın mutlaka niyet getirmesi gerekir. İnsan yarın aç kalmamak niyetiyle
kalkıp su içtiğinde veya sahura kalktığında bu da niyet yerine geçer.
"ÇOCUKLARA, BULUĞ
ÇAĞINDA OLMAYAN VE AKLI DENGESİ YERİNDE OLMAYANLARA ORUÇ FARZ DEĞİLDİR"
Oruç kimlere farz değildir?
Oruç çocuklara, buluğ çağında
olmayan ve aklı dengesi yerinde olmayanlara farz değildir. Seferi ve hasta
olanlara farzdır ama oruç tutmamaları için ruhsat verilmiştir. Buluğ çağına
ermiş ve aklî dengesi yerinde olan herkese de oruç farzdır.
"RAMAZAN BU AY 30 GÜN
SÜRECEK"
Bu yıl Ramazan ayı ne zaman
başlıyor ve kaç gün sürecek? İlk sahur ve teravih ne zaman başlıyor?
Ramazan ayı bu sene 2 Nisan,
Cumartesi başlıyor. İlk teravih namazı da 01 Nisan akşamından başlıyor. 02
Nisan'da ilk sahura kalkınacak. Bu yılki Ramazan ayı toplam 30 gün sürecektir.
"İSLAM'DA, KAMERİ AYLARA
GÖRE İBADETLER FARZ KILINMIŞTIR"
Ramazan ayı neden her yıl 10
gün daha erken başlıyor? İslam'da ibadetler hangi takvim esas alınarak takip
ediliyor?
Seneler şemsi ve kameri diye
ikiye ayrılır. Kameri seneler 355 gündür, şemsi senesi ise 365 gündür. Onun
için kameri senesi 10 gün geri geliyor. Ramazan ve hac farizası da kameri
aylara göre sabit kılınmış. Ramazan ayı kameri senesine göre hesaplandığı için
ramazan ayı her sene 10 gün geri geliyor. İslam'da kameri aylara göre (oruç ve
hac gibi) ibadetler farz kılınmıştır ama şemsi aylar İslam'da kullanılmamıştır.
"KADİR GECESİNİ HAKKIYLA
İBADETLE GEÇİREN 83 SENEYİ İBADETLE GEÇİRMİŞ SAYILIR"
Ramazan ayında hangi önemli
ibadet ve mübarek geceler vardır? Bu yıl Kadir gecesi hangi güne denk geliyor?
Kadir gecesinin önemi nedir, bu gece ne yapılması gerekir?
Ramazan ayı içerisinde
mübarek gece olan Kadir gecesi vardır. Kadir gecesi bu yıl 21 Haziran'a denk
geliyor. Allah, Kadir gecesi hakkında ayet nazil etmiştir. Cenab-ı Allah,
Kur'an-ı Kerim'i bu gecede nazil etmiş ve bu geceyi bin aydan daha hayırlı
kılmıştır. Bin ay yaklaşık 83 senedir. Bu geceyi insan hakkıyla ibadetle
geçirirse sanki 83 seneyi ibadetle geçirmiş sayılır. O kadar faziletli bir
gecedir. Ramazan ayında yapılan tüm ibadetlerin 70 kat daha fazla sevabı
vardır. Ayrıca bu ayda bol bol Kur'an okumak, zikir yapmak, teravih namazlarını
kılmak gerekir. Ramazan ayının son 10 gününde Peygamberimizin sünneti olan
itikâfa da girmek önemli bir ibadettir.
"FITIR SADAKASI HEM
NEFSİ HEM DE İBADETLERİ TEMİZLİYOR"
Fıtır sadakası nedir, ne
zaman ve ne türde verilmesi gerekir?
Fıtır sadakasını çıkarmayana
kadar insanın tuttuğu oruç kabul mertebesine gelmez. Onun için fıtır sadakası
farz kılınmıştır. İmam Şafii'ye göre, fıtır sadakası Ramazanın ilk gününden
itibaren verilebilir. Fıtır sadakası bir tezkiyedir. İnsanın amelini temizliyor,
nefsi tezkiye ediyor. Onun için hem nefsi hem de ibadetleri temizliyor. İmam
Şafii'ye göre, fıtır sadakası mutlaka buğday ve tahıl olarak verilmesi gerekir.
