Türkiye'de ölüm aylığı (dul ve yetim aylığı olarak da bilinir), vefat eden sigortalının veya emeklinin hak sahiplerine bağlanır. Kız çocukları, yetim aylığı alma konusunda bazı özel şartlara tabi tutulur.
Bekar Kız Çocuğunun Yetim Aylığı Alabilme Şartları
Ölen babanın emekli maaşını bekar kızının alabilmesi için genel şartlar şunlardır:
-
Medeni Hal: Kız çocuğunun aylık bağlanabilmesi için evli olmaması şarttır. Evlenmemiş, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya eşi vefat etmiş (dul kalmış) kız çocukları bu haktan yararlanabilir. Eğer evlenirse, aylığı kesilir.
-
Çalışma Durumu: Kız çocuğunun, Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) tabi bir işte çalışmaması gerekmektedir. Kendi sigortalılıkları nedeniyle gelir veya aylık alan kız çocuklarının da yetim aylığı hakkı sona erer. Ancak, 2008 öncesi mevzuata tabi olan veya bazı istisnai durumlarda (örneğin Emekli Sandığı'ndan aylık alan kız çocuğunun SSK'lı bir işte çalışması gibi) farklı uygulamalar söz konusu olabilir.
-
Yaş ve Öğrenim Şartı: Kız çocukları için yetim aylığı bağlanabilmesinde herhangi bir yaş veya öğrenim durumu şartı aranmaz. Yani, erkek çocuklarda olduğu gibi 18, 20 veya 25 yaş gibi bir üst sınır bulunmaz. Kız çocukları, yukarıdaki medeni hal ve çalışma şartlarını sağladıkları sürece ömür boyu babalarından yetim aylığı alabilirler.
-
Babanın Sigortalılık Süresi: Vefat eden babanın ölüm aylığı bağlanabilmesi için belirli bir prim gün sayısını doldurmuş olması gerekmektedir:
-
En az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,
-
Veya 4/A (SSK) kapsamında olan sigortalılar için, borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması.
-
Eğer babanın ölümü iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meydana gelmişse, prim gün sayısı aranmaksızın aylık bağlanabilir.
-
Maaş Oranı
Bekar kız çocuğuna bağlanacak yetim aylığının oranı, vefat eden babanın emekli maaşının belirli bir yüzdesi üzerinden hesaplanır. Bu oran, hak sahibi olan diğer aile fertlerinin (anne/baba, eş, diğer çocuklar) olup olmamasına göre değişiklik gösterir:
-
Genellikle, tek hak sahibi bekar kız çocuğu ise, babasının maaşının %50'sini alabilir.
-
Ancak, babanın eşi (anneniz) hayattaysa ve o da dul aylığı alıyorsa, kız çocuğunun payı genellikle %25 olur.
-
Diğer hak sahiplerinin durumuna göre bu oranlar değişebilir.
Başvuru Süreci ve Gerekli Belgeler
Vefat eden babanızın emekli maaşını almak için Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) başvuru yapmanız gerekmektedir. Gerekli başlıca belgeler şunlardır:
-
Dilekçe (SGK'dan temin edilebilir veya online doldurulabilir)
-
Nüfus Cüzdanı Fotokopisi
-
Vefat eden babanıza ait ölüm belgesi
-
Nüfus Kayıt Örneği (Tüm aile bireylerini gösteren)
-
Gelir durumu beyanı (Çalışmadığınıza dair)
-
Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneği (Medeni durumunuzu gösteren)
Başvuruyu, vefat eden babanızın en son bağlı olduğu Sosyal Güvenlik Merkezi'ne şahsen yapabilir veya PTT aracılığıyla posta yoluyla gönderebilirsiniz. Başvurunuzun ardından SGK, gerekli incelemeleri yaparak aylık bağlama şartlarını taşıyıp taşımadığınızı değerlendirecektir. Eğer hak sahibiyseniz, maaşınız başvuru tarihinizi takip eden aybaşından itibaren bağlanacaktır.
Unutulmamalıdır ki, Sosyal Güvenlik mevzuatı karmaşık olabileceği ve zaman zaman değişebileceği için, en güncel ve doğru bilgiye ulaşmak adına doğrudan SGK'nın resmi web sitesini ziyaret etmeniz veya bir Sosyal Güvenlik Merkezi'ne başvurarak bireysel durumunuz hakkında bilgi almanız en sağlıklı yöntemdir.