Ama İmam Hanefi'ye göre, onun bedeli de verilebilir. Şu anda en uygunu bedeli
(para) verilmesidir. İmam Şafii'ye göre, 2 buçuk kilo buğdayın verilmesi
gerekiyor. Fıtır sadakası 40 lira ve üstü verilmesi uygundur.
"GERÇEK ANLAMDA ZEKÂT
VERİLİRSE YERYÜZÜNDE FAKİR KALMAZ"
Müslümanlar genellikle
mallarının zekâtını vermek için Ramazan ayını milad olarak tercih ediyorlar, bu
zorunlu mudur? Zekâtın önemi ve İslam'daki hükmü nedir?
Zekât İslam'ın beş farzından
biridir. Bir insan zekâtın farziyetini inkâr ederse küfre girer. Zekât
verilmezse büyük günah işlenmiş olur. Cenab-ı Allah Kur'an-ı Kerim'de zekât ile
ilgili insanı tehdit etmiştir. Cehennemde, zekât vermeyen kişinin malı bir
yılan olacak ve kişinin boğazına sarılacak. Kişi cehennemde zekâtını vermeyip
biriktirdiği altınlarla yanacaktır. Zekât bu yüzden çok mühim bir ibadettir.
Zekât seneye göre verilir. Ne
zaman buğday, sebze veya meyve zamanı gelmiş ve senesi dolmuşsa zekât o zaman
verilir. Yani ticaret malından bir sene geçtiği zaman o paranın zekâtı verilir.
Ramazan'da bir sadaka vermek 70 sadaka vermek gibidir. Bir farz namazı kılmak
70 farz namazı kılmak gibi sayılır. Sevabı çok fazla olduğu için Müslümanlar bu
ayda zekâtlarını vermesi daha uygun olur. Ama ne zaman zekâtın senesi dolmuşsa
o zaman vermesi vaciptir. Ama Ramazan'da verilmesi daha iyidir. Çünkü sevap bu
ayda kat kat daha fazladır. Acaba nasıl zekâtını insan Ramazan'da verecek?
Diyelim ki birkaç ay zekâtının zamanı kalmış, niyet edip muaccel zekâtımı şimdi
veriyorum diye niyet getirse o zaman Ramazanda da zekatını verebilir. Her sene
o ayda sabit olur.
Gerçek anlamda zekât
verilirse o zaman yeryüzünde fakir kalmaz. Cenab-ı Allah, aşırı zenginlik
olmasın diye faizi de haram kılmıştır. İnsanlar arasında bir denge olması için
Cenab-ı Allah, zekâtı farz kılmıştır. Hakkıyla zekât verilen asırlarda hiçbir
fakir kalmamıştır. Hatta fazla kalan zekâtla bekar gençler evlendirilmiş,
onlara ev yapılmış ve iş sahibi olmaları sağlanmıştır.
"YEMEĞİN FAZLA KALIP
ÇÖPE ATILMASI İSRAFTIR"
İftar yemekleri nasıl
olmalıdır?
Sünnet olan insanın bir çeşit
yemek yemesidir ama birkaç çeşit yemek de yemek mubahtır. Lakin israf etmemek
şartıyla. Yemeğin fazla kalıp çöpe atılması israftır. Bir insan birkaç elbise
alması haram değildir veya fazla yemek yapsa ve çöpe atmasa haram olmaz. Ama
israfa kaçtığı zaman o zaman bu yapılanlar haram olur.
"Bayramda küskünleri
barıştırmalı, akraba, komşuların evleri ziyaret edilmeli"
Ramazan Bayramı bu yıl hangi
güne denk geliyor? Bayram namazının hükmü nedir ve bayramda neler yapılması
gerekir?
Ramazan Bayramı bu yıl Mayıs ayının 2'sine denk geliyor. İmam Şafii'ye göre, bayram namazı
da bir sünnet-i müekkededir. İmam Hanefi'ye göre, bayram namazı vaciptir. Yine
İmam Hanefi'ye göre, bayram namazını kılmayan günahkâr sayılır. Ama İmam
Şafii'ye göre, insan bayram namazını kılsa çok sevap kazanır, kılmazsa da günah
kazanmaz. Çünkü İmam Şafii'ye göre vacip değil, belki sünnet-i müekkededir.
Bayramda özellikle çocukları
sevindirmeliyiz. Küskünleri barıştırmalıyız. Akraba, komşularımızın evlerini
ziyaret etmeli, bayramlarını kutlamalıyız. Ziyaretlerle akraba arasındaki
bağları güçlendirmeliyiz.




